چگونه بحران روحی خانواده‌های داغدیده از کرونا را تعدیل کنیم؟

بر اساس آمار رسمی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا، در ایران تاکنون ۴۸۶۹ نفر جان خود را به دلیل ابتلا به بیماری کرونا از دست داده‌اند و دیگر در بین ما نیستند. یعنی تاکنون ۴۸۶۹ خانواده داغدار شده‌اند و هر کدام از این خانواده‌ها دردی را تجربه کردند که شاید تاکنون تجربه نکرده‌ بودند. دردی که از یک سو ناشی از برگزار نکردن مراسم جمعی عزاداری برای عزیز از دست رفته‌شان بود و از سوی دیگر تنهایی این سوگواری بوده است.

محمدرضا ایمانی، روانشناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با پانا با توصیه به اطرافیان خانواده‌های داغدار برای اینکه این خانواده‌ها بتوانند اندکی راحت‌تر بحران این نوع سوگ‌نشینی را سپری کنند، گفت: این ایام، هم برای خانواده‌هایی که فوت عزیزشان ناشی از کرونا بوده است سخت خواهد بود و هم خانواده‌هایی که عزیز خود را به علت دیگری از دست داده‌اند چون نمی‌توانند مانند گذشته مراسم عزاداری برگزار کنند اما موضوعی که اکنون در کشور ما وجود دارد بحران کرونا است که تمام ارکان زندگی را دچار اختلال کرده است و به لحاظ ذهنی پذیرفته‌ایم و آمادگی یکسری شرایط را داریم اما تا وقتی به آن دچار نشویم متوجه این بحران نخواهیم شد.

این روانشناس و استاد دانشگاه با بیان اینکه رفتار و واکنش اطرافیان در همدردی با خانواده‌هایی که عزیزشان را از دست دادند بسیار مهم است، ادامه داد: خانواده‌ای عزیز خود را از دست می‌دهد این یک درد است و فرایند بعدی متوجه اقوام، دوستان، آشنایان و همکاران این افراد است. سوگواری کردن یکی از روش‌های تخلیه روحی- روانی است و اگر امروز بنا به هر دلیلی نتوانیم سوگواری انجام دهیم، باید این فشار روانی از خانواده‌های داغدار با همدردی و همراهی کردن رفع شود. وقتی نتوانیم سوگواری کنیم بحران‌های روحی- روانی و استرس آنها تشدید می‌شود که اثرات عمیق روحی و روانی روی افراد می‌گذارد. البته در دنیای امروز، امکانات و فناوری‌هایی وجود دارد که به ما کمک می‌کند. با تماس تلفنی، برقرار کردن ارتباط، حرف زدن و ارسال پیام و دسته گل می‌توانیم به اشکال مختلف با این خانواده‌ها همدردی کنیم. در واقع شاید حضور فیزیکی نداشته باشیم اما می‌توانیم حضور عاطفی داشته باشیم.

وی با بیان اینکه اطرافیان خانواده‌های داغدار می‌توانند فشار روحی - روانی را تعدیل کنند، گفت: خانواده‌های متوفی نیز بدانند که صرفا برگزار کردن مراسم، نمی‌تواند کمکی کند. در نهایت همه ما تنها هستیم و باید از درون بازسازی روحی - روانی کنیم و از پس ماجرا بربیاییم. این دوره بحرانی است که نه فقط برای ما بلکه برای همه جامعه است و باید آن را بپذیریم چون وقتی بپذیریم به لحاظ ذهنی آمادگی خیلی از ماجراها را داریم.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: افرادی که عزیزی را از دست می‌دهند گروه‌های مختلف هستند که مراقبت‌های اطرافیان از این افراد باید جدی‌تر باشد و سطح مراقبت و حمایت باید متفاوت باشد. روحیه خیرخواهانه اطرافیان کمک می‌کند تا خانواده‌های داغدار تصویر ذهنی مناسبی از جامعه داشته باشد.

وی درباره انگ اجتماعی بیماری کرونا از سوی خانواده‌های درگیر با این بیماری نیز گفت: باید بپذیریم که کرونا مشکلی است که دامن همه را می‌گیرد و مساله عجیبی نیست. از یکسری عبور می‌کند و درگیر آن می‌شوند و یکسری هم جان خود را از دست می‌دهند. بنابراین اگر این موضوع را درک کنیم که ممکن است همه دچار آن شویم شاید از زخم زبان‌ها و نگاه‌های بد دوری کنیم. فردی که دچار این بیماری می‌شود به لحاظ مسئولیت اجتماعی باید اطرافیان را در جریان قرار دهد. ما در بخش‌هایی نیاز به حمایت اطرافیان داریم و موظف هستیم بیماری اعلام کنیم.

ایمانی تاکید کرد: وقتی فرد مبتلا به کرونا درمان ‌شد، تازه شروع مراحل درمانی دیگر است. فرد در دوره بیماری از استرس بزرگی رنج برده است، از خانواده دور بوده و عصبانیت پنهان را تجربه کرده است، بنابراین جبران این آسیب‌دیدگی نیاز به زمان دارد تا از این بحران نیز عبور کند و اطرافیان باید به این مسایل توجه کنند وگرنه بحران پساکرونا از کرونا بدتر است.