پک زدن همانا و تباهی همانا

به‌گزارش ایسنا، پشت چراغ قرمز می‌ایستی، دستی از شیشه ماشین بیرون می‌آید و سیگاری که در آن خودنمایی می‌کند و دودی که در چشم عابران پیاده می‌رود؛ آن طرف تر جوانانی که در حال راه رفتن هستد و هر کدام یک سیگار در دست دارند.

به گزارش ایسنا، خیابان را که با نگرانی عبور می‌کنی ؛ کافی شاپ‌هایی را که تعدادشان در سطح شهر کم نیست می‌بینی؛ محل‌هایی که برای آسودن فارغ از روزمرگی‌ها تعبیه شده‌اند، اما دود سیگار در آن‌ها بیشتر از آرامش خودنمایی می‌کند.

سفره‌خانه‌ها که وضعیت بدتری دارند؛ دود کثیف قلیان در فضای سنتی سفره خانه‌ها بیشتر به چشم می‌آید تا لذت دور هم بودن و قلیانی که دست به دست می‌چرخد تا آرامش برساند!

از اکثرشان که می‌پرسی می‌گویند ابتدا تفریحی می‌زدند و سپس شد یار همیشگی جمع‌های دوستانه‌شان و بعدش که دیگر یار همیشگی روزمرگی‌هایشان.

باورهای غلطی در خصوص استفاده از قلیان وجود دارد، مثلا گفته می‌شود عبور دود قلیان از داخل آب موجب کاهش سموم دود می‌شود، اما برطبق گفته کارشناسان، این ادعا واقعیت ندارد وتنها نقش آب، کاهش دمای دود و افزایش رطوبت آن و در نتیجه قابل تحمل نمودن استنشاق آن برای مصرف کننده است، بر خلاف باورهای عمومی دود منتشره از قلیان حاوی مقادیر بسیاری از مواد سمی است.

می‌گویند قلیان اعتیاد آور نیست، در حالی که دود هر نوع محصولی که از توتون تهیه شده از جمله توتون مورد مصرف در قلیان حاوی نیکوتین است که یک ماده اعتیاد آور است.

با مصرف قلیان دود بسیار زیادتری وارد ریه‌ها می‌شود، افراد سیگاری که به طور متوسط ۱۲-۸ نخ سیگار در روز مصرف می‌کنند به طور متوسط با ۷۵-۴۰ پک به مدت ۷-۵ دقیقه حدود نیم لیتر دود استنشاق می‌کنند در حالی که مصرف کننده قلیان در هر وعده مصرف که به طور متوسط ۸۰-۲۰ دقیقه طول می‌کشد ۲۰۰-۵۰ پک می‌زنند و ۱۵ لیتر دود را وارد ریه خود می‌کنند.

در باور دیگری که بیشتر خنده دار است؛ باور جا افتاده در بین مردم است که می‌گویند استفاده از مواد دخانی، کرونا را فراری می‌دهد؛ شاید در ابتدا خنده دار باشد، اما خوب که فکر می‌کنی این نظریات غیرعلمی ناشی از استیصال بشر است که می‌خواهد به هر چیز دست بزند تا فقط سالم بماند؛ دریغ از آنکه روزی سالم بود و قدر ندانست.

به مناسبت هفته بدون دخانیات، به صورت علمی به پدیده استعمال دخانیات که اکنون سن مصرف آن کاهش هم یافته، می‌پردازیم و می‌خواهیم ببینیم این پدیده شوم با بدن ما چه می‌کند.

کرونا؛ فریبکاری جدید و جوانان ناآگاه

کامبیز مهدی‌زاده، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند اظهار کرد: با توجه به شعار امسال که با جمله محافظت از جوانان در برابر فریبکاری و ترفندهای صنایع دخانی آغاز می‌شود، می‌توان دریافت دغدغه سازمان جهانی به پایین آمدن سن اعتیاد و فریبکاری‌های گسترده این صنایع برمی‌گردد.

وی افزود: با توجه به شیوع گسترده ویروس کرونا تبلیغاتی راجع به رابطه اعتیاد در پیشگیری از این ویروس شنیده می‌شود که کاملا بی اساس است؛ یعنی صنایع دخانی به هر حیله و شیوه‌ای جهت افزایش بازار خود متوسل می‌شوند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند ادامه داد: سازمان جهانی بهداشت توصیه کرده است تا بر ضرورت پررنگ شدن تاثیرات مخرب ترفند ها و روش‌های اغوا کننده و فریبنده صنایع دخانی بر افزایش مصرف دخانیات توسط نوجوانان و جوانان به ویژه بانوان و خنثی کردن آنها به هر شکل تاکید شود.

مهدی‌زاده، اظهار کرد: از طرفی مطالعات نشان می‌دهد که بیشتر افراد از زمان نوجوانی و یا جوانی شروع به کشیدن سیگار کرده‌اند؛ هرچه سن فرد کمتر بوده و مصرف دخانیات را در سنین پایین‌تری شروع کند، احتمال اعتیاد او به تنباکو و محصولات نیکوتینی بیشتر می‌شود، به همین علت بسیار مهم است که جوانان از سیگار کشیدن و هرگونه دستگاه‌های استعمال دخانیات دوری کنند.

وی افزود: با توجه به اپیدمی کووید ۱۹ و ترفندهای صنایع دخانی برای سوء استفاده از این فرصت برای منافع خود و گسترش بازار مصرف، شعار ملی امسال "محافظت از سلامت عمومی در برابر ترفندهای صنایع دخانی و بیماری کرونا" تعیین شده است.

دود دخانیات در بدن ما چه می‌شود؟

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند بیان کرد: دود و دوده حاصل از مصرف دخانیات بر روی وسائل، دیوار و زمین محل استعمال می‌نشیند و این دود دست سوم به خصوص برای کودکانی که نوپا هستند و مدام دست به زمین و دیوار می‌گیرند، مضر است.

وی افزود: دود دست دوم نیز به همان اندازه برای اطرافیان زیان آور است و به کسانی که از دخانیات استفاده نمی‌کنند و تنها در آن فضا قرار می‌گیرند آسیب می‌زند به طوری که یک ساعت در معرض دود قلیان دیگران بودن، معادل مصرف شش تا هشت نخ سیگار است و طبق آمار سازمان بهداشت جهانی بیش از ۳۰ درصد بیماری‌های قلبی عروقی و یک سوم بیماری‌های تنفسی در بین کسانی که در معرض دود دست دوم قرار می‌گیرند ایجاد می‌شود.

مهدی‌زاده بیان کرد: در اماکن سربسته نیز به دلیل عدم تبادل هوا و تجمع دود در محیط افراد در معرض خطر بیشتر آسیب‌های ناشی از مصرف دخانیات دیگران قرار می‌گیرند.

وی تصریح کرد: از عوارض قلیان افزایش احتمال بیماری‌های واگیردار مانند تبخال، هپاتیت و سل است که به دلیل استفاده اشتراکی آن دیده می‌شود، حتی در صورت عوض کردن سر لوله قلیان مواد باقی مانده در شلنگ آن می‌تواند عامل انتقال بیماری باشد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند گفت: تنباکوهای معطر استفاده شده در قلیان که عده‌ای آن را کم ضرر و یا بی‌ضرر می‌دانند به دلیل استفاده از مواد شیمیایی در ترکیب آنها اگر بیشتر از تنباکوهای سنتی ضرر نداشته باشد، کم ضررتر نیست.

وی اظهار کرد: مصرف‌کنندگان قلیان در هر وعده مصرف که بطور متداول ۲۰ تا ۸۰ دقیقه طول می‌کشد حدود ۵۰ تا ۲۰۰ پک می‌زنند که هر پک حاوی ۰.۱۵ تا یک لیتر دود است.

وی با بیان اینکه اکیدا توصیه می‌شود به هیچ عنوان استفاده از مواد مخدر را به عنوان اینکه می‌تواند باعث از بین رفتن علائم و کاهش بیماری کرونا شود، گوش ندهید چراکه اطلاعات غلط فضای مجازی است، بیان کرد: شایعاتی مبنی بر اینکه استفاده و استعمال مواد مخدر می‌تواند باعث کم شدن مشکلات ریوی شود، وجود دارد، متاسفانه بیماران زیادی داریم که سابقه استفاده از مواد مخدر را داشتند و اکنون با حال عمومی بد در بخش بستری هستند.

وی افزود: در بیمارانی که از مواد مخدر استفاده می‌کنند به دلیل اینکه در کوتاه مدت احساس تنگی نفس را نداشته، زمانی به ما مراجعه می‌کنند که درگیری ریوی زیادی دارند؛ لذا اکیدا توصیه می‌شود به هیچ عنوان استفاده از مواد مخدر را به عنوان اینکه می‌تواند باعث از بین رفتن علائم و کاهش بیماری شود، گوش ندهید چراکه اطلاعات غلط فضای مجازی است.

دودی که جنین را از نفس می‌اندازد

فرشته درایتی، یک کارشناس مامایی در خراسان ‌جنوبی نیز در مورد اثرات دود مواد دخانی برای مادران باردار و نوزادان و جنین، می‌گوید: مادر بارداری که در معرض دود قلیان باشد در او عملکرد جنین جفتی مختل، خونگیری جفت کم، خونرسانی به جفت کم و جنین دچار محدودیت در تمام رشد اندام‌ها خواهد داشت و به دلیل خون‌رسانی ناقص جفت ممکن است میزان مایع آمنیوتیک دور جنین کاهش پیدا کند.

وی افزود: طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، حدود ۱۳ درصد زنان در طی سه ماه اول بارداری سیگار می‌کشند. سیگار کشیدن در هر زمان در دوران بارداری می‎‌تواند پیامدهای مادام‌العمر برای نوزاد ایجاد کند.

این کارشناس مامایی بیان کرد: طبق گفته انجمن جامعه پزشکی باروری آمریکا، هم مردانِ سیگاری و هم زنانِ سیگاری تقریبا دو برابر احتمال بروز مشکلات باروری در مقایسه با افراد غیرسیگاری دارند و دود غیرمستقیم سیگار بر جنین تاثیر می‌گذارد.

درایتی با تاکید بر خطرات جدی استعمال دخانیات در بارداری شامل سقط جنین و زایمان زودرس، گفت: حتی تنفس دود حاصل از استعمال قلیان در دوران بارداری نیز می‌تواند باعث کاهش وزن نوزاد در هنگام تولد شود.

وی با بیان اینکه حاملگی خارج رحمی، سقط جنین و تولد نوزاد مرده، جداسازی زودرس جفت، جفت سرراهی و زایمان زودرس، نیز از دیگر مواردی است که به عنوان خطر از آن یاد می‌شود، تصریح کرد: سیگار می‌تواند خطر نقص مادرزادی در جنین را افزایش دهد. شایع‌ترین آن نقایص قلبی مادرزادی و مشکلات ساختار قلب است.

وی با بیان اینکه مسئلهاینجاست که بسیاری از مادران از عوارض و تأثیر دخانیات بر جنین اطلاع دارند؛ اما با این حال از عادت خود دست نمی‌کشند، اظهار کرد: مادر پس از ترک سیگار مزایای آن را چند روز پس از ترک، مشاهده خواهد کرد؛ پس از ترک، ضربان قلب کودک و مادر به حالت عادی بازگشته و نوزاد احتمالاً مشکلات تنفسی کمتری خواهد داشت.

درایتی اظهار کرد: ممکن است مادر علائمی مانند اشتیاق به سیگار، تحریک پذیری، احساس گرسنگی، سرفه، سردرد و عدم تمرکز را داشته باشد که این علائم موقتی بوده و طی ۱۰ تا ۱۴ روز از بین می‌رود؛ و بهتر از آن است که به عوارضی که به برای خود و جنینش است، تن در دهد.

طبق قانون، استفاده از هرنوع دخانیات در اماکن عمومی ممنوع است. هرچند که ماده یک قانون اشاره به ممنوعیت استعمال مواد دخانی در مکان‌های مسقف دارد، اما استناد به سایر بندهای مذکور، عرضه و تبلیغ هرگونه مواد دخانی را ممنوع اعلام کرده و چون استعمال آن در پارک‌ها جنبه تبلیغی و بدآموزی دارد ممنوع است.

سطح دسترسی به مواد مخدر در استان پایین‌ترین سطح در کشور است

محمدرضا حسنی مقدم، دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان جنوبی نیز چندی پیش گفت: در جهان سنین ۱۵ تا ۶۴ سال مبتلا به اعتیاد بالغ بر ۲۷۱ میلیون نفر بوده و نرخ شیوع اعتیاد ۵.۵ درصد است.

وی با بیان اینکه امروزه سطح دسترسی به مواد مخدر در استان پایین‌ترین سطح در کشور است، تصریح کرد: خانواده‌ها باید توجه کنند که خطر مواد مخدر کمتر از کرونا نیست و امروزه یکی از پنج آسیب مهم، مواد مخدر است.

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان جنوبی بیان کرد: در دنیا انواع مواد مخدر و روان گردان‌ در حال افزایش است و اکنون بالغ بر ۸۰۰ نوع مواد مخدر در جهان وجود دارد.

حسنی مقدم با بیان اینکه میزان تولید مواد مخدر در سال ۲۰۰۱ در کشور افغانستان ۲۰۰ تن بوده و اکنون به بیش از ۹ هزار تن رسیده است، ادامه داد: اکنون پنج بیمارستان در سطح استان کار درمان کودکان معتاد را انجام می‌دهند.

وی با بیان اینکه امروزه حتی مواد مخدر سنتی نیز آلوده به سرب بوده و سهم مهلکی برای بدن است، تصریح کرد: امروزه شبکه‌های مجازی به شدت در حال تبلیغ مواد مخدر هستند و اقبال زیادی از سوی نوجوانان و جوانان به این شبکه‌ها وجود دارد.

چه بخواهیم چه نخواهیم؛ مشکلات زندگی همواره با ماست و کرونا هم که مزید علت شده، اما سیگار نمی‌تواند مانع این مشکلات شود تنها یک تلقین را به فرد می‌دهد که فکر می‌کند می‌تواند با کشیدن سیگار دقایقی از این جهان به دور باشد؛ اما نمی‌داند این تازه ابتدای مسیر تباهی جوانی‌اش است. یک بار برای همیشه فکر کنیم؛ سیگار راه حل مشکلات ما نیست؛ خود و افکارمان راه حل مشکلات خود هستیم، برای خود و زندگی‌مان نسخه اشتباه نپیچیم.