عراق، منطقه جنگی‌ای که ترامپ نمی‌خواهد از آن برود

به گزارش ایسنا، کیتی گیلسینان در مطلبی برای پایگاه خبری - تحلیلی آتلانتیک نوشت: «دونالد ترامپ ژنرال‌های پنتاگون را بر سر آنچه "جنگ باخته" در افغانستان و ناکامی آن‌ها در خاتمه دادن به آن می‌خواند، هدف سرزنش قرار داده است. او سوریه را "شن و مرگ" توصیف کرده و گفته ایالات متحده مدت زیادی آنجا نمی‌ماند. او برای خروج سریع از آن دو کشور تلاش کرده گرچه ناکام مانده است. اما او چنین وعده‌ای را درباره عراق نداشته است. در حقیقت او به تازگی مطلب دیگری را عنوان می‌کند؛ اینکه حدود ۵۰۰۰ نیروی آمریکایی باید آنجا باقی بمانند.

زمانی که پارلمان عراق ماه گذشته به اخراج نیروهای عراقی رای داد، ترامپ متعهد شد که اصلا خارج نشود و تهدید کرد اگر مجبور شود دست به چنین کاری بزند، تحریم اعمال کند.

چرا عراق کشوری است که به نظر می‌رسد ترامپ می‌خواهد در آن باشد، به ویژه اینکه او در کارزار انتخاباتی خود گفته بود که مخالف جنگ سال ۲۰۰۳ در آنجا بوده است؟ با توجه به اظهارات ترامپ مبنی بر اینکه او داعش را شکست داده است، چرا او از این پیروزی فرضی برای خروج از عراق و همینطور سوریه استفاده نکرده است؟ با توجه به اینکه ترامپ اصلا توجهی به عراق ندارد، پاسخی که بعد از گفت‌وگو با مقام‌ها و مشاوران کنونی و سابق به دست می‌آید، در سه دشمن اصلی ترامپ خلاصه می‌شود؛ داعش، باراک اوباما و ایران.

جک کین، ژنرال بازنشسته و مشاور غیر رسمی رئیس‌جمهوری در مسائل ملی - امنیتی به من گفت: "متقاعد شده‌ام که او هیچ اعلامیه رسمی‌ای درباره خروج از عراق صادر نمی‌کند چون به خوبی می‌داند که داعش می‌تواند دوباره ظهور کند. آن‌ها آنجا حضور دارند و او می‌داند که اگر ما یک‌جانبه خارج شویم و این مساله دوباره اوج بگیرد، با همان چیزی مواجه می‌شود که اوباما با آن روبرو شد." او گفت، ترامپ روی این نکته که پس از تصمیم رئیس‌جمهوری پیشین برای خروج از عراق چه اتفاقاتی آنجا رخ داد و داعش توانست از بقایای جنگی سربرآورد که بسیاری از آمریکایی‌ها گمان می‌بردند به پایان رسیده، حساس است.

شخص ترامپ این موضوع را در کمپین انتخابات ۲۰۱۶ روشن ساخت و از ورود آمریکا به عراق انتقاد کرد. اوباما نیروهای آمریکایی را در ۲۰۱۱ از عراق خارج کرد و نتوانست با دولت عراق به توافق جدیدی برای نگه داشتن بیشتر آن‌ها برسد. بعدها بود که عراق مجبور شد ارتش آمریکا را برای مبارزه با داعش دوباره دعوت کند؛ شبه‌نظامیانی که در تابستان ۲۰۱۴ تهدید به نسل‌کشی علیه ایزدی‌ها داشتند و گروگان‌ها از جمله آمریکایی‌ها را سر می‌بریدند.

تا سال ۲۰۱۶ ترامپ در مورد دو مساله متقاعد شده بود؛ "داعش تقصیر اوباما بود" و "آمریکا باید برای مبارزه با آن در عراق می‌ماند". او گفته عراق اکنون "هاروارد تروریسم" است. این راه دیگری باقی نمی‌گذارد جز "توجه" به آن.

و پس از به قدرت رسیدن ترامپ، او به کمپین ارتش علیه داعش سرعت بخشید و سال ۲۰۱۷ با سقوط پایتخت خودخوانده داعش در عراق امتیاز گرفت. در بهار ۲۰۱۹ او شکست میدانی داعش را اعلام کرد و اواخر همان سال ابوبکر البغدادی، رهبر داعش در جریان یک حمله و عملیات‌های ویژه آمریکا خود را کشت.

اما ترامپ، به رغم گلایه‌های علنی و غیر علنی خود درباره هزینه، قولی مبنی بر خروج از عراق که صحنه مرکزی برای مبارزه ضد داعش آمریکا بوده است، نداد. در عوض، او روی خروج نیروها از سوریه متمرکز شده است، جایی که یک میدان نبرد پیچیده اکنون شامل حدود ۵۰۰ نیروی آمریکایی است که علیه رقابت منافع ترکیه عضو ناتو، دشمنان آمریکا نظیر روسیه، دولت سوریه و ایران و بقایای داعش مقابله می‌کنند.

علاوه بر این جک کین می‌گوید: "این رهبران ارتش آمریکا در عراق هستند که در واقع ائتلاف جنگ علیه داعش در سوریه را پیش می‌برند، بنابراین ما عراق و سوریه را از عراق مدیریت می‌کنیم." از بعد دیگر، آمریکا می‌تواند با داعش بدون سوریه بجنگند اما نمی‌تواند بدون عراق با داعش بجنگند.

بنابراین اولین مرتبه‌ای که او آماده اعلام پیروزی علیه داعش بود، در دسامبر ۲۰۱۸، زمانی که این گروه هنوز به آخرین تکه از اراضی تحت اشغالش چنگ می‌انداخت، ترامپ احتمالا یک مزیت سیاسی دوگانه رویت کرده است؛ او می‌تواند اعلام کند آنچه شبیه بزرگترین خروج نیروهاست اعلام کند و مدعی پایان جنگ در یک کشور شود، در حالی که همچنین متعهد به کنترل داعش می‌شود. بدین ترتیب، زمانی که او ماه گذشته یک سفر فوری به عراق انجام داد، شروع کرد درباره آوردن نیروها از سوریه به خانه صحبت کردن. او گشت و گذاری در پایگاه هوایی الاسد در غرب عراق داشت که بعدا آن را "عمارت خارق‌العاده" توصیف کرد و از بزرگی باند پرواز آن حیرت‌زده شد. او بعدا به نیروهای آنجا گفت، آن‌ها برای "جلوگیری از ظهور دوباره داعش و حفاظت از منافع آمریکا" باقی می‌مانند.

از سوی دیگر، او از قرار معلوم فکر می‌کند آمریکا آن پایگاه را ساخته است، در حالی که آن پایگاه از زمانی که مقاطعه‌کارانی از یوگسلاوی به ساخت آن در دهه ۸۰ میلادی کمک کردند، در استان الانبار عراق هست. ترامپ به سی‌بی‌اس گفت: "ما هزینه‌ای صرف ساخت آن پایگاه فوق‌العاده کردیم. بنابراین آن را نگه می‌داریم." او سپس دلیل جدیدی برای ماندن در عراق رو کرد. "یکی از دلایلی تمایلم برای نگه داشتن آن نظارت بر ایران است چون ایران یک مشکل واقعی است."

در واقع، این اظهارات نشانگر مرحله جدیدی از دخالت ترامپ در خاورمیانه بود. اولویت‌های او از شکست داعش به کمپین فشار علیه ایران تغییر یافته است. هنگامی که داعش تمام قدرت حضور داشت، هم ایالات متحده و هم نیروهای منتسب به ایران در عراق این گروه را دشمن خود قلمداد کردند و به جای اینکه سلاح‌هایشان را به سمت هم نشانه بگیرند، همانطور که قبلاً در جنگ عراق بود، علیه شورشیان به کار گرفتند. اما با پایان یافتن داعش و تشدید تحریم‌های ترامپ علیه ایران، منافع مشترک تهران و واشنگتن در عراق بر باد رفت.

داگلاس سیلیمان، سفیر پیشین در عراق که در سفر ترامپ به الاسد حضور داشت، می‌گوید اخیراً "سیاست ایران به سادگی سیاست عراق را به دست گرفته است" و ترامپ هم با حمله و هدف گرفتن قاسم سلیمانی نشان داد که آمریکا چقدر بر آن‌ها در خاک عراق رصد دارد.

این حمله ممکن است ترامپ را به سمت خروج از منطقه جنگی‌ای سوق دهد که به نظر نمی‌رسد بخواهد آنجا را ترک کند. عراق از ایالات متحده خواسته است که جدول زمانی برای خروج را مورد بحث قرار دهد و وزارت امور خارجه آمریکا پیش از ایجاد انعطاف در موضعش با امتناع واکنش نشان داد. مجلس نمایندگان آمریکا همچنین به دولت فشار می‌آورد تا آنچه را که ارتش می‌تواند در عراق انجام دهد، محدود کند. در همین حال دیپلمات‌های ایالات متحده، مطابق با تاکید ترامپ، به کشورهای ناتو فشار می‌آورند تا نقش بزرگتری را در آنجا بر عهده بگیرند؛ در حالی که ترامپ اصرار دارد در صورتی که آمریکایی‌ها مجبور به خروج از آنجا شوند، باید مبلغی را که برای ساخت آن پایگاهی که آمریکا اصلا آن را نساخته است، بازگردانده شود!

در همین حال همکاری آمریکا - عراق در مبارزه علیه داعش پس از عملیات ضد قاسم سلیمانی موقتا متوقف شد و مقام‌های ارتش برای جلب نظر عراق برای میزبانی از سامانه‌های دفاعی آمریکا علیه حملات موشکی تقلا می‌کنند. حتی اگر عراق در نهایت نیروهای آمریکایی را وادار به خروج نکند، این تحولات نشان می‌دهد چطور مناقشه‌های سیاسی تبعات نظامی در پی دارد.

این احتمال وجود دارد که عراق برای خروج آمریکا از این کشور اصرار ورزد. سفیر پیشین آمریکا در عراق می‌گوید: "خیلی زود است که بگوییم چه اتفاقی می‌افتد." و در حالی که عراقی‌ها درباره شکل دولت بعدی خود تصمیم می‌گیرند، طرفین ممکن است جایی برای مذاکره داشته باشند.

موضع ترامپ در مورد عراق نشانگر بسیاری از تنش‌ها در جهان بینی اوست. او از جنگ متنفر است، اما عاشق کشتن "تروریست‌"هاست! او ادعا می‌کند که هرگز نمی‌خواست وارد عراق شود، اما شیوه بیرون آمدن اوباما را محکوم می‌کند. او از هزینه اقامت در عراق خوشش نمی‌آید، اما بیش از این، او از این که گفته شود چه کاری باید انجام دهد، متنفر است. در کل اگر او نتواند عراق را طبق شرایط خودش ترک کند، اصلاً نمی‌خواهد از آنجا برود.»