واکنش محمود صادقی به اهدای عضو محکومان به اعدام

محمود صادقی، رئیس فراکسیون شفاف‌سازی مجلس شورای اسلامی در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی توئیتر نوشت:

«طبق ماده ۴۷ آیین‌نامه نحوه اجرای احکام حدود، سلب حیات و...، چگونگی اهدای عضو محکومین به اعدام داوطلب اهدای عضو، طبق دستورالعملی انجام خواهد شد که ظرف سه ماه به تصویب رئیس قوه‌قضاییه خواهد رسید.

به نظر می‌رسد این موضوع فراتر از آیین‌نامه و دستورالعمل است و نیاز به قانونگذاری دارد.»

موضوع اهدای عضو محکومان به اعدام، از بیست‌وهفتم خرداد ماه و ابلاغ آیین‌نامه جدید چگونگی اجرای احکام کیفری توسط سید ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس قوه‌قضائیه جمهوری اسلامی آغاز شد. در ماده 47 این آیین‌نامه آمده است: «چنانچه محکوم داوطلب اهدای عضو پیش یا پس از اجرای مجازات اعدام باشد و مانع پزشکی برای اهدای عضو موجود نباشد، قاضی اجرای احکام کیفری طبق دستورالعملی اقدام می‌نماید که ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این آیین‌نامه توسط معاونت حقوقی قوه قضاییه با همکاری وزارت دادگستری و سازمان پزشکی قانونی کشور تهیه شده و به تصویب رییس قوه قضاییه می‌رسد.»

بعد از این آیین‌نامه، ایرج فاضل، رئیس جامعه جراحان ایران طی نامه‌ای به رئیس قوه‌قضائیه با انتقاد از این موضوع، خواستار حذف ماده 47 آیین نامه مذکور شد و نوشت: «استفاده از اعضای بدن محکومان به اعدام سابقه بسیار ناخوشایند، مذموم و به شدت نقد‌پذیر دارد و نه تنها کمک چندانی به نیازمندان نخواهد کرد، بلکه آبروی احترام برانگیز پدیده پیوند اعضا را که با صرف عمر، مجاهدت و فداکاری گروه بزرگی از پزشکان این مملکت کسب شده است، به شدت تهدید خواهد کرد و زیر سوال خواهد برد.»

بعد از این موضوع، غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه‌قضائیه در جریان نشست خبری خود در رابطه با اهدای عضو از ناحیه محکومان به بیان توضیحاتی پرداخت و اظهار کرد: «تاکنون از ناحیه قوه قضاییه هیچ ابلاغیه، آیین‌نامه و دستورالعملی در مورد اهدای عضو توسط محکومان به قصاص، اعدام و سایر محکومیت‌های کیفری تصویب و ابلاغ نشده است. قطعاً موضوع اهدای عضو به صورت داوطلبانه از ناحیه محکومان، نیازمند بررسی‌های فقهی، حقوقی، بهداشتی و پزشکی، اجتماعی و اجرایی است و اگر قرار باشد در این زمینه نفیاً یا اثباتا تصمیم گرفته شود، همه ابعاد آن بررسی خواهد شد.»

این مقام مسئول در قوه‌قضائیه جمهوری اسلامی خاطرنشان کرد: «بر همین اساس، در آیین‌نامه نحوه اجرای احکام حدود، سلب حیات، قطع عضو، قصاص نفس و عضو و … که اخیراً تصویب و ابلاغ شده است، این نکته مورد اشاره قرار گرفته که اگر فردی از محکومان شخصاً، داوطلب اهدای عضو، قبل و بعد از اجرای مجازات باشد، کمیسیونی مرکب از معاونت حقوقی قوه قضاییه، وزیر دادگستری و رئیس سازمان پزشکی قانونی، با بررسی جهات مختلف دستورالعملی را تهیه و ارائه کنند.»

او همچنین متذکر شد: «به طور طبیعی در آن دستورالعمل اینکه این درخواست قابل اجابت است یا خیر، و اگر قابل اجابت بود ضوابط فقهی، حقوقی، پزشکی و اجتماعی و اجرایی آن چگونه خواهد بود، تبیین خواهد شد و نهایتاً اینکه در حال حاضر در این موضوع هیچ تصمیمی اتخاذ نشده است.»