جایگاه رفیع یک دختر

حضرت معصومه(س) دختر گرامی حضرت امام موسی کاظم(ع) دارای چنان شخصیت والایی است که امامان معصوم علیهم السّلام از ایشان با احترام و تکریم یاد کرده‌‎‎اند. از عالی‌ترین ویژگی‌های شخصیتی ایشان، عبادت و اعتکافی است که در مسیر سفر به قم اتفاق افتاده است.

مشهور است که حضرت معصومه(س) به مدت هفده روز در محله (ستیه) قم که امروز به بیت النور و عبادتگاه «بانو» شهرت یافته، به اعتکاف نشستند. از این‌رو ایشان از نظر مقام توسل و شفاعت در تراز معصومین علیهم السلام قرار دارند و هر کس در مقام «اضطرار و انقطاع» قرار داشته و متوسل به ساحت آن بانو شود، به اذن الهی مورد لطف و کرامت قرار گرفته و حاجتش برآورده و گره از کارش گشوده می‌شود.

آن حضرت مسائل دینی و معارف اسلامی را در مکتب وحیانی و الهی پدرش امام موسی بن جعفر(ع) و نیز برادر خویش امام رضا(ع) فراگرفتند و عالمه و محدثه لقب یافتند. آن بانوی معظمه از راویان حدیث شیعه به شمار می‌آید و نام وی در سلسله اسناد برخی از احادیث همانند حدیث غدیر و حدیث منزلت آمده است. (الغدیر، ج۱، ص ۱۷۸؛ احقاق الحق، ج ۶، ص ۲۸۲)(1).

سخن گفتن از جایگاه رفیع حضرت معصومه(س)، نیاز به علم و معرفت والایی دارد، لذا شایسته است برای توصیف ویژگی‌های آن حضرت از کلام بزرگان و اهل یقین بهره‌مند شویم. به قول جلال الدین محمد بلخی(مولوی): خوش‌تر آن باشد که سر دلبران گفته آید در حدیث دیگران.

مرحوم آیت اللّه مرعشی نجفی –قدّس سره– بارها برای طلاب می‌فرمودند: علّت آمدن من به قم این بود که پدرم، آقا سید محمود مرعشی نجفی –که از زهّاد و عبّاد معروف نجف بود–چهل شب در حرم امیرالمؤمنین بیتوته نمود که آن حضرت را ببیند. پس شبی در حالت مکاشفه،حضرت علی(ع) را مشاهده کرد که به ایشان فرمود: سیدمحمودچه می‌خواهی؟ عرض می‌کند: می‌خواهم بدانم قبر فاطمه‌ زهرا کجاست؟ تا آن را زیارت کنم. حضرت فرموده بودند: من که نمی‌توانم برخلاف وصیت آن حضرت قبر او را معلوم کنم. عرض می‌کند: پس من هنگام زیارت چه کنم؟

حضرت فرموده بودند: خداوند متعال، جلال و جبروت حضرت فاطمه را به فاطمه‌ معصومه عنایت فرموده‌اند؛ پس هر کس که بخواهد به زیارت حضرت فاطمه‌ زهرا نایل شود، به زیارت حضرت فاطمه‌ معصومه برود.

مرحوم صدر المتألهین شیرازی (ملاصدرا)، فیلسوف بزرگ جهان اسلام و صاحب کتاب گران‌سنگ «اسفار اربعه» که یکی از شاهکارهای مهم در زمینه‌ علم فلسفه به شمار می‌رود، نقل کرده است:

هرگاه در زمینه‌ فلسفه، مشکلی برایم پیش می‌آمد که از حلّ آن عاجز می‌ماندم، با پای پیاده از کهک به قم می‌رفتم و به کنار قبر حضرت فاطمه‌ معصومه رفته، از آن حضرت استمداد می‌نمودم. با این کار، مسئله و مشکل من حل می‌شد و سپس به روستای کهک باز می‌گشتم.

همچنین از آیت الله العظمی فاضل لنکرانی نقل شده است: روزی به حرم مطهر حضرت فاطمه‌ معصومه مشرف شدم و پس از اینکه زیارت را خواندم، خدمت آن حضرت عرض کردم که من امروز آمده‌ام و هیچ حاجت دنیوی ندارم. فقط یک حاجت دارم و آن این است که در فهم آیه‌ «تطهیر» مورد عنایت شما واقع شوم و این آیه را درست بفهمم. پس از آن به برکت حضرت فاطمه‌ معصومه مطالبی برای من روشن شد که شاید اگر پنجاه سال دیگر درس می‌خواندم آن مطالب برای من روشن نمی‌شد.

خاطره‌ای از آیت الله علامه حسن‌زاده آملی درباره تجلیل از مقام حضرت معصومه(س) نقل شده است: چندین سال قبل دانشگاه قم برای تجلیل از مقام حضرت معصومه(س) گردهمایی تشکیل دادند و از استاد علامه حسن زاده آملی برای مجمع دعوت کردند. ایشان که معمولا به خاطر کسالت و اشتغالات فراوان دعوتی را قبول نمی‌کردند، با کمال صفا و صمیمیت این دعوت را قبول کردند. با وجود آنکه قرار نبود سخنی بگویند، اما اصرار مسئولین و دیگران ایشان را به حرف آورد، فرمودند: «اگر برای من ممکن بود و مواجه با مشکل نمی‌شدم برای تجلیل از شخصیتی مانند فاطمه معصومه(س) این مسیر را سینه خیز می‌آمدم(2).

شعر شاعران در مقام ارادت به حضرت معصومه (س)، نیز فراوان است. در این بین قصیده‌ای از حضرت امام خمینی (ره) در مقام شامخ حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها و حضرت فاطمه معصومه علیها‌سلام، به نام «نورین نیرین» قابل توجه است. در پایان ابیاتی از این قصیده طولانی که در وصف کریمۀ اهل بیت، دختر حضرت موسی کاظم علیه‌السلام، (و به تعبیر امام، معجزۀ آن حضرت)، سروده شده ارایه می شود(3).

ای‌‌ ازلیّت، به تربت تو مُخمّر! وی‌‌ ابدیّت، به طلعت تو مُقرّر!

آیت رحمت ز جلوۀ تو هویدا؛ رایت قدرت در آستین تو مُضمَر

عصمت تو تا کشید پرتو به اجسام؛ عالَم اجسام گردد، عالم دیگر

خاک قم این کرده از شرافت جنّت آب مدینه نموده آن یک کوثر...

منابع:

1- به نقل از حسینی کارنامی 1400

2- http://old.kaums.ac.ir

3- سایت امام خمینی(ره)

* مشاور امور زنان وزارت آموزش و پرورش