نقش وزارت امور خارجه در دفاع ملی بیولوژیک

رضا رسالت، کارشناس روابط بین الملل در یادداشتی با این مقدمه می‌نویسد: در وهله اول وزارت خارجه با انعکاس چهره‌ای توانمند و پویا از وضعیت درمانی کشور، توانست جامعه بین المللی را نسبت به مدیریت و کنترل این ویروس در ایران آگاه سازد و توجه جهانی را نسبت به قدرت مدیریتی کشور معطوف گرداند و در کنار آن طی تعامل تنگاتنگ با سازمان بهداشت جهانی و سایر کشورهای درگیر توانست از تجارب مشترک سایر نهادهای بین المللی بهره جوید.
رسانه‌های خارجی با دامن زدن به برخی از نارضایتی‌ها، در تلاش بودند تا وضعیت در ایران را بسیار بحرانی جلوه دهند. تلاش همیشگی رسانه‌های غربی و به خصوص شبکه های فارسی زبان وابسته به دولت‌های غربی و عربی منطقه، بحرانی جلوه دادن وضعیت در ایران است و با شیوع ویروس کرونا این تلاش دوچندان شد.

از سوی دیگر مقامات آمریکایی با دروغ پراکنی گسترده بدنبال تحریف واقعیت های مربوط به مدیریت این بیماری در ایران بودند که با تلاش های کارگزارن سیاست خارجی کشورمان همگی نقش بر آب شد. بیش از ۳۰ تماس تلفنی وزیر امور خارجه کشورمان با همتایان خارجی خود و مقامات بین المللی، در کنار توییت‌ها و نامه‌های او تنها بخشی از ماموریت دستگاه دیپلماسی برای تبیین رنج مضاعف ایران در بحران کرونا بوده است. تماس هایی که «محمدجواد ظریف» تلاش کرد از طریق آن بخشی از واقعیت تلخ تحریم های آمریکا علیه ایران را روشن ساخته و توضیح دهد.

ادعاهای بشردوستانه و کمک رسانی ایالات متحده آمریکا که با بوق و کرنای رسانه ای در اوایل شیوع بیماری کرونا در ایران به گوش می رسید، این روزها با تشدید تحریم ها، پوشالی بودن خود را اثبات می‌کند. پس از این ادعاها «مایک پمپئو» وزیر امورخارجه آمریکا تاکید کرد که رفتار کشورش در بحران کرونا با ایران تغییری نخواهد کرد. در روزهای پایانی سال سخت ۹۸، وزارت خزانه داری آمریکا نام برخی افراد، ‌محققان و شرکت‌های ایرانی را به فهرست تحریم‌های خود اضافه کرد.

با این توصیفات، در توضیح و شفاف سازی تبعات این تحریم‌ها به ویژه در خصوص ‌بیماری کرونا، نقش وزارت خارجه قابل توجه است. محمدجواد ظریف در نامه‌ای به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل نوشت: «در حالی که کووید-۱۹ در حال تحمیل خسارات گسترده و سنگین به ایران است، باید در نظر داشته باشیم که ویروس‌ها بین ما تمایزی قائل نمی‌شوند. ما انسان‌ها نیز نباید در مبارزه با ویروس‌ها تبعیض آمیز رفتار کنیم.»

وی همچنین در توییتی خطاب به سازمان‌های جهانی، فوری‌ترین نیازهای کادر درمانی کشور در مبارزه با کرونا را لیست کرد و نوشت: «ویروس‌ها قائل به تبعیض نیستند؛ بشریت هم (در کمک کردن) نباید تبعیض قائل شود.»

علاوه براین، به منظور بررسی مشکلات تبادلات تجاری با کشورهای همسایه در پی شیوع ویروس کرونا در کشور، جلسه فوق العاده ستاد هماهنگی روابط اقتصادی خارجی در وزارت امور خارجه برگزار می شود که طی آن نمایندگان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی کشور و بخش خصوصی ضمن قدردانی از تلاش‌ها و اقدامات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای مقابله با کرونا، آخرین اقدامات بعمل آمده در جهت رفع نگرانی طرف‌های تجارت خارجی کشورمان را مورد بررسی قرار داده و پیرامون تسهیل در ترددهای مرزی و مراودات تجاری با کشورهای همسایه تصمیماتی را اتخاذ می کنند.
نمایندگی‌های خارجی کشورمان به نیابت از وزارت امور خارجه هم در تبیین موانع موجود بر سر راه مبارزه با کرونا در ایران با وجود تحریم‌های ظالمانه آمریکا و جلب توجه افکار عمومی به این موضوع، نقش خوبی ایفا کرده‌اند. انتقال گردشگران ایرانی و دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در کشورهای دیگر، به کشورمان طی هماهنگی‌های موثر با دوایر دولتی ذیربط خارجی با وجود تعطیلی بسیاری از پروازهای خارجی و جلب کمک‌های بشردوستانه و انتقال آنها به کشورمان با تلاش‌های نمایندگی‌های خارجی کشورمان از اقدامات موثر دیگر بوده است.
با پیگیری‌های صورت گرفته وزارت امور خارجه و نمایندگی‌های خارجی کشورمان در آنکارا، صوفیا و بخارست، آتن و ... مشکل عبور کامیون‌های ایرانی از مرزها و حرکت به سمت کشورهای مورد نظر و بالعکس حل و فصل شده است.