کرونا معلم‌ها را با فضای مجازی آشتی داد

یکی از مدارس پیشتاز در این عرصه، دبیرستان «ماندگار البرز» است که با برگزاری کلاس های آموزش مجازی، تهدید کرونا را به فرصت تبدیل کرده است. در هر کلاس درس و در میان نیمکت های خالی، معلمی نشسته است و جای خالی دانش آموزان را پر کرده و از طریق سیستمی که روبرویش باز است، با دانش آموزانش گفتگو می کند. اگرچه صدایی از حضور دانش آموزان در راهروهای مدرسه شنیده نمی شد اما در قاب کوچک هر کامپیوتری که روبروی معلم بود، مملو از سوال و صدای شیطنت آمیز دانش آموزان بود. آقا اجازه های مجازی شان با چراغی برای معلم روشن می شد و معلم در زمان خودش به آنها فرصت صحبت می داد. دانش آموزان واقعیت کلاس حضوری شان را در فضای مجازی با همان حال و هوا تجربه می کردند.

معلمان نقطه آغاز تحولات فرهنگی اند

محمد محمدی، مدیر دبیرستان ماندگار البرز در گفت‌وگو با پانا می گوید: با اعلام تعطیلی مدارس، دبیرستان البرز به منظور رفع دغدغه خانواده و جبران عقب‌ماندگی دانش آموزان و ایجاد آرامش در خانواده ها به محض ایجاد تعطیلات درصدد برآمد تا این تهدید را به یک فرصت تبدیل کند. از آنجایی که ما در آموزش و پرورش ساز و کاری در دنیای مجازی نداریم و هنوز الگوی سازمان یافته ای ارائه نشده است، برای ما در این دبیرستان فرصت مناسبی بود که بتوانیم بستر مناسبی در سیستم تعلیم و تربیت ایجاد کنیم.
او می افزاید: فارغ از موضوع کرونا ما در شهر تهران دائم با مسایل مختلفی روبرو هستیم از جمله آلودگی هوا و بارش برف و...مدت هاست به این فکر می کنیم که بستر مناسبی را در فضای مجازی ایجاد کنیم تا هنگام تعطیلی ناگهانی مدارس، دانش آموزان‌مان با طیب خاطر به تحصیل بپردازند. مطالعات زیادی انجام شد و با توجه به محدودیت‌هایی که درباره پیام‌رسان های خارجی وجود داشت و ممنوعیتی که در مدارس هست ما توانستیم به فناوری‌هایی در این زمینه دست پیدا کنیم. برای هر کدام از پایه ها یک سیستم و روش برقراری ارتباط ایجاد کردیم و اکنون به برنامه مدون و مجهزی رسیدیم.
محمدی می گوید: در پایه دهم بیش از ۹۰ درصد دانش آموزان تحت آموزش کامل هستند و حضور و غیاب انجام می شود و حتی آزمون هم گرفته می شود. این یکی از مزیت های بزرگ سیستم آموزشی است. برخی از سیستم های ما فرآیند نیست و صرفا ارائه مطلب است و ما به دنبال فرآیندی کردن این مهم هستیم. برخی از سامانه‌ها فقط برای تولید محتواست، اما اینکه در کنار این تولید محتوا بتوانیم تکلیف دهیم و حضور و غیاب انجام دهیم و کلاس درس به خانه برده شود، کار سختی است، اما ما در چند پایه تحصیلی، حدود هزار دانش آموز را تحت نظر این سامانه برده ایم.
محمدی با اشاره به تجربه بسیار خوب دبیرستان البرز برای آموزش از راه دور به دانش آموزان می گوید: در مجموع موفقیت خوبی است. دبیرستان البرز به روش هر سال خود برای دانش آموزان پایه دوازدهم هم اردویی به مدت ۲۰ روز درنظر گرفته بود و اکنون با شرایط پیش آمده با استفاده از همین فناوری بصورت مجازی در حال طراحی هستیم که این اردوی مطالعاتی در خانه ها انجام شود و مشاورین، برنامه درسی دانش آموزان را پیگیری کنند.
محمدی می‌گوید: معلمان نقطه آغاز همه تحولات فرهنگی هستند و سازمان ها را نمی توان شناخت، مگر در هنگام تغییر که بواسطه شرایط مختلف ممکن است پیش بیاید. همانطور که ما در زمان ۸ سال دفاع مقدس می دیدیم قشر فرهنگی حضور پررنگ داشتند و اکنون دبیران و معلم ها در حال مجاهدت هستند و دغدغه دارند تا دانش آموزان شان از آموزش جا نمانند و این بسیار ارزشمند است.

نبی اصلانی، مدیر پایه دهم دبیرستان ماندگار البرز نیز معتقد است: در سند تحول بنیادین، معلم آموزش دهنده نیست، بلکه تسهیلگر است و شرایط را برای یادگیری فراهم می کند. پس آموزش باید از فضای کلاس و درس خارج شود.
او می گوید: معلم اول آموزش را در قالب فیلم آماده کرده و به دانش آموز می رساند و بعد دانش آموز خودش فیلم را می بیند و یاد می گیرد. به کلاس درس که آمد تمرین می کند. زیرا در تعریف یادگیری می گوییم: یادگیری تغییرات نسبتا پایدار در رفتار بالقوه، در اثر تمرین و تجربه است و نه آموزش. زیرا آموزش انتقال مفاهیم و حفظیات است و یادگیری در اثر تمرین و تجربه کسب می شود. پس بستر یادگیری را معلم فراهم کرده و وقتی دانش آموز به کلاس درس می آید، تمرین می کند.
اصلانی با اشاره به اینکه سالهاست پیگیر آموزش معکوس است، می گوید: معلم ها و مخصوصا کسانیکه سابقه بیشتری دارند، با سن بالاتر برای‌شان سخت است با فضای مجازی کار کنند، اما کرونا برای ما یک فرصت شد. ما معلمی داشتیم که پاورپوینت نمی دانست، اما بخاطر شرایط موجود رفت، یاد گرفت و فیلم آموزشی هم تهیه کرد و برای آموزش برگشت. الان معلم ما محتوا تولید کرده و کار کردن با فضای مجازی و نرم افزارهای مربوطه را آموزش دیده‌اند و حتی کرونا هم تمام شود ما از سال آینده یادگیری معکوس را در این مدرسه پیگیری می کنیم.
او به نقل از «تایلر» می گوید: تربیت را باید از جایی شروع کنیم که بچه ها دوست دارند و آن را به جایی برسانیم که هدف است. بچه ها در این زمانه گوشی و فضای مجازی و پیام رسان های مختلف جذب شان می کند. پس باید درس را به این محیط ببریم. ما می گوییم به فضای مجازی نروید چون خودمان برای شان در آن فضا محتوا نداریم. ما باید به آن مسیر برویم که دانش آموز را به فضای مجازی ببریم و برای آنها خوراک تهیه کنیم و نحوه استفاده از فضای مجازی را آموزش دهیم. اینکه در همین فضای مجازی درس یادبگیرند و تکلیف بارگذاری کنند و با هم حتی گفتگو داشته باشند، برای شان بسیار خوشایند و متنوع است.
مدیر پایه دهم دبیرستان البرز با اشاره به اینکه در شرایط کنونی این تهدید برای جامعه تعلیم و تربیت فرصت است، می افزاید: این فرصتی که برای آشتی معلمین با فضای مجازی فراهم شده را باید مغتنم بشماریم. معلم با تدریس به روز دنیا آشتی کرده است. کرونا با روش تدریس در فضای تعلیم و تربیت کاری کرد که آموزش و پرورش اگر صد بخشنامه هم می داد و تهدید به کم شدن حقوق می کرد، نمی توانست کاری کند. کرونا واقعا فرصت است، اما به شرط آن‌که کسی دغدغه کار داشته باشد. ما در دبیرستان البرز فردای انتخابات این کار را شروع کردیم و زیرساخت های استفاده از فضای مجازی را فراهم کردیم. البته ناگفته نماند این بستر هرچه باشد مجازی است و شادابی مدرسه با حضور دانش آموز رخ می دهد.