نقش موثر متخصصان و فرهیختگان جامعه پس از کرونا در گیلان

بررسی نحوه شیوع بیماری کرونا در دنیا و نمودارهای مبتلایان، بهبودیافتگان و فوت شدگان نشان می دهد که دوره گذار از این بحران حتی ممکن است تا چندماه دیگر نیز به طول بینجامد.

دولت ها نقش حمایتی خود را در کشورهای مختلف ایفا می کنند، خواه کیفیت این موضوع مورد قبول مردم و نهادهای مردم نهاد، اپوزیسون ها و… باشد، خواه نباشد، چون فلج شدن بدنه های مختلف جامعه، خصوصا قشر آسیب پذیر به نوعی ناهنجاری ها و آسیب های بزرگتر اجتماعی، اقتصادی، دینی و سیاسی را به بار می آورد که دیر یا زود سر منزل جامعه و دولت ها را نشانه خواهد گرفت و آنها را با چالش های بزرگتری مواجهه خواهد کرد.

در پی شیوع ویروس Covid-۱۹ و تاثیر آن در فعالیت‌های مختلف جامعه، اکنون باید به این مسئله مهم اندیشید که پس از گذر از این بحران ایفای نقش موثر و به هنگام متخصصان جامعه بیش از پیش مورد نیاز توجه است.

اکثر مقوله های مهمی که هر کدام در جامعه کارکردی عملگرا داشتند از این پس دچار تغییراتی در سبک اجرا خواهند شد. در این میان بار روانی حاصل از تغییرات مثبت یا منفی و یا حتی در بدترین شرایط رکودهای اقتصادی بازارهای جهانی، قیمت حامل های انرژی، نوسان بازارهای فلزات گرانبها، بورس ها و فرابورسها، بازار ارز و … به قدری تاثیرگذارند که عملکرد هرچند مطلوب و برنامه ریزی شده دولت را به شدت تحت سیطره خود قرار می دهد.

در اینجاست که تغییر سبک زندگی و چگونگی تعامل با این شرایط جدید را متخصصان و روشنفکران جامعه می توانند به بهترین نحوه مدیریت و در جامعه تسری ببخشند و به کمک دولت برخیزند. ورود در این زمان برای بهبود شرایط بیش از هر زمان دیگری احساس می شود و به نوعی تکلیف است. ارائه فعالیت های جهادی و علمی مبتنی بر کارکردهای دینی، انسانی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، درمانی، پزشکی و… به بالاترین اثرگذاری خود پس از این بحران خواهد رسید.

به نظر می ­رسد در دوران قرنطینه پس از گپ و گفت های مجازی و رد و بدل کردن مطالب خنده و شادی و غم و سیاه نمایی و تکرار هر روزه آن(محاسبات اقتصادی حاصل از این داد و ستد خود بسیار قابل توجه و تامل است) اکنون نوبت آن رسیده است تا متخصصان حوزه های مختلف در جامعه طرح های جدیدی را برای عبور از بحران های احتمالی آینده در ذهن بپرورانند و آن ها را به صورت نسخه های عملی، طرح های دانش بنیان، طرح های زود بازده، ایده های نوین، محصولات جدید، خدمات هوشمند، آموزه های دینی، مذهبی و آئینی و … به مردم معرفی نمایند تا ساز و کارها و سبک های جدید زندگی آینده راحت تر در جامعه مورد وثوق قرار گیرند و اجرا شوند.

علاوه بر نقش پررنگ فرهیختگان در تبیین مقوله­‌های مذکور ذکر این نکته ضروریست که مکانیسم اقتصادی کشورمان علاوه بر تاثیر از تصمیمات کلان، بسیار تو در تو و متاثر از تمام پارامترهای روزمره جامعه و سبک زندگی مردم است که عدم کارکرد صحیح هر کدامشان در زندگی می تواند باعث از بین رفتن کانون خانواده ها، کسب کار کسبه، تعطیلی اقتصاد و بازار، از بین رفتن اشتغال و… باشد.

هدف از این گفتار توجه ویژه به این مقوله است. چون بر این عقیده­ام تمام کارکردهای نظام های اجتماعی از توسعه اقتصادی مبتنی بر حقوق شهروندی می گذرد.

حال راه کدام است و چه مسیری را باید پیمود؟ در اینجا هیچ نقشه راهی بهتر از آموزه های مدیریت استراتژیک نیست که همانا شعار راهبردی "جهانی فکر کن، محلی عمل کن" است.

بطور ویژه در استان گیلان افراد فرهیخته، دلسوز، متعهد و متخصص استان در این مجال می توانند حتی با فعالیت در فضای مجازی و با همفکری و هم افزایی سایر مردم ذی نفع با توجه به نگرانی های به وجود آمده در مردم و همچنین وجود فرصت هایی چون پیش رو بودن فصل تابستان و پیک بیش از گذشته فعالیت های مختلف مانند کشاورزی، ورود مسافران و توریسم، راه حل های جدید و تغییر نگرش نهادهای اجرایی و اجتماعی را خلق نمایند

در واقع، با تشکیل اتاق­ های فکر و خلق حماسه همراهی و همدلی می توانند بهترین بهره ­برداری اقتصادی و اجتماعی در استان گیلان را به ثمر بنشانند و نقش به سزایی داشته باشند.

*عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان