گزارش پانا از راهکارهای پیش رو برای حل بحران کم‌آبی:
راه‌حل‌های معجزه‌وار و کوتاه‌مدت برای حل بحران آب وجود دارد؟
مطابق با برخی برآوردها بدهی سفره‌های زیرزمینی میلیارد مترمکعب تخمین زده می‌شود
تهران (پانا) - بحران آب و تغییرات اقلیمی به دغدغه جدی مسئولان و مردم بدل شده است. یک کارشناس برنامه‌ریزی و منابع آب با تاکید براینکه حل مشکل آب در وضعیت کنونی با راه‌حل‌های معجزه‌وار به دست نخواهد آمد، می‌گوید تغییرات اقلیمی، افزایش تقاضا، تحولات ژئوپولتیک در منطقه و بدهی بالا به ذخایر زیرزمینی و سفره‌های آبی از جمله مهمترین تهدیدهای آب در سال‌های پیش‌رو است که ضرورت برنامه‌ریزی برای مدیریت بحران آب ضروی کرده است.
امروز مسئله تامین آب به بزرگترین چالش بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران تبدیل شده است، چالشی که در پاره ای از موارد در حال تبدیل شدن به یک بحران جدی است و برون رفت آن هم نیاز به اجرای طرحها و برنامه‌های کوتاه مدت دارد و هم نیازمند اجرای طرحها و برنامه های اساسی و بلند مدت است.
برای رویارویی و موفقیت در مقابله با بحران کم‌آبی لازم است تا مردم در زمینه استفاده صحیح آموزش ببینند و در رفتارهای گذشته بازنگری کنند و ضروری است تا در شکل استفاده از آب تجدید نظر شود.
استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری در بخش کشاورزی می تواند در کاهش مصرف آب بسیار تاثیر گذار باشد در بسیاری از کشورها ۷۰% آب در حوزه کشاورزی استفاده می‌شود و هر اندازه بهره‌وری افزایش یابد در مصرف کل صرفه جویی خواهد شد، این روش در بسیاری از کشورها از جمله استرالیا، آسیای مرکزی و جنوب غرب آسیا به عنوان یک راهکار عملی استفاده شده و نتیجه خوبی حاصل شده است کارشناسان خبره جهانی میگویند که در برخی موارد مثلاً در کالیفرنیا راه اندازی چنین سیستم هایی انقلاب بزرگی در تولید محصولات کشاورزی ایجاد کرده است.
حدود ۲۵ درصد از مصرف جهانی آب در بخش صنایع است، بنابراین بخش زیادی از آب به صورت مستقیم و غیر مستقیم در این صنعت استفاده می‌شود، با بهینه سازی تکنولوژی می‌توان مصرف آب در این بخش را کاهش داد.
عباسقلی جهانی در گفت‌وگو با اظهار کرد: «وقتی شرایط آب به سطح بحرانی می‌‌رسد، جلسات پی‌در پی برگزار می‌شود و همه دغدغه و نگرانی مشکل آب را داشته و ذکر مصبت می‌کنند اما راهکارهای ملموس و قابل اجرا برای برون‌رفت ارایه نمی‌شود و بیشتر به تشریح مشکلات موجود اکتفا می‌شود.»
تجارب جهانی برای حل فوری و کوتاه‌مدت بحران آب وجود ندارد
وی افزود: «البته حل مشکل آب در وضعیت کنونی با راه‌حل‌های معجزه‌وار به دست نخواهد آمد. وضعیت کنونی حاصل فرآیند چند دهه‌ای است، مشکلات انباشته شده و پیچیدگی‌های عجیب پیدا کرده است بنابراین حل و فصل یکباره و آنی برای آن وجود ندارد ضمن آنکه نسخه از پیش پیچیده شده حتی در سطح جهانی برای این شرایط وجود ندارد به این معنا که تجارب جهانی هم برای خروج آنی وجود ندارد که قابل الگوبرداری باشد.»
بحران آب با افزایش جمعیت بیشتر می‌شود
جهانی عنوان کرد:«در کنار وضع و شرایط موجود چهار تهدید بزرگ کشور را همراهی می‌کند. ناترازی در عرضه وتقاضای آب در حالی است که با گذشت زمان و افزایش جمعیت تقاضای آب بازهم افزایش خواهد یافت. اگر جمعیت 85 میلیون نفری کنونی با افزایش مواجه شود بخش تقاضای آب با افزایش بیشتری مواجه می شود.»
نابرابری تاریخی در عرضه و تقاضای آب
وی ادامه داد: «ایران با نابرابری تاریخی در عرضه و تقاضای آب مواجه است. افزایش تقاضا برای آب در حالی است که کمبود انباشته در بخش عرضه از گذشته وجود داشته و منابع آبی جایگزین نشده است.»
کارشناس برنامه‌ریزی و منابع آب اظهار کرد: «علاوه بر آنکه در سال‌های پیش‌رو نابرابری تقاضا و عرضه وجود دارد بدهی بالا به آب‌های زیرزمینی و سفره‌های زیرزمینی نیز وجود داشته و مطابق با برخی از برآوردها 210 میلیارد مترمکعب تخمین زده می‌شود. معنای این وضعیت این است که اگر کشور بخواهد به عرضه و تقاضای متعادل آب دست پیدا کند علاوه بر آنکه باید سالانه به این بدهی فکر کنیم باید به تقاضاهای جدید نیز فکر شود.»
وی افزود: «تهدید جدی دیگر در مورد آب تغییرات اقلیمی است. تغییرات اقلیمی نیازمند مطالعات سیستماتیک است اما مطالعه علمی در این زمینه انجام نشده است.»
تغییرات اقلیمی در آینده به نفع عرضه آب نیست
جهانی تصریح کرد: «تغییرات اقلیمی در آینده به نفع عرضه آب نیست و موجب افزایش منابع آب تجدیدشونده نخواهد شدو اثرات کاهشی نیز خواهد داشت.»
وی افزود: «همچنین تحولات ژئوپولتیک در منطقه موجب می‌شود تا منابع آبی که قرار از کشورهای دیگر و رودخانه‌های فرامرزی وارد کشور شود با مشکلات و چالش جدی مواجه است و در مجموع قراردادن این شرایط در کنار هم ما را به این نتیجه می‌رساند که بحران آب جدی و خطرناک است و یک شبه هم نمی‌توان برای آن راهکار اندیشید.»
کارشناس آب عنوان کرد: «باید چشم‌انداز آب را دید و پس از آن به این نتیجه رسید که چه گام‌های عملی و قابل اجرا در میان‌مدت و بلندمدت وجود دارد.»
بحران آب در جهان سال به سال رو به افزایش است و دانشمندان برای تامین امنیت غذایی ناگزیر هستند، راهکارهایی برای مقابله با بحران کم آبی معرفی کنند. مصرف آب در جهان در همه ابعاد کشاورزی، صنعتی و مصرف انسانی در حال افزایش است، در حالی که این ماده در جهان ثابت است و امکان افزایش تولید ندارد، بنابراین جهان برای بقا باید یاد بگیرد که از این مایع حیات چگونه به بهترین حالت استفاده کند.
از آنجایی که جمعیت جهان مرتب در حال افزایش است، احتمال دارد که برخی از کشورها تا سال 2030 شکاف 65 درصدی بین تقاضای مردم و آبی که وجود دارد داشته باشند، در حال حاضر بیش از یک میلیارد نفر از مردم جهان دسترسی به آب سالم و بهداشتی ندارند و 70 درصد آب هم در بخش کشاورزی استفاده می‌شود و مهمتر از همه تغییرات آب و هوایی این تعادل را به هم می‌زند.
ارسال دیدگاه