بهمن کشاورز: عمل‌های چشم گربه‌ای و گوش الاغی مشمول مجازات نمی‌شود

اخیرا تبلیغات وسیعی برای جراحی‌های گوش الاغی و چشم گربه‌ای می‌شود و به گفته محمود عباسی، رئیس انجمن علمی حقوق پزشکی ایران، این تبلیغات از سوی افراد غیرمتخصص انجام می‌شود. او با اشاره به ماده ‌158 قانون مجازات اسلامی، خاطرنشان کرده است که اگر این اقدامات از سوی متخصص هم انجام شود چون صرفاً در راستای زیبایی است و اصل بر مسئولیت پزشک است مشروع تلقی نمی‌شود، همچنین اگر افراد غیرمتخصص و فاقد صلاحیت چنین اقداماتی انجام دهند، علاوه ‌بر این‌که غیرقانونی است، مجرمانه هم محسوب می‌شود و قابل تعقیب کیفری است زیرا دخالت غیرمجاز در امور پزشکی به‌شمار می‌آید.

این گفته‌ها را حجت‌‌الاسلام حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی نیز تأیید کرده است و از تعیین 2 ماه حبس و 74 ضربه شلاق بر اساس ماده 638 قانون مجازات اسلامی برای افراد متقاضی انجام عمل‌های چشم گربه‌ای و گوش الاغی و هم پزشکان تسهیل‌کننده این اقدام خبر داده است.

اما بهمن کشاورز، حقوقدان، درباره جرم بودن و قابل مجازات بودن اینگونه عمل‌ها به پانا می‌گوید: موضوع قابل مجازات بودن آنچه عمل چشم‌های گربه‌ای و گوش‌های الاغی نامیده شده است، صرف نظر از اینکه صورت بحث شگفت‌انگیز است اما از نظر تحلیل حقوقی قابل بحث است. درباره قابل مجازات بودن افرادی که چنین ظاهری را برای خود درست می‌کنند به استناد ماده 638 قانون مجازات اسلامی، نظر بنده این است که ماده مذکور و تبصره آن قابل انطباق با این موضوع نیست زیرا ماده 638 تظاهر به عمل حرام را در انظار و اماکن عمومی قابل مجازات دانسته است. همچنین برای کاری که عفت عمومی را جریحه‌دار می‌کند تعیین جزا کرده است. تبصره این ماده هم ناظر است به مجازات خانم‌هایی که بدون حجاب شرعی در انظار عمومی ظاهر شوند.

این وکیل دادگستری تأکید می‌کند که چشم گربه‌ای یا گوش شبیه الاغ داشتن مشمول هیچ یک از این موارد نیست.

او در پاسخ به این سوال که تکلیف جراحانی که این عمل‌ها را انجام می‌دهند، چیست؟ می‌گوید: پاسخ این است اگر کسی که به جراح مراجعه می‌کند بالغ و رشید باشد و بیش از 18 سال داشته باشد، نمی‌توان جراح را بابت اینگونه اعمال که درباره او انجام داده است متخلف و گناهکار دانست. به عبارت دیگر چون فرد بالغ و عاقل است، لابد مصلحت خود را در داشتن چنین ظاهری دانسته است. اینکه انجام دادن چنین اعمالی با قسم‌نامه بقراط معارضه و تضاد دارد یا خیر، موضوعی است که باید نظام پزشکی درباره آن اظهار نظر کند و گمان نمی‌کنم قابل امعان نظر قضایی و حقوقی باشد.

کشاورز معتقد است: اگر کسی که عاقل و بالغ است با مراجعه به جراح و با اراده آزاد چنین عمل‌هایی را از او خواسته باشد و بعدا پشیمان شود، به نظر می‌رسد که دعوایش شنیدنی نیست زیرا او مقدم به ضرر خود شده است. به هر حال گمان می‌رود موارد و مسایلی بسیار مهم‌تر از اینها وجود دارد که باید حل شود چون اگر کسی که دوست دارد چشمی چون گربه و گوشی چون آن چهارپای مشهور داشته باشد، بگذار داشته باشد.

این حقوقدان در پاسخ به این سوال که چرا برای موضوعی که در قانون نیامده است مجازات بیان می‌شود، می‌گوید: با توجه به قاعده قانونی‌بودن جرم و مجازات و قبح عقاب بلابیان که مورد تصریح قانون اساسی نیز است تا زمانی که داشتن گوش آن‌چنانی و چشم این‌چنینی جرم‌انگاری نشده است و در متن قانون مشخصی به تصویب مجلس شورای اسلامی و تایید شورای نگهبان نرسیده باشد، نمی‌توان کسی را بابت این موضوع مجازات کرد و طبیعی است که جرم محسوب نمی‌شود چون اگر می‌شد برای آن مجازات تعیین می‌شد.