هدایت تحصیلی؛آرزوی دانش آموزان گذشته و آرمان تحقق یافته آینده سازان امروزِ ایران

صبحی دیگر در دومین روز اردوی مسئله محور پانا ،آغازگر ماجراجوییِ هیجان انگیزی دیگر این بار در مدرسه دارالفنون تهران... 

اتوبوس در نظرم همچون قطاری بود که سفر به زمان قدیم را برایم برنامه ریزی کرده.. سفر به "نخستین موسسه آموزش عالی مدرن در ایران" 

از خیابان ها می‌گذریم و مسیری تقریبا طولانی را برای رسیدن به مقصد طی میکنم و من به ۱۷۴ سال پیش فکر می‌کنم... به دانش آموختگان این مدرسه.. 

 

به مقصد می‌رسیم ؛فضای رو به رویم با آنچه که تصور می‌کردم بسیار متفاوت بود... فضایی سرسبز و پر گل که شور و نشاط آموزش در آن موج می‌زد.. معماری بی‌نظیر این مدرسه همه را به شگفتی وا داشته بود... حوض زیبای مدرسه که در قسمت مرکزی آن قرار داشت محیطی آرامش بخش را ایجاد کرده بود که به راحتی می‌توانستیم با آن انس بگیریم.. دیدن آجر‌های قدیمیِ ساختمان مدرسه مرا به تصور دانش آموزان و دبیران کوشایی وا داشت که در پی آموختن و آموزش دادن بودند... آقایی جا افتاده با موهایی تقریبا سفید و چهره‌ای مهربان از زمان ورود به آنجا به راهنمایی ما و توضیح، پیرامون سرنوشت این مدرسه سال خورده و معماری زیبایش می‌پرداخت... حدس می‌زدم مدیر آنجا باشد... در مورد امیر‌کبیری میگفت که تلاش های بی‌وقفه‌اش سبب خلق چنین مکان آموزشی مفیدی در ۱۷۴ سال پیش شده و از ناصر الدین شاهی که به ساخت این مدرسه بها داده بود.. 

به سمت کلاس ها حرکت می‌کنیم... آقای راهنما از خاطراتی می‌گویند که گوشه گوشه‌ی کلاس‌ها شاهد آن خاطرات بوده‌اند... خاطراتی پر قدمت،ارزنده و جالب ، که دیوار‌های مزین شده ی کلاس‌ها به تصاویر ثبت شده از آن خاطرات تصدیق کننده‌ی صحبت‌های راهنما بود..

 

میز و صندلی‌های چیده شده در کلاس‌ها و و پنجره‌های بزرگی که رو به حیاط سرسبز مدرسه بود شعف خاصی در ما اینجا می‌کرد که دوست داشتیم ساعت‌ها بر روی آن میز و صندلی‌ها بنشینیم و بیاموزیم...

 

بخشی از گفته‌های آقای راهنما توجه من را به خود جلب کرد ، ایشان در باره‌ی چگونگی گزینش و ورود دانش‌آموزان به این مدارس در زمان گذشته را روایت می‌کردند، در همان لحظه سوالاتی در ذهن من شکفت که آیا دانش‌آموزان آنروز می‌توانستند همانند دانش‌آموزان امروز به راحتی و آگاهی در رشته دلخواه خود تحصیل کنند و وارد مدارس شوند؟ و آیا مدارس به گونه‌ای بود که هر فردی در هر جایگاهی و در هر رشته‌ای که علاقه و استعداد دارد بتواند تحصیل کند؟ 

با چرخش این سوالات در ذهن کنجکاو و پر مسئله من ، تصمیم بر این گرفتم که اطلاعاتی را در زمینه به دست آورم؛ در همین راستا به گفت ‌و‌گویی پرداختم با مدیر این مدرسه تاریخی ؛ ایشان اشاره کردند که بحث استعداد یابی در گذشته بیشتر بحث تعیین رشته بود و ورودی های دارالفنون اوّل به سادگی نبوده است و متقاضیان تحصیل در مدرسه یا می‌بایست وابسته به دربار بودند و یا شاهزادگان و دانش‌آموزان خاص وارد این مدرسه می‌شدند و در بحث ادامه تحصیل ، به آن شدتی که امروزه انجام می‌شود و مشاوره هدایت تحصیل داشته باشیم ، به این صورت نبوده و انتخاب رشته تحصیلی محدود به چند رشته از جمله علوم انسانی و علوم تجربی و... بود و تنوع رشته های امروز را نداشت و دانش آموزان با آگاهی محدود و بر اساس علاقه و خواست خود دانش آموزان و با توجه به نمراتی که کسب می‌کردند می‌توانستند به این رشته ها ورود کنند.

با مقایسه صحبت های آقای مدیر و وضعیتی که در سیستم آموزشی امروز شاهد آن هستیم می‌توان نتیجه گرفت که امروزه هدایت تحصیلی برای کمک به محصلان برای انتخاب کردن دروس و رشته تحصیلی، یافتن آگاهی از مقررات امتحان، آگاهی از مقررات مدرسه و برطرف نمودن مشکلات درسی و هر مسئله و مشکل بوجود آماده در مدرسه ایجاد شده است و می‌تواند به دانش آموزان دوره متوسطه کمک کند تا طبق علاقه و استعداد رشته تحصیلی مناسب خود را انتخاب کنند. آموزش و پرورش با هدایت تحصیلی به محصلان جامعه کمک می ‌کند تا مناسب ترین رشته و شاخه را انتخاب کنند و به پیشرفت خود و جامعه کمک نمایند.

 

می‌توان گفت هدایت تحصیلی دانش آموزان را در بهبود عملکرد تحصیلی و الویت بندی رشته های مورد نظر طبق علاقه، توانایی و استعداد آن ها، هدایت و راهنمایی می کند. در واقع به دانش آموز کمک می شود تا از توانایی، علاقه و ویژگی های شخصیتی خود شناخت پیدا کند و با توجه به رشته های تحصیلی، مشاغل

 

و حرفه های مربوط به آن رشته ها، اقدام به انتخاب رشته و الویت بندی رشته های تحصیلی نماید. 

همچنین امروزه دانش آموزان با شرکت کردن در آزمون هدایت تحصیلی دانش آموزان می‌توانند با استعدادها و توانایی های خود بهتر و بیشتر آشنا شوند و طبق استعداد کشف شده به انتخاب رشته خود بپردازند.

این نشان از پیشرفت و پختگی نظام آموزشی کشور در طول این سال‌ها دارد و جای امید است برای دانش‌آموزانی که دوست دارند در رشته‌ی مورد علاقه خود تحصیل کنند ، دانش‌آموزانی که آینده سازان این مرز و بوم‌اند.