تولید سالانه یک میلیون مسکن حضور دلالان را در این بازار صفر می‌کند

روند رشد قیمت واحدهای مسکونی معامله‌شده در شهر تهران که از اوایل سال ۱۳۹۷ شدت گرفته بود، در اواخر این سال تا حدودی ملایم شد اما مجدداً در بهار ۱۳۹۸ اوج گرفت و در اردیبهشت‌ماه نرخ رشد نقطه‌به‌نقطه ۱۱۲ درصد را تجربه کرد که رقمی کم‌سابقه محسوب می‌شد. این روند افزایشی که متوسط قیمت یک متر مربع واحد مسکونی در تهران را تا بیش از ۱۳۳ میلیون ریال در تیرماه افزایش داده بود، از مردادماه متوقف و حتی نزولی شد تا در آبان‌ امسال سطح قیمت‌ها به متوسط کمتر از ۱۲۵ میلیون ریال به ازای هر مترمربع برگردد که این رقم نسبت به ماه مشابه سال قبل تنها ۳۵.۸ درصد رشد نشان می‌داد. افت نرخ رشد قیمت مسکن بازتابی از کاهش استقبال متقاضیان خرید از این بازار بود که خود را در افت شدید تعداد معاملات هم نشان می‌داد.

مهمترین طرح‌هایی که دولت برای عرضه مسکن در دست اجرا دارد تکمیل مسکن مهر باقی مانده از گذشته، اجرای طرح مسکن ملی و احیای بافت‌های فرسوده است.

قرار است ثبت نام از جاماندگان طرح مسکن ملی قبل از پایان سال جاری انجام شود

طرح اقدام ملی تولید و عرضه ۴۰۰ هزار واحد مسکونی تا سال ۱۴۰۰ در سه قالب ثبت نام، قرارداد با دستگاه‌های اجرایی و مشارکت با سازندگان پیش می‌رود. در مرحله اول نام‌نویسی از ۲۴۰ هزار نفر انجام شده است که ۱۴۰ هزار نفر واجد شرایط تشخیص داده شدند. قرار است ثبت نام از جاماندگان این طرح نیز قبل از پایان سال جاری انجام شود.

ایرج رهبر، رئیس انجمن انبوه‌سازان مسکن در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی پانا درباره چشم‌انداز بازار مسکن در سال ۹۹ گفت:‌ « اگر برنامه‌ریزی برای تولید مسکن براساس طرح جامع انجام شود نیاز کنونی تامین می‌شود. براساس آخرین برآوردها سالانه نیاز به ساخت یک میلیون واحد مسکونی جدید در کشور وجود دارد و اگر این برنامه از طرف متولی اصلی که وزارت راه و شهرسازی است پیگیری شود می‌توان به ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضای مسکن امیدوار بود.»

وی با تاکید بر ضرورت جلوگیری از تصدی‌گری دولت در بخش مسکن اظهار کرد:‌ « دخالت دولت در بخش مسکن باید تنها حاکمیتی باشد و از اعمال سلیقه نیز پرهیز کند. در سال‌های گذشته برخی قوانین و طرح‌های در دست اجرا به دلیل سلیقه مدیران متوقف شدو برخی از پروژه‌ها از جمله مسکن مهر به دلیل عدم همراهی اجرا نشد و یکی از دلایل رشد ۲۰۰ درصدی مسکن در سالهای اخیر توقف طرح‌هایی از این دست بوده است.»

رئیس انجمن انبوه‌سازان مسکن اظهار کرد:‌ « موضوع مهم در مسکن تولید است. مسکن باید متناسب با نیاز تولید شود و اگر این تعادل وجود داشته باشد حضور سوداگران نیز به صفر کاهش می‌یابد و طبیعی است که در این مسیر نیز تولید مسکن ملی طرحی مناسب ارزیابی می‌شود و هر طرحی که به تولید مسکن منجر شود با استقبال مواجه می‌شود.»

دولت باقی مسکن مهر را تکمیل می‌کند

وی افزود: « دولت اعلام کرده است باقی‌مانده واحدهای مسکن مهر تکمیل خواهد شد ضمن آنکه ۴۰۰ هزار واحد مسکن در طرح ملی نیز اجرایی خواهد شد. دولت قرار است در زمین‌های بدون معارض و در اختیار کار ساخت مسکن ملی را اجرایی کند و در اختیارترین این زمین‌ها در شهرهای جدید قرار دارد.»

رهبر عنوان کرد:‌ » همچنین در سطح شهر برخی از ادرات زمین‌هایی را در اختیار دارند و مطابق تکلیف قانون ساماندهی عرضه مسکن که درسال ۹۷ مصوب شده است این زمین‌ها می‌توانند برای مسکن ملی اقدام کند. البته ممکن است مقاومت‌هایی از سوی دستگاه‌ها برای واگذاری این زمین‌ها وجود داشته باشد.»

وی افزود: « دولت زمان زیادی برای اجرای طرح مسکن ملی ندارد و باید طی یک سال و نیم تا حداکثر دو سال تعیین تکلیف شود. یکی دیگر از امکان‌های دولت برای اجرای طرح مسکن ملی بافت‌های فرسوده است و تشویق‌هایی نیز برای سازندگان در نظر گرفته شده است اما در این بافت‌ها نیز موانعی برای ساخت وجود دارد به طور مثال زمین آزاد وجود ندارد و زمین‌های غیرقابل استفاده هم وجود دارد که مالک شخصی دارند و بحث تملک املاک آنها موضوعی حائز اهمیت است.»

باید طرح جامع شهری متناسب با هر محله تدوین شود

رئیس انجمن انبوه‌سازان مسکن خاطرنشان کرد:‌ « طرح جامع شهرسازی مناسب هر محله باید تدوین شود در گذشته آزمون و خطاهای زیادی در ساخت این واحدها صورت گرفته است و به طور مثال به مالک گفته‌اند ساختمان دو واحدی خود را چهار طبقه کن و کوچه ۲ متری را ۴ متر و خانواده را مجاز کرده‌اند که خود کار ساخت را انجام دهد و باید گفت طرح‌هایی از این دست پاسخگوی نیازهای شهری نخواهد بود و محلات نیاز به مکان‌های فرهنگی و تفریحی و فضای سبز نیز دارند.»

وی افزود: « در منطقه سیروس ۲۳۰ واحد ساخته شد اما به راحتی فروش نرفت و افراد محلی که در آن منطقه ساکن بودند حاضر به خرید این واحدها نشدند. در زمان احیای محله سیروس طرحی متناسب با آن در نظر گرفته نشد. بازار نیز با مشکلاتی همراه است و دارای کوچه‌های بسیار باریکی است که علاوه بر جان سرمایه مردم نیز در خطر است.»

مردم باید به سازندگان مسکن اعتماد پیدا کنند

رهبر عنوان کرد:‌ « اعتمادسازی نیز موجب می‌شود تا مردم به سازندگان اعتماد کنند بنابراین سیستمی باید پیاده سازی شود تا مردم رغبت لازم را برای در اختیار قرار دادن بافتهای فرسوده خود داشته باشند.»

افزایش تعداد معاملات مسکن وابستگی معنی‌داری با قدرت خرید مردم دارد. طبق مصوبه جدید شورای پول و اعتبار تسهیلات ساخت و خرید مسکن از محل اوراق گواهی حق تقدم و همچنین وام جعاله افزایش داشته و در بهترین حالت یک زوج در تهران قادر به دریافت ۲۸۰ میلیون تومان تسهیلات بر روی یک واحد ملکی هستند. هر چند در مقایسه با افزایش قیمت‌ها طی یکی دو سال اخیر این میزان افزایش در تسهیلات باز هم قدرت خرید چندانی برای اکثر واحدهای مسکونی ایجاد نمی‌کند، به هر حال برای گروهی از واحدهای کوچک متراژ در مناطق متوسط رو به پایین، کمک خوبی محسوب می‌شود.