روز مباهله، اثبات حقانیت اسلام و اهل‌بیت(ع) است

کمیل اسفندیار، کارشناس مذهبی آموزش و پرورش شهرستان فیروزکوه به مناسبت روز مباهله در گفت‌وگو با پانا گفت: «بیست‌وچهارم ذی‌الحجه روز مباهله نام گرفته است. روز مباهله و آیه تطهیر ادله محکمی هستند برای اثبات حقانیت اسلام و اهل بیت علیهم‌السلام، در این روز که روز نزول آیه تطهیر نیز شناخته می‌شود، خداوند بر ارزش‌ها و فضیلت‌های اهل بیت(ع) و جایگاه راستین آنان در درک و شناخت اسلام راستین مهر تأییدی دیگر زد. روایات فراوانی در منابع معروف و دست اول اهل‌سنّت و منابع اهل‌بیت(ع) آمده است که با صراحت می‌گوید: آیه مباهله درباره حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) نازل شده است.»

اسفندیار باتشریح روز مباهله در ادامه تصریح کرد: «رویداد مباهله از رویدادهای صدر اسلام است. هنگامی که پیامبر اسلام(ص) و اهل‌بیت (ع) در یک‌سو و مسیحیان نجران در دیگر سو آمادهٔ مباهله یا نفرین طرف دروغگو شدند. مسیحیان نجران که به مدینه آمده بودند تا در مورد درستی دعوت پیامبر(ص) پژوهش کنند با او به محاجه (دلیل آوردن) پرداخته، سرانجام بحث‌شان به جایی کشید که حضرت محمد(ص) خواست تا با آن‌ها مباهله کند.»

وی در تکمیل سخنانش ادامه داد: «هر یک از دو طرف با افراد خود به محل مباهله رفتند. مسیحیان وقتی دیدند که پیامبر اکرم(ص) با عزیزترین کسان خود یعنی (حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع)) می‌خواهد آن‌ها را به چالش بکشد مطمئن شدند که حضرت محمد(ص) اگر به خودش مطمئن نبود، جان خانواده‌اش را به خطر نمی‌انداخت. پس از مباهله کناره گرفتند.»

این کارشناس مذهبی، همچنین بیان کرد: «درآن روز رسول‌خدا(ص) همان چهار نفر همراهان خود را در زیر عبای خود خود گردآورد و این آیه را تلاوت نمود: «إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً» این رویداد از سوی مسلمانان به عنوان یکی از برجستگی‌های اهل‌بیت محسوب شده و به عنوان دلیلی برای اثبات این امر که اصحاب کساء (حضرت محمد(ص)، امیرالمومنین علی(ع)، حضرت فاطمه(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع)) هستند، استفاده می‌شود.»

اسفندیار با بیان معرفی نامگذاری روز مباهله خاطر نشان کرد: «بیست و چهارم ذی‌الحجه روز مباهله نام دارد و جارالله‌زمخشری از دانشمندان بزرگ معتزلة، در کتاب تفسیر‌کشاف به فضیلت اصحاب کسا (کسانی که در روز مباهله همراه پیامبر بودند.) اشاره کرده ‌است. همچنین مباهله در اصل از ماده بَهْل (بر وزن اَهْل) به معنی رها کردن است، این واژه را به معنی هلاکت و لعن و دوری از خدا معنی کرده‌اند آن نیز به خاطر رها کردن و واگذار نمودن بنده به حال خویش و خروج از سایه لطف خداست، اما از نظر مفهوم متداول که در آیه به آن اشاره شده، مباهله به معنی نفرین کردن دو نفر به همدیگر است. به این ترتیب که وقتی استدلالات منطقی سودی نداشت، افرادی که با هم درباره یک مسأله مهمّ دینی گفت‌وگو دارند در یک جا جمع می‌شوند و به درگاه خدا تضرّع می‌کنند و از او می‌خواهند که دروغگو را رسوا سازد و مجازات کند، همان کاری که پیامبر اسلام(ص) در برابر مسیحیان نجران کرد، که در آیه ۶۱ سوره آل عمران به آن اشاره شده است. »

وی اظهار کرد: «همچنین در این آیه می‌خوانیم، فَمَن حاجَّکَ فیهِ مِن بَعدِ ما جائَکَ مِنَ العِلمِ فَقُل تَعالَوا نَدْعُ اَبنائَنا وَ اَبنائَکُمْ وَ نِسائَنا وَ ئِسائَکُمْ وَ اَنْفُسَنا وَ اَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعنَةَ اللهِ عَلی الکاذِبینَ، این آیه به ضمیمه آیاتی که قبل و بعد از آن نازل شده، نشان می‌دهد که در برابر پافشاری مسیحیان در عقاید باطل خود، از جمله ادعای الوهیت حضرت مسیح(علیه السلام) و عدم کارایی منطق و استدلال در برابر لجاجت آنها، پیامبر(ص) مأمور می‌شود که از طریق مباهله وارد شود، و صدق گفتار خود را از این طریق خاصّ و روحانی به ثبوت برساند، یعنی با آنها مباهله کند تا راستگو از دروغگو شناخته شود!»

اسفندیار خاطر نشان کرد: «در روایات اسلامی که مفسّران و محدّثان نقل کرده‌اند آمده‌است «هنگامی که آیه فوق نازل شد پیامبر(ص) به مسیحیان نجران پیشنهاد مباهله داد، بزرگان مسیحی از پیامبر(ص) یک روز مهلت خواستند، تا در این‌باره به شور بنشینند. اسقف (اعظم) به آنها گفت: "نگاه کنید، اگر فردا محمد با فرزند و خانواده‌اش برای مباهله آمد از مباهله با او بپرهیزید، و اگر اصحاب و یارانش را همراه آورد با او مباهله کنید که او پایه و اساسی ندارد".فردا که شد که پیامبر(ص) آمد، در حالی که دست حضرت علی(ع) را گرفته‌بود و امام حسن(ع) و امام حسین(ع) پیش‌روی او حرکت می‌کردند، و حضرت فاطمه(علیها السلام) پشت سر او و سپس مسیحیان و در پیشاپیش آنان" اسقف اعظم آمدند.»

این کارشناس مذهبی در پایان گفت: «هنگامی‌که پیامبر(ص) را با همراهان مشاهده کرد، پرسید: اینها چه کسانی هستند؟ " گفتند: "این یکی، پسر عمو و داماد او است، و این دختر زاده‌های او هستند، و این بانو، دختر او است که از همه نزد او گرامی‌تر است. " اسقف نگاهی کرد و گفت: "من مردی را می‌بینم که مصمّم و با جرأت در مباهله آمده و می‌ترسم او راستگو باشد، و اگر راستگو باشد بلای عظیمی بر ما وارد خواهد شد. " سپس گفت: "ای ابوالقاسم (محمد(ص)) ما با تو مباهله نخواهیم کرد، بیا با هم صلح کنیم"»!و در بعضی از روایات آمده که اسقف اعظم گفت: «من صورت‌هایی را می‌نگرم که اگر از خدا بخواهند کوه را از جا برکند چنین خواهد شد! پس مباهله نکنید که هلاک خواهید شد»! وفقکم الله فی خدمة الاسلام و الوطن»

دانش‌آموز خبرنگار: فاطیما ایلکا