فانتزي ذهن بچه‌ها تغيير كرده است/ كودك امروز ريز بين‌تر از گذشته است

امیرمشهدی عباس کارگردان نمايش «اژدها، اولین حیوان خانگی»در گفت و گوبا خبرنگار فرهنگي پانا به بخش هاي مختلف اين نمايش اشاره كرد و به جزئيات اين نمايش از جمله طراحي صحنه متفاوت و ... اشاره كرد.

وي در بخشي از سخنان خود با اشاره به دلایل انتخاب بازیگر خردسال این نمایش گفت: قد مهم ترین ویژگی برای این نقش بود، آوین بندی نقشی را بازی می کند که دوسال از خود او کوچک تر است، می توانستم برای این نقش از یک بزرگسال استفاده کنم ولی به خاطر ظرافت هایی که کودکان به آنها توجه می کنند ترجیح دادم مخاطب را مانند خیلی از کارگردان های دیگر احمق فرض نکنم و به نیازهای وی توجه کنم برای همین از یک بچه برای آن نقش استفاده کردم.

شناخت مخاطب مهم ترین کار کارگردانی است

مشهدی عباس با اشاره به شناخت مخاطبان افزود: شناخت مخاطب یکی از مهم ترین کارهای کارگردانی محسوب می شود، توجه به اینکه برای چه قشری می خواهید نمایش بسازید و آن ها چه نیاز هایی دارند ازجمله همین شناخت ها است.

این کارگردان با اشاره به نمایش «آشپزها» گفت: نمایشی با نام «آشپزها» به فستیوال کودک و نوجوان همدان بردیم همزمان با ما یک گروه دانمارکی که همین نمایش را با نام «اسپاگتی» در دانمارک اجرا می کردند در این فستیوال حضور داشتند و درنهایت با هم نمایش را اجرا کردیم و از اجرای همدیگر راضی بودیم، این موضوع جهان شمول بودنشان دهنده این بود که هنرمندان ایرانی هم می توانند درست کار کنند.

وی افزود: زمانی که با کارگردان آن نمایش صحبت کردم او از من دلیل اجرای این نمایش را پرسید و درجواب به او گفتم که دلیل آن مشکلات جامعه است، آن نمایش به خاطر اینکه درست و اصولی طراحی شده بود به فستیوال های دیگر هم راه پیدا کرد.

در ایران برای تداوم اجرای تئاتر با کارگردان همکاری نمی شود

کارگردان تئاتر «اژدها اولین حیوان خانگی» با اشاره به استقبال مردم از نمایش و علاقه وی برای اجرا تا پایان سال گفت: تا به امروز که استقبال خوبی از نمایش شده است، دوست دارم که نمایش در دیگر ماه های سال هم اجرا داشته باشد ولی ممکن نیست زیرا برای تداوم اجرا با کارگردان ها همکاری نمی شود و مجبوریم که تا پایان ماه اجرا داشته باشیم تا بتوانم دستمزد بازیگرانم را بدهم قطعا نمی شود در سالنی اجرا کرد که شبی 4 یا 10 تماشاگر خواهد داشت.

وی با اشاره به تغییرات ذهن کودکان نسبت به دوره های قبلی توضیح داد: در زمانه ای که رمان کودک نوشته می شود و کودکان یک قصه را با چند موضوع فرعی درک می کنند می توان گفت که فانتزی ذهن بچه ها آنقدر تغییر کرده است که اگر بگوییم موجودی از سیاره دیگری به اینجا آمده و زندگی آن موجود را با آدم های روی زمین مقایسه کنیم این دو را کاملا درک می کند، شاید تا پنج سال پیش هضم دو قهرمان در یک داستان برای بچه ها سخت بود ولی حالا اینگونه نیست و باید مطابق ذهن بچه امروزی جلو رفت.

این کارگردان تئاتر درباره این که ایران تئاترهای استاندارد زیادی برای بچه ها وجود ندارد گفت: دلیل آن این است که تئاترها همزمان با بچه ها پیش نمی روند، زیرا هنوز مخاطب شناسایی نشده است، زمانی که یک میزانسن ارائه می شود آن را بر مبنای رفتار دیالوگی و حسی صحنه تعریف می کنیم که پیش برنده فضای بصری ما باشد مثلا درگذشته پشت کردن به صحنه غلط بود ولی حالا اگر بازیگر پشت به صحنه بایستد معنی دیگری می دهد، پس همه چیز باید نسبت به مخاطب تغییر کند.

تئاتر هنر اندیشه است

وی ادامه داد: تئاتر هنر اندیشه است وقتی می گوییم بچه را به تئاتر می بریم یعنی میخواهیم بچه را اندیشمند بار بیاوریم، تئاتر تاثیرگذارترین رسانه دنیا است و مخاطب کودک و نوجوان هم تاثیر پذیرترین مخاطب دنیا است، وقتی تاثیر گذارترین رسانه را در مقابل تاثیر پذیرترین مخاطب دنیا قرار می دهیم یک معجزه اتفاق می افتاد زیرا هر چه که در تئاتر بگوییم بچه آن را به عنوان یک چیز درست در ذهنش ثبت می کند و ما می توانیم حتی با یک تئاتر آینده یک بچه را درست کنیم ولی جالب است که چقدر این مسئله می تواند بی اهمیت باشد که حتی یک رشته دانشگاهی تئاتر کودک و نوجوان وجود ندارد.

مشهدی عباس با اشاره به کارگردان های تاره وارد تصریح کرد: خیلی از کسانی که تازه کار را شروع کرده اند یا می خواهند پول دربیاورند تئاتر کودک کار می کنند که این کار غلط است، زیرا تاثیرپذیر ترین اتفاق ها در تئاتر می افتد، تئاتر کودک بزرگترین دستاورد قرن بیستم است اگر بتوانیم با تئاتر کودک یک جامعه را تغییر بدهیم هیچوقت اینقدر به آن بی اهمیت نخواهیم بود.

وی با اشاره به تلویزیون و برنامه هایی که برای کودکان از آن پخش می شود گفت: برای سرگرم شدن بچه راه های زیادی ازجمله تماشای تلویزیون وجود دارد،هر کسی که می خواهد برنامه کودک تولید کند از رنگ و شکل در آن استفاده می کند و دیگر عوامل را نادیده می گیرد زیرا مدیران ما از کودکان شناخت درستی ندارند برای همین کودک دچار مسئله ای به نام زدگی است و هرکاری را بیش از سه بار به او تذکر بدهید روی آن حساس خواهد شد.

وی افزود: برای اینکه کودکانمان از دین یا مسائل اجتماعی زده نشوند باید مسائلی که می خواهیم به او بگوییم را در قالب پیام در قصه و تصویر به او نشان بدهیم ولی در ایران همیشه یک پیرمرد در یک فضای پررنگ و لعاب و کودکان را نصیحت می کند و بعد از خود می پرسند که چرا کودکان از برنامه های تلویزیونی فاصله می گیرند که علت این مشکل هم نبود کارشناس است.

این کارگردان با اشاره به نحوه طراحی لباس توضیح داد: طراحی لباس را مونا کیانی به عهده داشت، وی خیلی روی طراحی لباس حساس بود به طوری که هشت جلسه فقط برای طراحی لباس برگزار کردیم، سعی کردیم طراحی لباسمان به دکور و جنس بازی بازیگران بیاید، درصورتی که خیلی از کارگردان های دیگر از لباس های تئاترهای قبلی که ساخته اند استفاده می کند من برای طراحی لباس و صحنه خیلی هزینه کردم.

کارگردان تئاتر «اژدها اولین حیوان خانگی» با اشاره به موسیقی که در این نمایش استفاده می شود توضیح داد: به خاطر تعداد اجراها و تماشاگران، بازیگران نمی توانند هر شب موسیقی زنده اجرا کنند، به نظر من کسانی که از موسیقی زنده استفاده می کنند می خواهند ایرادهای کارگردانی و بازیگری را بپوشانند در صورتی که برای من بازی بازیگران مهم ترین ویژگی بود.

وی با اشاره به بازیگران ویترینی گفت: برای جامعه تولیدکنندگان متاسفم که به جای بازیگران خوب از بازیگران ویترینی استفاده می کنند، من هم در تلویزیون کارگردانی و تهیه کنندگی کرده ام و سعی کرده ام از کسانی استفاده کنم که قبلا در تئاتر بوده اند، بیش از 50 درصد کسانی که به صورت حرفه ای شناخته شده اند در گذشته کار کودک کرده اند، کار کودک تولید کردن خیلی سخت تر از تولید کردن تئاترهای بزرگسال است.

وی ادامه داد: سعی کردیم در نمایش از تم ایرانی استفاده کنیم و امیرحسین انصافی آهنگساز نمایش هم از تمام ردیف های موسیقی استفاده کرد، به خاطر وجود پیام در تمام اشعار لهجه و لحنی که در طول نمایش با ان صحبت می شود را وارد شعر نکردیم تا مخاطب گیج نشود، اعتقاد دارم که نور موسیقی و دیگر عوامل باید در خدمت کار باشند.

وی همچنین با اشاره به عروسک ها توضیح داد: شاید عروسک ها خیلی ایده آل نشده باشند ولی عروسک سازها همان چیزی را درست کرده اند که از آنها خواسته بودم .

حامد زحمتکش بازیگر تئاتر «اژدها، اولین حیوان خانگی» نیز با اشاره به این مشکل که نمی توان یک نمایش را تا پایان سال ادامه دارد گفت: این مشکل زیربنایی است یعنی ساختار وجود ندارد برای همین نمی توان تا پایان سال اجرای یک نمایش را ادامه داد، اگر شغل ما تئاتر است باید به واسطه محصولی که تولید می کنیم چند ماه از آن ارتزاق بکنیم ولی هیچ ساختاری برای کسی که نمایش می سازد و می خواهد در جاهای مختلف اجرا کند تعریف نشده است.

وی با اشاره به ریزبینی بچه ها گفت: روزی قصه هایی با کاراکتر حیوانات برای بچه ها بازی کردیم و آن ها هم آن را می پذیرفتند ولی به خاطر فضای موجود بچه ها دقیق شده اند و به خاطر ریزبینی بچه ها نمایش ها از حیوانی به انسانی تبدیل شده اند، زمانی از قصه های حیوانی استفاده می کردیم که فانتزی بچه ها صحبت کردن یک حیوان بود ولی حالا این فانتزی در ذهن آنها تغییر کرده است.

کودکان می توانند با موسیقی در تئاترهای کودک آشنا شوند

این بازیگر تئاتر کودک با اشاره به اجرای موسیقی زنده در نمایش های کودک تصریح کرد: به عقیده من کودکی که در تلویزیون از تماشای آلات موسیقی محروم است باید به طریقی با آنها آشنا شود و شاید یکی از مکان هایی که می تواند این شناخت را پیدا کند در تئاتر باشد، سازهای گوناگون را ببیند و حتی از والدین خود درباره آنها سوال کند.

وی با اشاره به نحوه بازی کردن بازیگران در تئاترهای کودک گفت: بازیگران تئاتر کودک موظفند چیزهایی که می خواهند به بچه منتقل کنند را خیلی دقیق و شفاف ارائه بدهند

حمیدرضا حسینعلی يكي ديگر از بازیگران این نمایش نيز با اشاره به کارگردانی برای کودک گفت: تفاوت نسل ها خیلی زیاد شده است، بچه که بودیم و یک انیمیشن می دیدیم برایمان خیلی جالب بود ولی الان بچه هم ماهواره می بیند، هم در برنامه های اجتماعی حضور دارد و آن انیمیشن دیگر برایش چندان جالب نیست، در کار کودک سعی می کنیم ذهن کودکان را شناسایی کنیم وآن را راضی نگه داریم، آن ذهنی که الان هزاران فیلم و سریال می بیند.

وی افزود: آنقدرنمایش باید برای کودک جذاب باشد که تا آخر ببیند زیرا اگر خوشش نیاید از سالن بیرون می رود تئاتر کار کردن روز به روز سخت تر می شود زیرا ذهن کودکان هر روز از تصاویرمختلف انباشه می شود و تفکیک این دو باید طوری باشد که هم بچه راضی باشد هم چیزی که هدف پدر مادر است به او آموزش داده شود.