مینو محرز*
کرونا سیاسی نیست
سلامت با سیاست معاوضه نمیشود. هیچ دولت و هیچ کشوری در هیچ نقطهای از دنیا نه این اجازه را بهخود میدهد و نه این کار را انجام میدهد که سلامت خود را با سیاست معامله کند. امکان ندارد که دولتی بخواهد سلامت را به سیاست بفروشد، اما بدبینی مردم همچنان اصرار دارد که پشت پردههای شیوع کرونا در ایران خبرهای دیگری است. انگارههای منفی از همین بدبینی نشات میگیرد...
توسط فضای مجازی دست به دست میشود و به نگرش منفی مردم دامن میزند و از آن بدتر، مردم را به وحشت میاندازد. نمونه این نوع شیطنتها، همان نامه جعلی وزیر بود که در فضای مجازی دست به دست شد، اما مردم نباید تحتتاثیر این اخبار قرار بگیرند، بلکه باید اعتماد خود را به دولت و وزارت بهداشت حفظ کنند و بدانند که وظیفه وزارت بهداشت، نگهبانی از سلامت مردم کشور است. در شرایط بحران، وحشتزدگی مردم مضر است و گردش چنین اطلاعات غلطی هم به وحشت مردم دامن میزند و این بدترین اتفاقی است که میتواند در شرایط بحران رخ دهد.
ما انتظار نداشتیم که کرونا به کشور نیاید. هر از چندگاهی ویروسی در دنیا اپیدمی میشود و پیش از این نیز شاهد آن بودیم که سال ۲۰۰۲، سارس شیوع پیدا کرد، سال ۲۰۱۲ شاهد شیوع مرس بودیم و حالا هم نوبت به نوول کرونا ۲۰۱۹ رسیده است. شیوع کرونا ویروس همراه با عید سال نوی چینیها بود و سفر چینیها به سراسر دنیا در شیوع سریع آن بیتاثیر نبود، پیشرفت شیوع این ویروس تاکنون سریع بوده و میزان آلودگی این بیماری بالاست، اما درصد مرگ و میر آن نسبت به سارس و مرس پایین و حدود ۲ درصد است. افراد بالای ۶۵ سال با سابقه بیماریهای قلبی و عروقی بیش از دیگران در معرض این بیماری هستند، اما این به آن معنا نیست که جوانان نمیتوانند به این بیماری مبتلا شوند.
برخلاف سایر ویروسها و بیماریهایی که در کشور اپیدمی شد، اینبار شروع کار بسیار علمی و عملیات مورد نظر هماهنگ و یکپارچه بود. ورود کرونا به کشور نیز بهدلیل روابط ایران و چین قابل پیشبینی بود، از همان روزها هم وزارت بهداشت آموزشهای خود را به جامعه آغاز کرد، منتها تبلیغاتی که در فضای مجازی دست به دست شد بر وسواس مردم افزوده است، اما باید توجه داشت که بیانیهها و اطلاعیههای وزارت بهداشت در این وضعیت قابل اعتمادترین منبع است و مردم نیز باید آخرین وضعیت را از همین وزارت پیگیری کنند. علاوهبر آن ما شاهد هیجانهای وحشت کادر درمانی، خصوصا کارکنان بهداشتی در بیمارستانها و مراکز درمانی هستیم. طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت، پزشکان که بیماران را معاینه میکنند لزوما به ماسکهای N۹۵ نیازی ندارند و میتوانند با استفاده از همان ماسک جراحی و دستکش بیماران را معاینه کنند و پس از معاینه، دستهای خود را بشویند.
تماس مشکوک یعنی اینکه پزشکی بدون پوشیدن ماسک، بدون دستکش بیماری را معاینه کند و پس از معاینه نیز دستهای خود را نشوید، عدم استفاده از ماسک N۹۵ لزوما به معنای تماس مشکوک با بیمار نیست. نگرش گروههای پزشکی نیز مانند مردم منفی است و این رویکرد در عملکرد تاثیر میگذارد و مانع صورتگرفتن عمل صحیح میشود. در نتیجه این بیاعتمادی چه مردم و چه بدنه وزارت بهداشت در مواجهه با این ویروس وحشت دارند. در حالیکه به جای رواج این نگرشهای منفی باید استانداردهای همهجانبه و بینالمللی برای کنترل عفونت در بیمارستانها آموزش داده شود، رسانهها نیز لازم است آگاهی مستمری به مردم بدهند و نحوه رعایت نظافت شخصی را بهطور مدام یادآوری کنند.
چگونه محافظت کنیم؟
شستن دستها به مدت ۲۰ ثانیه با آب و صابون یا الکل اصلیترین راه پیشگیری است. متاسفانه ما عادت به شستن دست نداریم و اگر دستهایمان را هم بشوریم، نمیدانیم شیوه درست چیست. این در حالی است که سایر کشورهای اروپایی توانستند با همین شستن دست و رعایت بهداشت فردی به سرعت از انتشار این ویروس جلوگیری کنند. کرونا ویروس، ویروس سنگینی است، حین عطسه یا سرفه دیگران، بیش از یک تا یک و نیم متر جهش ندارد، این ویروس از طریق هوا هم پخش نمیشود اما اگر از ناقل بیماری خارج شود، روی سطوح اشیا مینشیند و تماس مکرر راه اصلی انتقال آن است. توصیه ما این است افراد از دست دادن و روبوسی کردن تا حد ممکن خودداری کنند، حین عطسه از دستمال یکبار مصرف استفاده کنند و سپس دستمال را در سطل دربداری بیندازند، مرتب دستهای خود را با آب و صابون بشویند. علاوهبر آن افرادی که بیمار هستند و تب دارند در خانه بمانند، وظیفه ماست که اگر بیمار هستیم، از سرایت آن به دیگران خودداری کنیم، بههمین دلیل بهتر است از حضور در سر کار یا مدرسه خودداری کنیم و تا حد امکان بیماری را به افراد دیگر انتقال ندهیم.
نکته دیگر که باید به آن توجه کرد، این است که هر کسی که کرونا بگیرد لزوما با مرگ مواجه نخواهد شد، اتفاقا توان کشندگی کرونا ویروس نسبت به سایر ویروسهای اپیدمی پایینتر است، تنها تفاوت آن دوره نهفتگی آن است. این دوره میتواند از دو تا چهارده روز طول بکشد. اینکه در دوره نهفتگی کرونا میتواند آلودهکننده باشد یا خیر، هنوز ثابت نشده است، اما توصیهها در هر شرایطی باید جدی گرفته شود. چه افراد مشکوک و چه افرادی که آزمایش کورنای آنها منفی است هم باید حداقلهای رعایت بهداشت فردی را جدی بگیرند. این بیماری واکسن ندارد اما داروهایی برای درمان انواع شدید آن در بخش داروسازی دانشگاه تهران در نظر گرفته شده است. این داروها در کشورهای دیگر نیز استفاده شده و موثر بوده است و خوشبختانه ما به هر چهار مورد دسترسی داریم.
یکی از این داروها، دارویی است که برای ایدز استفاده میشود، دیگری برای آنفلوآنزا و دیگری نیز داروی ضدالتهابی است که در رماتیسم مورد استفاده قرار میگیرد. شدت این ویروس در چین رو به کاهش است، اما اگر در کشور خود، با همین روشهای ساده مراقبت نکنیم، این ویروس پخش خواهد شد. هشت بیماری از ده بیماری که بهعنوان خطرناکترین بیماریهای دنیا برای انسانها شناخته میشوند، عفونی هستند و با حفظ بهداشت شخصی میتوان در برابر این بیماریها مقاومت کرد.
* عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران
منبع: اعتماد
ارسال دیدگاه