گزارش پانا از کنترل رشد تورم و سهم آن در هزینه‌های آموزش خانوارها:
تاثیرات مثبت کنترل تورم بر کیفیت آموزش و آینده علمی و فرهنگی در کشور
تهران (پانا) - تورم به معنای افزایش مداوم و پیوسته سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات در یک جامعه است که باعث افت ارزش پول ملی و کاهش قدرت خرید خانوارها می‌شود. این پدیده منشأ آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی بسیاری از جمله دسترسی عادلانه به آموزش مناسب و باکیفیت است.اکنون با روند کاهشی که رشد نقدینگی و به دنبال آن تورم آغاز کرده است این امید که وضعیت آموزشی روند مطلوبتری به خود گیرد بیشتر شده است.
طبق آمارهای بانک مرکزی، نرخ رشد نقدینگی در دولت سیزدهم کاهش چشمگیر و بی‌سابقه‌ای یافته و از ۴۲.۸ درصد در مهر ۱۴۰۰ به نرخ رشد ۳۴.۳ درصدی در پایان مهرماه ۱۴۰۱ ودر نهایت به ۲۶.۴ درصد در پایان مهر ماه ۱۴۰۲رسیده است. این آمار که نشانگر کاهش چشمگیر نرخ رشد نقدینگی است که به دنبال آن کاهش چشمگیر نرخ تورم در سال 1402 را نشان می‌دهد.
مطابق آخرین آمار بانک مرکزی در ۲ سال اخیر در دولت سیزدهم نرخ رشد نقدینگی ۱۳.۶ واحد درصد کم شده است.رشد نقدینگی در ۱۲ ماهه منتهی به شهریور امسال به ۲۶.۹ درصد رسیده است. این در حالی است که در شهریور ۱۴۰۰ که دولت سیزدهم تازه شروع به کار کرده بود رشد نقدینگی از مرز ۴۰ درصد عبور کرده و به ۴۰.۵ درصد رسیده است.بدین ترتیب در ۲ سال اخیر در دولت سیزدهم نرخ رشد نقدینگی ۱۳.۶ واحد درصد کمتر شده است.
رشد ۲۶.۹ درصدی نقدینگی، کمترین سطح این شاخص در ۴ سال اخیر از شهریور ۱۳۹۸ تاکنون بوده است.
اقدامات عملیاتی انجام شده توسط بانک مرکزی برای دستیابی به این هدف، کنترل خلق پول بانکی از طریق تنظیم و اعمال جدی کنترل رشد ترازنامه بانک‌ها،تشکیل کمیته نقدینگی و برگزاری هفتگی و مستمر جلسات آن، هدایت نرخ سود در بازار بین بانکی حول نرخ سیاستی و در محدوده دالان نرخ سود بازار و افزایش نسبت سپرده قانونی در سطح شبکه بانکی به میزان نیم واحد درصد بوده است.
علی اکبر علیزاده، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفت‌وگو با پانا با اشاره به اینکه دولت توانسته با اقداماتی رشد تورم را کنترل کند، درباره تاثیرات کنترل تورم بر وضعیت آموزش در کشور اظهار کرد: »تورم که در چند ماه پیش بیش از 40 درصد بود اکنون به مدار 30 درجه رسیده است. اصلی‌ترین موضوع این است که با افزایش سرمایه ملی یعنی تولید بتوان تعادل میان هزینه‌ها و درآمد خانوار را ایجاد کرد.»
تعادل‌بخشی به هزینه و درآمد در دولت سیزدهم
وی افزود: «تورم طبیعی‌ترین نتیجه کسری بودجه است اما دولت سیزدهم تلاش کرده تا تعادل در هزینه‌ها را به گونه‌ای انجام دهد که زمینه‌ساز رشد نقدینگی نشود.»
تاثیرات مثبت کنترل تورم بر رفاه عمومی و کیفیت آموزش
علیزاده گفت:« کنترل تورم به معنای افزایش ارزش پول ملی و رشد فزاینده قدرت خرید است که طبیعی است بر روی رفاه عمومی و کیفیت آموزش تاثیرگذار خواهد بود. در این میان معلمان و اقشاری که در صف اول آموزش کشور قرار دارند نیز وضعیت معیشتی بهتری خواهند داشت و بهبود وضعیت آنها به تدریج بر بهبود کیفیت آموزش کشور نیز تاثیرگذار خواهد بود.»
تدریس بهتر توسط معلمان با بهبود وضعیت معیشتی
وی عنوان کرد:« بهبود وضعیت معیشت معلمان آرامش روحی آنها را افزایش داده و تدریس بهتری را در بخش آموزش کشور به همراه خواهد داشت.همچنین مربیان و معلمان وقت و برنامه‌ریزی مناسب‌تری برای آماده‌سازی منابع درسی خواهند داشت و دانش آموزان نیز دسترسی بهتری به وسایل آموزشی و کمک آموزشی و مراکز آموزشی باکیفیت‌تر خواهند داشت.»
اهتمام بیشتر خانواده‌ها به بحث آموزش با بهبود وضعیت اقتصادی
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس خاطرنشان کرد:«وقتی خانواده‌ها از نظر اقتصادی وضعیت مطلوبتری داشته باشند به بحث آموزش فرزندان خود اهتمام بیشتری خواهند داشت و با افزایش کیفیت آموزش شرایط مطلوبتری نیز برای تربیت و پرورش ایجاد خواهد شد. بهبود معیشت خانوارها در گرو بهبود وضعیت اقتصاد کلان و بهبود شاخص‌هایی از جمله تورم است که تاثیرات آن بر زندگی همه مردم روشن است.»
افزایش سطح تحصیل وضعیت علمی و تخصص جامعه را برای آینده تضمین می‌کند
علیزاده تصریح کرد:« وقتی سطح تحصیل بالا رود طبیعی است که دانش‌آموزان مستعد و صاحب ایده و خلاقیت نیز رشد پیدا خواهد کرد و وضعیت علمی و تخصص جامعه را برای آینده تضمین خواهد کرد و می‌تواند کشور را به رشد و بالندگی و پویایی بیشتر برساند.»
کارشناسان اقتصادی معتقدند تاثیرات تورم بر دهک‌های جامعه متفاوت است و طبیعی است که اقشار پائین‌دست جامعه تاثیرات منفی‌تری از تورم خواهند داشت.قشر متوسط به بالا و ثروتمندان و افراد با درآمدهای بالا ممکن است تاثیرات تورم را کمتر احساس کنند، زیرا از نظر مالی بیشترین ثروت را دارند و افزایش هزینه‌ها برای آنها تاثیر کمی خواهد داشت. حتی برخی از این افراد ممکن است از تورم بهره‌مند شوند، زیرا دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های آنها در شرایط تورمی ارزش بیشتری پیدا می‌کند.
علی ملکی، کارشناس مسائل اقتصادی نیز معتقد است تورم یک معضل بزرگ در هر جامعه‌ای است و بخش مهمی مانند آموزش را دچار اختلال می‌کند و کارکرد اصلی آن را تحت تاثیر قرار داده و کیفیت و کمیت آن را کاهش یا افزایش می‌دهد.
یکی از محور‌های مهم توسعه بحث آموزش و ایجاد زیرساخت‌های آکادمیک است
وی با تاکید براینکه تورم قطعاً بر روند آموزش دانش‌آموزان و دانشجویان تاثیر خواهد داشت، عنوان کرد: « به‌هرحال یکی از محور‌های مهم توسعه بحث آموزش و ایجاد زیرساخت‌های آکادمیک برای افراد جامعه است. روند بالا رفتن تورم آموزش باعث خواهد شد ادامه تحصیل برای قشرهای کمتربرخوردار سخت و مشکل شود و در آینده نسل تحصیل‌کرده و آموزش‌دیده در سطوح مختلف تخصصی در جامعه نداشته باشیم که معضل بزرگی خواهد بود.بنابراین کنترل تورم موضوعی حیاتی برای جامعه است.»
ملکی خاطرنشان کرد: » به طور معمول در هر سال با شروع سال تحصیلی جدید، هزینه بسیاری از محصولات آموزشی همچون شهریه مدارس، نوشت‌افزار، دوره‌ها و کتاب‌های آموزشی، کلاس‌های کنکور و سایر هزینه‌ها افزایش می‌یابد و تاکید می‌شود که دولت‌ها باید همواره کنترل تورم را در دستور کار خود داشته باشند.»
کاهش تقاضا در آموزش باعث کمشدن تورم آن نمی‌‌شود
وی با بیان اینکه آموزش یک بحث عام است و وقتی از افزایش قیمت‌ها جلوگیری شود، آموزش را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد، تصریح کرد:«کاهش تقاضا در آموزش در نهایت باعث کم شدن تورم آن نمی‌‌شود و در نهایت تاثیر آن را در بخش فرهنگی خواهیم دید که باعث افت آموزش خواهد شد.»
براساس این گزارش صاحبنظران بر این باور هستند که نابرابری درآمدی، نابرابری آموزش را به دنبال داشته و در میان‌مدت و درازمدت به جامعه لطمه می‌زند.آموزش یکی از بخش‌های پایه‌ای و زیرساختی است که بر روی توسعه کشور اثرگذار است و اختلال در آن، بسیاری از بخش‌های مهم جامعه را دچار اختلال می‌کند.سیستم آموزش ما باید قوی باشد و راندمان آن افزایش یابد. افزایش راندمان شاغلان نیز ضروری است.
نگاهی به آمارها نشان می‌دهد که استان‌ها و شهرستان‌هایی که در دهک‌های پایین درآمدی سهم عمده‌ای دارند و بیشترین آسیب را از تورم دریافت می‌کنند و در معرض فقر گسترده هستند، در دسترسی به آموزش باکیفیت با مشکلات بیشتری مواجه هستند.
به طور قطع بخشی از هزینه خانواده‌ها به مصارف آموزشی اختصاص دارد، کنترل تورم دسترسی به آموزش باکیفیت‌تر را دنبال داشته باشد، به‌ویژه برای قشرهای کم‌درآمد و متوسط جامعه این مساله به‌ویژه در دسترسی به فرصت‌های آموزش باکیفیت شرایط بهتری را فراهم می‌کند.
بهبود وضعیت اقتصادی خانوارها با کنترل تورم موجب می‌شود تا استقبال از فرستادن کودکان به پیش‌دبستانی افزایش یابد و والدین از آموزش در مدارس باکیفیت تر که نیاز به پرداخت شهریه دارند خودداری نکرده و از شرکت در دوره‌های آموزش‌های تکمیلی و تقویتی نیز استقبال کنند. این روند موجب خواهد شد تا از عقب‌ماندگی دانش‌آموزان در رقابت‌های اجتماعی و اقتصادی از جمله تصاحب شغل پیشگیری شود.
ارسال دیدگاه