مهدی سلطان‌محمدی*
معادله وام اجاره‌بها
بازار مسکن اجاره‌ای و نرخ‌های اجاره‌بها در ماه‌های پایانی سال، همواره با افزایش قیمت همراه بوده و امسال، همزمان با تورم بالا و سیگنال کاهشی نرخ بهره بانکی، فضای اجاره مسکن را به سمت افزایش نرخ اجاره ماهانه و کاهش میزان فایل‌های رهن در بازار برده است.
ازسوی دیگر به‌دلیل کاهش در قدرت خرید مردم، تمایل بیشتری به زندگی در شهرهای کوچک یا حاشیه شهرها دارند، از این‌رو معادله تقاضا برای اجاره مسکن در شهرهای بزرگ به‌خصوص کلان‌شهرها تا حد زیادی وابسته به قدرت خرید است. حال قرار است دولت برای سامان دادن به وضعیت اجاره‌بها و بهبود قدرت خرید، اقدام به پرداخت وام برای پوشش بخشی از هزینه‌های موجود کند.
برخی معتقدند پرداخت تسهیلات برای بازار اجاره، قیمت‌ها را کنترل نکرده و حتی ممکن است نتیجه عکس در این بازاری دهد که هر روز قیمت‌ها در آن براساس عرضه و تقاضا، متغیر است. برای پیش‌بینی تاثیر این وام بر بازار باید حجم مداخله و سهمی از بازار که تحت‌تاثیر این مداخله قرار می‌گیرد، مشخص شود. در صورتی‌که فعلا دسترسی به آمار و ارقام برای هرگونه پیش‌بینی وجود ندارد، بنابراین نمی‌توان با قاطعیت از میزان تاثیرات مثبت و منفی آن سخن گفت. اما باید به این نکته اشاره کرد که اعطای وام برای پرداخت اجاره‌بها به‌نوعی گشایش در کار مستاجران است، چراکه قرار است منابعی در اختیار آنها قرار گیرد که نرخ آن (۱۸درصد) کمتر از نرخ تورم است.
به بیان دیگر اگر مستاجری پول رهن خود را در بانک به‌عنوان سپرده بگذارد، ماهی دو و نیم تا سه درصد بر آن سود تعیین می‌شود که به‌صورت سالانه عددی بین ۳۰ تا ۳۶درصد برایش سود به‌همراه دارد. باتوجه به اینکه مستاجران سالانه ۱۸درصد بابت وام اجاره سود می‌پردازند، تفاوت میان نرخ سپرده بانکی و نرخ وام اجاره، سودی است که نصیب مستاجران می‌شود. با این وام افراد می‌توانند بخش زیادی از اجاره خود را پوشش دهند. وام اجاره، اقدام خوبی است به‌شرطی که منابع آن از محل پس‌انداز افراد باشد.
از سوی دیگر، اعطای وام به مستاجران با این توجیه که منابع در دسترس افراد بیشتر شده، ممکن است سبب افزایش تقاضا برای اجاره و در نهایت بالا رفتن اجاره‌بها شود. باید به این نکته اشاره کرد که براساس اصول اقتصاد، هر زمان بخش تقاضا تقویت شود، بازار عرضه نیز در جهت تقویت قیمت‌ها خواهد بود. اما به‌نظر نمی‌رسد اثری که بر قیمت‌ها می‌گذارد، بسیار بالا باشد، بنابراین تعادل عرضه و تقاضا برهم نمی‌خورد. در واقع منابعی که برای این کار لحاظ می‌شود به‌‌گونه‌ای نیست که بتواند تاثیر عمده‌ای بر عرضه و تقاضای موجود در بازار اجاره‌بها داشته باشد. اعطای وام به مستاجران تاثیرات مثبتی خواهد داشت، اما اندازه تاثیرات به حجم منابعی وابسته است که برای این کار تخصیص می‌یابد.
*کارشناس بازار مسکن
منبع: اعتماد
ارسال دیدگاه