اشتباه ظریف چه بود

به‌تازگی آقای ظریف گفت‌وگویی مفصل با نشریه اشپیگل داشت که در بخشی از آن خبرنگار از وزیر خارجه سوال می‌کند که «در پی قتل (ترور) ژنرال سلیمانی آیا شما احتمال مذاکره با آمریکا را رد می‌کنید؟» و ظریف در پاسخ می‌گوید: «من هرگز این احتمال را منتفی نمی‌دانم که افراد رویکرد خود را تغییر دهند و واقعیات را بپذیرند.

برای ما فرقی نمی‌کند که چه‌کسی در کاخ سفید حضور دارد. آن چه اهمیت دارد، چگونگی رفتار آن‌هاست. دولت ترامپ می‌تواند گذشته خود را اصلاح کند، تحریم‌ها را بردارد و به میز مذاکره برگردد. ما هنوز در میز مذاکره مانده‌ایم. آن‌ها طرفی هستند که میز مذاکره را ترک کرده‌اند. ایالات متحده، آسیب بزرگی به مردم ایران وارد کرده است. روزی خواهد رسید که آن‌ها باید این آسیب را جبران کنند. ما شکیبایی زیادی داریم.»

۱- این جملات را اگر ظریف پیش از سیزدهم دی ماه و ترور ناجوانمردانه حاج قاسم سلیمانی مطرح می‌کرد، بخشی از سیاست‌های دیپلماسی ایران بود که بارها و بارها تکرار شده بود اما منطقا باید پذیرفت که پس از آن‌که ارتش آمریکا به‌دستور مستقیم ترامپ، فرمانده نیروی قدس سپاه را ترور کرده است، دیگر وزیر خارجه ما نمی‌تواند مقابل کسی که حالا دستش مستقیما به خون یکی از مقامات بلندپایه کشور آلوده است، همان حرف‌های سابق را تکرار کند.

حتی اگر آقای ظریف اعتقاد دارد که او در این شرایط نیز باید مسیر دیپلماسی را پی بگیرد بازهم باید توجه می‌کرد که این مسیر را نباید با هر حرف و جمله‌ای دنبال کند. دیپلماسی آداب مهمی دارد که از جمله آن دقیق حرف زدن است به‌نحوی که دشمن نتواند آن را به ضعف ایران تعبیر کند. سوال این است که در شرایطی که ترامپ یکی از مقامات ارشد کشور و یکی از اسطوره‌های ملت ایران را با فرمان مستقیم به شهادت رسانده، آیا این حرف ظریف چیزی جز پالس دادن برای مذاکره در هر شرایطی است؟

من می‌پذیرم که دیپلمات باید به‌دنبال دیپلماسی باشد، اما نه با هر حرف و جمله‌ای! این مسئله آشکارا پیام ضعف از ایران به آمریکا صادر می‌کند و از آن مهم‌تر این که این پالس اشتباه ظریف، «نظام محاسباتی» دشمن را مختل می‌کند و او را به غلط می‌اندازد به این معنا که دشمن تصور می‌کند حالا که هرکاری خواسته کرده و حتی قمار بزرگش را هم انجام داده یعنی سردار سلیمانی عزیز (رضوان ا... تعالی علیه) را هم ترور کرده، بازهم ایران از مذاکره دم می‌زند. از این رفتار چیزی جز بیشتر کردن فشار از سوی آمریکا و جری شدن این کشور علیه ایران، عاید مردم می‌شود؟

۲- تیم رسانه‌ای ترامپ که به‌نظر می‌رسد از چند فارسی زبان برانداز بهره می‌برد، با درک شرایط ایران و نگاه‌هایی که به ظریف وجود دارد، همین بخش از گفت‌وگوی ظریف را برجسته کرد و از طریق یک توئیت فارسی، زمین بازی جدیدی تعریف کرد. لذا باید مراقب بود تا در زمین دشمن بازی نکرد و نقد ظریف نباید منجر به تقویت تصویر ضعیف از ایران شود، مخصوصا مواضع اصلاحی ظریف باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد تا روشن شود موضع ایران یکپارچه مقابله با ترامپ است. ظریف نیز باید این اشتباه را جبران کند به‌گونه‌ای که نظام محاسباتی دشمن اصلاح شود. البته مواضع بعدی ظریف در این زمینه بخشی از همین اصلاح است اما تا آثار اشتباه صورت گرفته جبران شود، هنوز باید مراقبت بیشتری صورت گیرد.

*دبیر سرویس سیاسی روزنامه خراسان

منبع: خراسان