انسان موجودى است که با جبرهاى گوناگونى همراه است؛ یعنى رفتارهایى که از خود بروز مىدهد تحت تاثیر عواملى است که از پیش از تولد و دوران انعقاد نطفه تا محیط، تغذیه و وراثت، در او موثر بودهاند. هر چه آدمى بتواند بر این جبرها فایق آید، تربیت او بهتر و صحیحتر است. اساسا کار معلمان و دستاندرکاران تعلیم و تربیت این است که بتوانند این عوامل جبرى را به نحو احسن به فرد منتقل کنند یعنى وراثت خوب، محیط مناسب، تغذیه حلال و تربیت درست را براى او ایجاد کنند تا زمینه انتخاب آزاد و آگاهانه او فراهم آید یا…