زلزله قطور خوی؛ از تخریب ۳۵۰۰ واحد مسکونی و چندین مدرسه تا سرمای ادامه دار

یکی از مهم‌ترین نکات در موضوع زلزله امدادرسانی پس از وقوع زمین لرزه است که اگر سریع، صحیح و دقیق به آن پرداخت نشود صدمات جبران‌ناپذیر جانی به همراه دارد.

محمد مهدی شهریاری استاندار آذربایجان غربی در نخستین ساعات بعد از وقوع زلزله یعنی ساعت ۱۱ صبح در محل وقوع زلزله حاضر و جلسه اضطراری با مسئولین منطقه را در بخشداری قطور تشکیل داد.

شهریاری بعد از جلسه در بخشداری با حضور در فرمانداری و سپس هلال احمر، از امکانات و انبارها بازدید به عمل آورد تا نواقصات احتمالی را از طریق شهرستان های نزدیک پوشش دهند.

او در جلسه مدیریت بحران منطقه بر لزوم سرعت‌بخشی به روند امدادرسانی و همچنین تامین اقلام امدادی و تغذیه اضطراری به شدت تأکید و مسئولین منطقه را به اجرای این مهم ملزوم کرده بود.

امدادرسانی اولیه دیر آغاز شد

بهروز- م یکی از اهالی روستای حبش علیا که در زلزله آسیب دیده است به پانا گفت: لحظه وقوع زلزله لحظات بسیار سختی بود و همه به فکر جان خود و اعضای خانواده‌شان بودند و کماکان هم هستند. بعد از وقوع زلزله اهالی روستا بلافاصله به کمک همدیگر رفته و مقدمات اولیه را فراهم آوردند تا اینکه آمبولانس ها و اورژانس وارد عمل شده و بر روی مصدومان و آسیب‌دیدگان مداواهای اولیه را انجام دادند و افرادی که وضع مصدومیتشان جدی بود را به بیمارستان منتقل کردند.

به گفته او، بعد از گذشت چندساعت هیچ امدادرسانی مرسومی بعد از زلزله برای اهالی روستا صورت نپذیرفته بود که بعد از گذشت ساعت‌ها، بالاخره ارزیاب‌های هلال احمر وارد منطقه شدند. از طرف دیگر سرمای هوا و برف بر مشکلات زلزله‌زدگان افزود.

مهرداد تبریزی عکاس با تجربه استان نیز که برای تهیه گزارش به منطقه عازم شده بود در گفت و گو با پانا از عدم امدادرسانی مناسب خبر داد و گفت: زلزله حوالی ساعت ۹ در منطقه رخ داده بود و من به همراه دو عکاس دیگر بعد از گذشت چندین ساعت از لحظه وقوع به منطقه رسیدیم که به جز نیروهای اورژانس که امدادرسانی لازم را صورت داده بودند هیچ امدادرسانی از جمله آواربرداری، تهیه چادر و کمپ و تهیه اقلام ضروری ازجمله آب و غذا صورت نپذیرفته بود و حتی تا ساعت ۱۸ هیچ ارزیابی در منطقه حاضر نشده بود و بعد از تاریکی هوا ارزیاب ها وارد منطقه شدند.

مدیرعامل هلال‌احمر آذربایجان‌غربی نیز در خصوص نحوه امدادرسانی به زلزله‌زدگان به پانا گفت: امدادگران هلال احمر پس از زلزله صبح در منطقه حاضر شدند و امدادرسانی و توزیع چادر و اقلام امدادی قبل از تاریکی هوا در بیشتر مناطق انجام شد اما در ساعت ۱۹:۳۰ زلزله‌ای به بزرگی ۵.۹ ریشتر، «زرآباد» خوی را لرزاند و بار دیگر امدادگران به این منطقه اعزام شدند.
اگرچه زلزله «زرآباد» به دلیل آنکه در عمق ۲۸ کیلومتری زمین به وقوع پیوست، خسارت گسترده‌ای نداشت، اما همین زمین‌لرزه نیز تعدادی از مردم را راهی بیمارستان کرد.

سعید رهبر سوره در خصوص فعالیت تیم‌های امدادی در منطقه گفت: ۲۳۵ نفر نیروی امدادی در قالب ۵۱ تیم فعال برای امدادرسانی در منطقه زلزله‌زده قطور حضور دارند. همچنین ۷۲ دستگاه خودرو شامل ۱۱ دستگاه آمبولانس، ۲۴ دستگاه کمک‌دار، سه دستگاه خودروی نجات، ۲ دستگاه کامیونت، چهار دستگاه خودروی سواری و ۲۸ دستگاه انواع خودرو توسط سایر ارگان‌ها به منطقه اعزام شده‌اند.

به گفته رهبر سوره تاکنون ۲ هزار و ۵۰۴ دستگاه چادر برای توزیع بین زلزله‌زدگان بخش قطور از توابع شهرستان خوی ارسال شده‌است.

او اضافه کرد: تاکنون چهار هزار و ۲۳۰ تخته پتو و یک‌هزار و ۵۰ بسته مواد غذایی ۷۲ ساعته و سایر اقلام ضروری به این مناطق ارسال شده تا در اختیار زلزله‌زدگان قرار گیرد.

با وجود اظهارات مردم مبنی بر آغاز دیرهنگام امدادرسانی، اما مدیرعامل هلال‌احمر آذربایجان‌غربی با اشاره به اینکه تیم‌های اسکان اضطراری در حال برپایی کمپ اسکان در مناطق زلزله‌زده هستند، تاکید کرد: هلال‌احمر آذربایجان‌غربی با هدف امدادرسانی به مناطق زلزله‌زده، از نخستین ساعات وقوع زلزله در آماده‌باش کامل قرار دارد.

رییس دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی خوی نیز در رابطه با وضع امدادرسانی به مصدومین و آسیب دیدگان زلزله گفت: تعداد نهایی آسیب‌دیدگان و مصدومان ۲ زلزله روز یکشنبه در بخش قطور شهرستان خوی ۱۰۴ نفر بود که ۸۵ نفر از این تعداد به صورت سرپایی مداوا و ترخیص شدند و ۱۹ نفر از آنان بستری هستند.
او با تاکید بر اینکه بخش اورژانس بیمارستان «قمربنی هاشم» بیشتر این مصدومان را پذیرش کرده، گفت: بیشترین مصدومیت، ناشی از شکستگی استخوان بوده‌است.

محمد مهدی شهریاری استاندار آذربایجان غربی نیز در گفت و گو با پانا با اشاره به اینکه ۷۵ هزار مسکن روستایی در ۲۰ کیلومتر نوار مرزی از محل فروش سهمیه سوخت بیمه هستند گفت: زلزله زدگان بخش قطور نیز شامل این طرح هستند و خسارت‌های وارده به منازلشان توسط تیم‌های تخصصی بیمه در حال ارزیابی است و در سریع‌ترین زمان ممکن خسارت‌شان پرداخت می شود.

شهریاری تصریح کرد: بر اساس بیمه‌نامه انجام گرفته، ۷۵ هزار مسکن روستایی در ۲۰ کیلومتر نوار مرزی در برابر حوادثی چون حریق صاعقه انفجار، زلزله، رانش زمین، سیل و طغیان آب بیمه هستند.

او اعتبار هزینه شده برای بیمه اماکن روستایی در ۲۰ کیلومتر نوار مرزی را یک میلیارد و ۴۸۲ میلیون تومان دانست و افزود: بیمه منازل روستایی یکی از چند اقدام شاخص در بحث حذف رانت فروش سهمیه سوخت مرزنشینان است.

جعفری مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان غربی نیز در رابطه با خسارات به بار آمده ناشی از زلزله به پانا گفت: به سبب زلزله ۵.۷ ریشتری صبح روز یکشنبه و پس لرزه‌های آن که تا ۵.۹ ریشتر نیز قدرت داشتند، در ۴۳ روستا خسارات ۱۰ تا ۱۰۰ درصدی گزارش شده است. در روستای مخین از توابع شهرستان خوی، شدت و خسارت زلزله بیشتر بوده، ولی خوشبختانه هیچ‌گونه فوتی بر اثر این زلزله گزارش نشده و فقط جراحات جزئی از جمله شکستگی به وقوع پیوسته است.

۳۵۰۰ واحد مسکونی در قطور خوی آسیب دیدند

محمد عابدی فرماندار خوی نیز در گفت و گو با پانا گفت: با توجه به بررسی‌های اولیه صورت گرفته زمین لرزه روز ۴ اسفند بخش قطور خوی به سه هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی روستایی در این منطقه خسارت وارد کرده است. اقدامات لازم برای اسکان موقت و همچنین برپایی کمپ‌های اسکان صورت پذیرفته است.

چندین مدرسه تخریب شده‌اند

مدیرکل آموزش و پرورش آذربایجان غربی در گفت و گو با پانا در رابطه با تأثیر زلزله روز ۴ اسفند بر مدارس بخش قطور خوی نیز گفت: طبق بازدیدهای میدانی به عمل‌آمده توسط مدیر آموزش و پرورش شهرستان خوی و نمایندگان و ارزیاب‌های سازمان نوسازی، مدرسه ۶ کلاسه امنیت راویان و ۳ کلاسه بنایی و مدرسه هسته جوک بر اثر زلزله های صبح و عصر که به ترتیب ۵.۷ و ۵.۹ ریشتر قدرت داشتند، به صورت کامل تخریب شده اند.

ابراهیم محمدی در ادامه عنوان کرد: تعدادی از کلاس های مدرسه کرامت قطور، بخشی از کلاس های مدرسه کوتان آباد و همچنین قسمتی از کلا سهای مدرسه روستای مخین آسیب جدی وارد شده و نیازمند تخریب و بازسازی در بخش های آسیب دیده هستند.

لازم به ذکر است، شهرستان خوی در شمال آذربایجان‌غربی و در ۱۲۰ کیلومتری ارومیه قرار دارد، این شهرستان ۶۳ هزار نفر دانش آموز در ۳۰۰ مدرسه دارد و دارای بخش‌های قطور، زرآباد، فیرورق، ایو اوغلی و بخش مرکزی است.

بنا به اظهارات اهالی روستاهای زلزله‌زده در ساعات اولیه وقوع زلزله شبکه‌های ارتباطی موبایلی نیز در منطقه قطع شده بود و این موضوع مورد اعتراض اهالی بود.

سرپرست مخابرات منطقه آذربایجان غربی در این رابطه به پانا گفت: از نخستین ساعات زمین لرزه شدید یکشنبه ۴ اسفند در شمال آذربایجان غربی که منجر به قطع شبکه های ارتباطی و همچنین بروز خسارات جدی به زیرساخت‌های مخابراتی این منطقه شده بود، تکنسین‌ها و مهندسین مخابرات منطقه آذربایجان‌غربی با توجه به اهمیت موضوع ارتباطات در زمان بحران، جهت برقراری مجدد ارتباطات وارد مناطق زلزله‌زده شدند.

چنگیز نوری همچنین ادامه داد: بنده به اتفاق همکاران و مهندسان منطقه، نخستین دقایق بروز حادثه با حضور در مناطق زلزله زده، موضوع عملیات اتصال مجدد را پیگیری کردیم. عمده خسارات وارد شده به زیر ساخت‌های مخابراتی این منطقه به دنبال وقوع رانش زمین در بخش‌هایی از شهرستان خوی و قطع شبکه فیبر نوری اتفاق افتاده بود که با تلاش کارکنان مخابرات منطقه آذربایجان غربی، مجددا با رفع خرابی، شبکه تلفن همراه و ارتباطات مخابرات در ساعت ۱:۳۰ بامداد روز دوشنبه متصل شد.

استان آذربایجان غربی طی سال ها شاهد زمین‌لرزه‌هایی با قدرت‌های مختلف بوده که زلزلهٔ بزرگ و مخرب سال ۱۳۰۹ شهر سلماس از مخرب‌ترین زلزله‌های منطقهٔ آذربایجان محسوب می‌شود. این زلزله پانزده ساعت پس از پیش‌لرزهٔ سلماس، در بامداد روز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت زلزلهٔ اصلی، در آنِ واحد موجب تخریب کامل دیلمقان و حدود شصت روستا در دشت سلماس و مناطق حاشیهٔ آن شد. دامنهٔ آسیب‌ها از دشت سلماس به دهستان قطور و مسیر علیای زاب در ترکیه کشیده شده بود و موجب کشته شدن ۲۵۰۰ الی ۴۰۰۰ نفر در سلماس شد.