رضا صائمی*
ویروس کرونا و پایتختِ شش و نیم
سریال پایتخت از منظر برون متنی هم واجد ویژگی های منحصر به فردی است که آن را به یک کالت تلویزیونی بدل کرده. فارغ از اینکه نخستین سریال تلویزیونی است که سری ششم آن تولید شده، ساختار و زمانمندی پخش آن هم تجربه های متنوعی را از سر گذرانده است.
مثلا از یک سریال نوروزی در سه سری به سریال ماه رمضانی در فصل چهارم بدل یا دو قسمت پایانی فصل ۵ به شکل مستقل و در قالب یک تله فیلم پخش مجدد شد و در سری ششم هنوز به پایان نرسیده، یک پایان موقت را تجربه کرد. در واقع از جمله سریال هایی بود که یک بحران اجتماعی به عنوان یک عامل برون متنی برتقدیر درون متنی آن تاثیرگذاشت و آن را دچار تعلیق بیرونی و اجتماعی کرد.
سریالی که پایان بندی آن به یک فاصله گذاری اجتماعی و دراماتیک تن داد و قرار بود در زمانی مناسب در ۴ قسمت به روی آنتن برود. این وضعیت به مثابه یک شرایط خاص و وضعیتی استثنایی قابل تاویل و تامل است. در واقع ما با یک اثر و مجموعه نمایشی مواجه هستیم که پروسه و پروژه ای ناتمام است و همین ناتمامی، ظرفیت های دراماتیکی و رسانه ای تازه ای برای آن فراهم کرده که فارغ از خوب و بدش، یک امکان و تجربه تازه برای یک سریال تلویزیونی است.
با اینکه پایتخت ۶پایان موقت خود را تجربه کرده اما هویت و موجودیت رسانه ای آن همچنان تداوم داشته و رسانه های مختلف مکتوب و اینترنتی به آن می پردازند. از جمله مجله فیلم در شماره اردبیهشت خود پرونده ای درباره این سریال تولید کرده یا در خبرگزاری ها و رسانه های اجتماعی همچنان نقد و بررسی این سریال، حاشیه های آن و مضامین فرامتنی برساخته از آن تولید و منتشر می شود.
ضمن اینکه در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی همچنان شاهد پرداختن صفحات فردی یا عمومی درباره این سریال، مقایسه آن با سریال نون خ و حتی مقایسه آن با قسمت های قبلی هستیم. از سوی دیگر کلیپ های کوتاهی از پلان ها و سکانس های آن در فضای مجازی منتشر می شود یا دابسمش ها و صداگذاری های طنازانه وکمیکی روی بخش هایی از این مجموعه صورت می گیرد.
همه این مولفه ها و عناصر در واقع بازتولید هویت، پیام و جاذبه های بصری و دراماتیک سریال در شبکه های اجتماعی و به طبع آن در افکار عمومی است که باحدس وگمانه زنی هایی درباره چگونگی قسمت های پایانی و سرنوشت شخصیت های سریال نیز همراه است و حیات مجازی سریال را تمدید می کند.
اگرچه پایتخت ۶ در شرایط کرونایی دوپاره شده اما تعلیقی برون متنی ایجاد کرده که گره گشایی از تعلیق های درونی را هم تحت تاثیر خود قرار می دهد. به این معنا که در فاصله پایان موقت تا پایان نهایی، عوامل سازنده سریال از این فرصت برخوردارند تا بازخوردها و بازتاب های این قسمت را در بین مردم رصد کرده و دریافت کنند و چه بسا برای جلب رضایت حداکثری، پایان را مطابق با خواسته اکثریت مخاطبان صورت بندی کنند.
ضمن اینکه این فاصله اجباری یک تعلیق زمانی هم ایجاد کرده و مخاطب را نسبت به پایان بندی خود مشتاق تر می کند. البته این وضعیت برای سازندگان سریال هم فرصت است هم تعلیق. با این حال به نظر می رسد هنوز بحث پایتخت و گفتگو و مناقشه درباره آن سرد نشده و می توان با تکیه بر همین تعلیق بیرونی که نشانه های حیات رسانه ای و اجتماعی این سریال را نشان می دهد قسمت های پایانی را روی آنتن ببرد. انگار با پایتخت شش و نیم مواجه هستیم که تجربه ای تازه و شاید جذاب در سریال سازی از حیث تولید و پخش است.
ارسال دیدگاه