نبض بازار سیمان عراق در دست شرکت‌های ایرانی/آزادسازی قیمت سیمان، خواست تولیدکنندگان

به گزارش خبرنگار اقتصادی پانا ، ادامه‌ ممنوعیت صادرات سیمان در کارخانه‌های عربستان باعث شده تا ایران و ترکیه این شانس را پیدا کنند تا سهم خود را در بازار خاورمیانه بالا ببرند. البته این دو کشور در بازار خاورمیانه با رقبایی مانند چین، اوکراین و پاکستان نیز مواجه هستند.

بازار سیمان در منطقه‌ی خاورمیانه از جمله بازارهای رو به رشد این کالا در جهان به شمار می‌رود میزبانی قطر برای برگزاری رقابتهای جام جهانی سال ۲۰۲۲ نیز باعث شده است تا تقاضای خرید سیمان در منطقه‌ی خاورمیانه افزایش چشمگیری را تجربه کند.

اما صادرات سیمان ایران به عراق طی هفته های گذشته با محدودیت هایی مواجه شده بود ،ممنوعیتی که از سوی کشور عراق اعمال و مهمترین دلیل آن حمایت این کشور از معدود شرکت های سیمانی تولید کننده در این کشور بوده است رایزنی های متعدد از سوی سازمان توسعه تجارت و فعالان این بخش موجب شد تا صادرات سیمان به این کشور دوباره از سر گرفته شود .

محمود بازاری مدیر کل دفتر توسعه صادرات سازمان توسعه تجارت در گفت‌وگو با خبرنگار پانا درباره محدودیت های اعمال شده از سوی عراق برای صادرات سیمان به این کشور با اعلام اینکه محدودیت های صادراتی مرتفع شده است ، اظهار کرد: از یک ماه گذشته پیگیر این موضوع شده و جلساتی با انجمن سیمان، اتاق مشترک ایران و عراق، سفارت عراق، ستاد عراق، دفتر ویژه عراق و دفتر رایزنی ایران در عراق برگزار و محدودیت ها مرتفع شده است .

تولید ۷۲ میلیون تنی سیمان درکشور

وی افزود: در سال گذشته ۷۲ میلیون تن سیمان تولید شده که ۱۴ میلیون تن آن صادر شده و از این میزان ۹ میلیون تن فقط به عراق صادر شده است.

مدیر کل دفتر توسعه صادرات سازمان توسعه تجارت گفت: به طور میانگین ماهیانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تن سیمان به عراق صادر می‌شود اما در ۲ ماهه اول سال جاری و با رشد ۱۵ درصدی، بیش از ۲ میلیون تن سیمان به عراق صادر شده است.

وی با بیان اینکه عراق کشوری است که برای بازسازی نیاز به سیمان دارد اظهار داشت: سیمانی که ایران به عراق صادر می‌کند تیپ ۵ است و از استاندارد بالایی برخوردار است.

بازاری خاطرنشان کرد: موضوع استاندارد سیمان صادراتی به عراق را سازمان استاندارد بررسی می‌کند و همچنین انجمن سیمان نیز به دنبال آن است تا کارخانه سیمان در عراق ایجاد کند.

مدیر کل دفتر توسعه صادرات سازمان توسعه تجارت خاطرنشان کرد: با توجه به پتانسیل ایران در تولید سیمان مرغوب پیشبینی میشود ایران توانایی تسلط بر بازار عراق را داشته باشد.

ممنوعیت ها مقطعی بود

حمیدی دبیر خانه معدن نیز در گفت وگو با پانا با بیان اینکه ممنوعیت صادرات سیمان به عراق با رایزنی‌های انجام‌شده برطرف شده است ، گفت: کارخانجات سیمان عراق با دمپینگ و دپوی کالا مواجه شده بودند به همین دلیل دولت عراق با اتخاذ تدابیری صادرات به این کشور را با محدودیت هایی مواجه کرد که تنها مختص به ایران نیست .

دبیرخانه معدن تصریح کرد : این محدودیت ها به صورت مقطعی بوده و رایزنی های صورت گرفته مرتفع شده است .

وی با بیان اینکه صنعتگران ایرانی یک کارخانه ۵۰۰ هزار تنی سیمان را در عراق احداث می‌کنند ،اظهار داشت : صادرات سیمان به عراق از سوی دولت عراق از تاریخ ۱۰ تیرماه ممنوع اعلام شده بود که با رایزنی‌های انجام شده، این ممنوعیت برطرف شد.

حمیدی با بیان اینکه ۸۰ درصد صادرات سیمان ایران به عراق توسط ۴ هلدینگ انجام می‌شود، ادامه داد: این هلدینگ‌ها برای افزایش قیمت سیمان صادراتی به عراق توافق کردند تا از این طریق قیمت هر تن سیمان حداقل ۵ دلار افزایش یابد.

وی عنوان کرد : در حال حاضر هر تن سیمان ایران به طور متوسط با قیمت ۵۰ دلار به عراق صادر می‌شود که البته این صادرات بیشتر به صورت ریالی انجام می شود.

دبیر خانه معدن ادامه داد: در صورتی که قیمت سیمان صادراتی به عراق افزایش نیابد، این ۴ هلدینگ صادرات خود را به عراق قطع خواهند کرد که در این صورت نیز امکان عرضه این سیمان در داخل کشور وجود دارد.

صادرات ۳.۵ میلیون تن سیمان در سه ماهه ابتدایی سال جاری

عبدالرضا شیخان دبیر انجمن سیمان نیز در گفت وگو با پانا از برنامه‌ریزی برای افزایش برخی استانداردهای ساخت و ساز و افزایش کیفیت سیمان تولیدی در داخل خبر داد و گفت: در حال حاضر سالانه ۷.۵ تا ۸ میلیون تن سیمان از ایران به عراق صادر می‌شود که این رقم طی ۳ ماهه اول امسال به حدود ۳.۵ میلیون تن رسیده است.

به گفته وی، سیمان ایران علاوه بر عراق، به کشورهای دیگر مانند افغانستان و آذربایجان نیز صادر می‌شود.

دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان در ادامه از برنامه‌ریزی برای احداث یک کارخانه آسیاب سیمان توسط یک هلدینگ ایرانی در عراق خبر داد و گفت: کلینکر لازم برای تولید سیمان در این کارخانه از ایران منتقل خواهد شد و تجهیزات و آسیاب کارخانه نیز توسط مهندسان ایرانی ساخته و نصب می‌شود.

وی ظرفیت تولید سیمان در این کارخانه را حدود ۵۰۰ هزار تن عنوان کرد و گفت: در صورت صدور مجوز‌های لازم، نصب و ساخت این کارخانه حدود ۱۸ ماه زمان نیاز دارد.

به گفته وی، با احداث این کارخانه در عراق و با توجه به افزایش نیاز این کشور به سیمان، صادرات سیمان از ایران همچنان ادامه خواهد داشت.

هدفمندی یارانه ها اقدامی شایسته بود اما یکی از مهمترین چالشهای بخش خصوصی در اجرای این قانون موضوع مصرف بالای سوخت واحدهای سیمانی بوده است .

وی افزود: هر گونه افزایش سوخت می تواند تاثیر منفی بر قیمت تمام شده تولید داشته باشد به همین دلیل دولت در اجرای این قانون مقرر کرد تا تسهیلاتی برای حمایت از تولید ارایه دهد .

تسهیلات بهینه سازی مصرف سوخت تنها یک مرحله پرداخت شد

شیخان گفت : دولت تنها در یک مرحله منابع هدفمندی یارانه ها را در قالب تسهیلات اختصاص داد اما ارایه این تسهیلات ادامه نیافت و کارخانجات بار آن را به دوش کشیدند .

رییس انجمن تولید کنندگان سیمان اظهار کرد: دولت به تعهدات خود در ارایه تسهیلات ارزان قیمت به واحدهای سیمانی در ۶ ماهه اول اجرای قانون هدفمندی در اواخر سال ۹۰ عمل کرد.

شیخان درباره اقدام هایی که برای بهینه سازی واحدهای سیمانی صورت گرفته است ،عنوان کرد: تمامی واحدهای کارخانجات سیمان واحد مدیریت انرژی مستقر شده و با تغییر موتورها مصرف سوخت در واحد ها را کنترل می کنند .

وی خاطرنشان کرد: کاهش انرژی الکتریکی در واحدهای سیمانی اجرایی شده و مصارف به استانداردهای جهانی نزدیک شده است اما در مصرف سوخت حرارتی و فسیلی با تغییراتی که در کوره ها و تغییر مواد اولیه زود پخت و بهتر پخت ایجاد شده تلاش می شود تا مصرف سوخت های فسیلی نیز به حداقل کاهش یابد .

رییس انجمن سیمان بیان کرد: تمهیداتی نیز برای تعمیرات واحدها صورت گرفته است تا کارخانجات قدیمی نوسازی و بازسازی شوند اما به دلیل تشدید تحریم ها روندی کند به خود گرفته است .

نوسازی واحدهای سیمانی نیازمند تامین منابع ارزی

شیخان خاطر نشان کرد: ادامه نوسازی و بهسازی مصرف سوخت در واحدهای سیمانی نیازمند تامین منابع ارزی است و اگر ارز ارزان تری در اختیار تولید کنندگان قرار گیرد بهسازی این واحدها روندی مطلوب به خود خواهد گرفت .

رییس انجمن تولید کنندگان سیمان تصریح کرد: در سال ۹۱ حدود ۱۳.۶ میلیون تن سیمان و کلینگر از مرزهای کشور صادر شده است که از این میزان حدود ۵۷ تا ۶۰ درصد صادرات معادل بیش از ۸ میلیون تن به کشور عراق صادر شده است .

وی درباه میزان نیاز داخلی صنعت سیمان نیز عنوان کرد: نیاز داخلی صنعت سیمان کشور حدود ۵۷ تا ۶۰ میلیون تن است .

بخش خصوصی تولیدکننده ۲۵ درصد تولید سیمان کشور

شیخان درباره سهم تولید بخش خصوصی از کل میزان تولید سیمان در کشور اظهار کرد: بخش خصوصی واقعی حدود ۲۵ درصد تولید را برعهده دارد و البته بخش خصوصی نیز با استفاده از تسهیلات بانکی به سرمایه گذاری اقدام کرده است .

رییس انجمن تولید کنندگان سیمان در پاسخ به این پرسش که افزایش قیمت سیمان موجب خروج شرکت های سیمانی از شرایط زیان دهی شده است ،عنوان کرد: شرکت های سیمانی پیش از افزایش قیمت سیمان از حاشیه سود اندک برخوردار بوده و برخی از آنها در مرز زیان دهی بودند اما افزایش قیمت سیمان موجب خروج این شرکت ها از شرایط زیان دهی شد .

شیخان خاطرنشان کرد: هزینه های تعمیرات ،استخراج مواد اولیه از معادن و حمل به کارخانجات ، تعمیرات قطعات ، تامین تجهیزات توسعه ای به شدت افزایش یافته و به دلیل افزایش نرخ دلار تامین تجهیزات برای این صنعت بسیار دشوار شده و ادامه شرایط گذشته و عدم افزایش قیمت سیمان به طور قطع بسیاری از شرکت های سیمانی را از چرخه تولید خارج می کرد .

رییس انجمن تولید کنندگان سیمان درباره طرح های توسعه ای صنعت سیمان ، اظهار کرد: حدود ۳۰ پروژه توسعه ای برای توسعه تولید سیمان در کشور پیش بینی شده است که برخی از آنها بیش از ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و تا پایان سال به بهره برداری می رسد .

وی اضافه کرد: طرح توسعه سیمان آبیک و طرح سیمان شرق که تولید سیمان سفید دارد تا پایان سال به بهره برداری می رسد .
شیخان با بیان اینکه افزایش نرخ دلار پیشرفت برخی از پروژه های سیمانی را دشواری مواجه کرده است ، خاطرنشان کرد: افزایش نرخ دلار موجب شده تا تسهیلات ارزی که به منظور طرح های توسعه ای پیش بینی شده است پاسخگوی واردات تجهیزات نباشد و نیازمند آن است که طرح های توسعه سیمانی به طور مجدد مورد بررسی واقع شده و منابعی جدید برای واردات تجهیزات پیش بینی شود .
وی تاکید کرد: افزایش نرخ دلار و ضرورت افزایش سرمایه گذاری در بخش های توسعه ای توجیه پذیری آنها را کم رنگ کرده و نیازمند آن است که قیمت گذاری آزاد سیمان در آینده ای نزدیک اجرایی شود .

رییس انجمن تولید کنندگان سیمان بیان کرد: تولید سیمان از ۳۲ میلیون تن در سال های گذشته اکنون به ۷۲ میلیون تن رسیده و بخش عمده ای از منابع ارزی آن از محل صندوق توسعه ملی تامین شده است اما ادامه ارایه منابع ارزی از محل صندوق توسعه ملی منوط به آن است که نرخ بازگشت این ارز به گونه ای باشد که در شرایط نوسانات نرخ ارز قابل بازگشت باشد.

شیخان عنوان کرد: تسهیلات ارزی از محل صندوق توسعه ملی تسهیلاتی گران قیمت شده چون باید به نرخ ارز اتاق مبادلات تسویه شود و تقاضای تولید کنندگان آن است که بازپرداخت این تسهیلات مطابق با نرخ ارز امروز محاسبه و به صورت ارزی نیز صورت گیرد .

رییس انجمن تولید کنندگان سیمان درباره طرح های احداث کارخانجات سیمان در کشورهای همسایه ،خاطرنشان کرد: در حال حاضر طرح مطالعه آسیاب سیمان در عراق در دست بررسی است که به دلیل نزدیکی دو کشور کلینکر از مرزها به این کشور ارسال و تولید صورت گیرد .

کارخانه سیمان عراق با مشارکت ۴ هلدینگ ایرانی

رییس انجمن تولید کنندگان سیمان تصریح کرد: ۴ هلدینگ مقرراست تا احداث کارخانه در کشور عراق را اجرایی کنند .

وی درباره ظرفیت های تولید سیمان در کشور بیان کرد: صنعت سیمان از سالهای ۸۵ به بعد توانست ظرفیت های زیادی را برای افزایش تولید در کشور ایجاد کند و اگر شرایط به خوبی پیش می رفت امکان تولید ۹۸ میلیون تن سیمان در حال حاضر وجود داشت .

شیخان تصریح کرد: بحث قیمت گذاری آزادانه سیمان یکی از مباحث جدی در این صنعت است که به انجمن واگذار شده و در حال ارایه راهکارهای موثر در این زمینه هستیم .

رییس انجمن تولید کنندگان سیمان خاطرنشان کرد: در زمستان سوخت کارخانجات تولید سیمان به دلیل اولویت تامین سوخت خانگی قطع می شود و این کارخانجات ناچارند تا از مازوت استفاده کنند که این تغییر سوخت ضررو زیان زیادی را متوجه این صنعت می کند .

وی ادامه داد: تسهیلاتی که از سالهای گذشته از محل صندوق ارزی دریافت شده با ارز ۸۰۰ تومان بوده اما امروز در شرایط بازپرداخت نرخ ارز به بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده و این امر به یکی از چالشهای عمده در صنعت سیمان کشور بدل شده است .

شیخان عنوان کرد: این امیدواری وجود دارد که در دولت یازدهم با همکاری تشکلها و دولت در این خصوص تدابیری اندیشیده شود .
رییس انجمن تولید کنندگان سیمان اظهار کرد: آزادسازی قیمت سیمان یکی از مهمترین درخواست های فعالان این بخش است و عرضه سیمان در بورس نیز باید با ضوابط آزاد صورت گیرد چون قیمت گذاری دستوری انگیزه لازم را برای خریداران و تولید کنندگان ایجاد نمی کند .

وی اضافه کرد: عرضه سیمان با قیمت گذاری مصوب جذابیت عرضه این محصول در بورس را از بین برده است و به ویژه در سیمان سفید که تولید کمتری هم دارد قیمت گذاری آزاد عرضه در بورس را معنا خواهد داد .

/گزارش از ناهید شمشیری /