احیای تربیت معلم برپایه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش خواهد بود

یوسف نوری در برنامه «چه سفرها کرده‌ایم» که به مناسبت ایام‌الله دهه‌فجر در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی(سرچشمه) برگزار شد، با گرامی‌داشت یاد و خاطره شهیدان بهشتی، سلیمی جهرمی و شهید حاج ابراهیم همت اظهار کرد: شهید همت، قله همت عالی یک معلم بود و در زمانی که مسئولیت معلمی‌اش ایجاد می‌کرد، به عنوانی یک سرباز و یک فرمانده ارشد در جبهه‌های جنگ حضور یافت.

وزیر آموزش با اینکه انقلاب اسلامی که در سال ۱۳۵۷ به پیروزی رسید، یک انقلاب فرهنگی و فکری بود عنوان کرد: پایه این کار قطعا آموزش و پرورش به معنی عام بود. لذا حضرت امام(ره) فرمودند یاران ما هنوز به دنیا نیامده‌اند و یا در قنداق هستند.

وی ادامه داد: امروز قبل از ظهر تعدادی از دانش‌آموزان مقطع ابتدایی میهمان وزارت آموزش و پرورش بودند و ابداعات و اختراعات این عزیزان را مشاهده کردم. شاخصه چنین کاری فرهنگ ما می‌توانیم، فرهنگ عزت و باور است که حضرت امام(ره) در بین این مردم نهادینه کردند.

این عضو کابینه دولت مردمی ایران قوی با اشاره به موفقیت‌های دانش‌اموزان ایرانی در پنج المپیاد جهانی، گفت: علی‌رغم تمامی محدودیت‌ها و تحریم‌ها در سال تحصیلی فعلی، رتبه چهارم دنیا را داشتند که بالاتر از آمریکا بودیم. چنین چیزهایی را نمی‌توان انکار کرد و کشورهای دیگر به این موضوع واقف هستند. همچنین در بعد فرهنگی نیز طی یک سال گذشته، دانش‌آموزان و معلمان ما دارای برترین‌ رتبه‌های جهانی در مسابقات جهانی قرآن بودند.

نوری با بیان اینکه سرانه فضای آموزشی هر دانش‌آموزش در ابتدای انقلاب نزدیک به ۱.۴ مترمربع بوده، تصریح کرد: این سرانه در حال حاضر این عدد به ۵.۲ متر مربع رسیده است.

وزیر آموزش و پرورش در ادامه با اشاره به تاسیس جامعه خیرین مدرسه‌ساز کشور در سال ۱۳۷۷، تصریح کرد: شروع این کار، کاری فرهنگی بود و در حال حاضر از ۱۱ هزار مدرسه‌ای که در دهه مبارک فجر افتتاح شد، حدود ۵هزار و ۱۰۰ مدرسه خیرساز بود.

وی افزود: در بحث سواد آموزی نیز در ابتدای انقلاب، نرخ سواد بین افراد ۱۰ تا ۴۹ سال، نزدیک به ۴۷ درصد بود، یعنی ۴۷ درصد از جمعیت کشور باسواد بودند اما حالا حدود ۹۷ درصد از جمعیت کشور دارای سواد هستند، همچنین تعداد مدارس خارج از کشور ما ۱۱ برابر شده است و تعداد دانش‌آموزان شاغل در رشته‌های فنی‌حرفه‌ای نیز چهار برابر شده است. درخصوص تعداد مدارس دانش‌آموزان با نیاز های ویژه ۹ برابر شده است، البته این نکته را نباید فراموش کرد که نباید اسیر اعداد و ارقام شد.

نوری با اشاره به اینکه نسبت دانش‌آموز به معلم در ابتدای انقلاب اسلامی، یک به ۳۳.۴ بوده، بیان کرد: امروز این عدد به ۲۶.۶ رسیده است، همچنین تعداد اردوگاه‌ها و کانون‌ها نیز ۱۶ برابر شده است.

وزیر آموزش و پرورش در ادامه به نقش آموزش و پرورش در جشنواره فیلم فجر پرداخت و گفت: ۲ فیلم از ۲۴ فیلم جشنواره فیلم فجر که با استقبال عمومی روبرو شده‌اند را کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ساخته است و تنها فیلم مویانمایی این دوره از جشنواره متعلق به آموزش و پرورش است.

وی درخصوص جایگاه جمهوری اسلامی ایران درباره میزان تولید علم در جهان و در منطقه اظهار کرد: بهترین شاخص برای سنجش این میزان، المپیادها است. در المپیادها کشورهای چین، تایوان و کره‌جنوبی بسیار فعال بوده‌اند و دارای رتبه‌های خوبی در جهان هستند که پس از این کشورها رتبه چهارم در اختیار جمهوری اسلامی ایران است. در بین همسایگان نیز قدرت علمی جمهوری اسلامی بلامنازع است. همچنین در خصوص رتبه‌های قرآنی نیز بدون رقیب در جهان بوده‌ایم.

این عضو کابینه دولت مردمی ایران قوی درخصوص تحصیل دانش‌آموزان اتباع در ایران عنوان کرد: در سال گذشته این تعداد نزدیک به ۵۶۰ هزار نفر دانش‌آموز اتباع داشتیم و با توجه به اتفاقاتی در کشور افغانستان رخ داد، بیش از ۱۰۰ هزار نفر به این تعداد اضافه شد. در حال حاضر زمینه تحصیل برای دانش‌آموزان اتباع که دارای شناسه هستند، فراهم است.

نوری با اشاره به اینکه تمامی کشورهای دنیای درحال سرمایه‌گذاری روی بحث آموزش هستند، تصریح کرد: در جهان سرمایه‌گذاری‌ روی آموزش با در نظر گرفتن دو حوزه تولید ناخالص داخلی و میزان سهم آموزش در بودجه عمومی دولت‌ها به صورت جدی در حال پیگیری است. سال گذشته ۹.۶ درصد از بودجه عمومی دولت جمهوری اسلامی ایران به آموزش اختصاص یافته بود که به‌طور طبیعی از میزان تولید ناخالص داخلی کشور پایین‌تر بود اما امسال این عدد به ۱۳.۱ درصد رسید و رشد خوبی داشت، اما باید توجه داشت که عموم اعتبارات آموزش و پرورش صرف هزینه‌های پرسنلی می‌شود. البته کارهای کیفیت بخشی بسیار خوبی نیز انجام شد برای مثال بخشی از این کارها مرتبط با زیرساخت‌ها بود، در نتیجه این زیرساخت‌ها موجب می‌شود در تربیت معلم و برنامه درسی رشد داشته باشیم و اگر روی این دو حوزه سرمایه‌گذاری کنیم، قطعا آینده خوبی در انتظار ما خواهد بود.

وی ادامه داد: با رویکرد ایجاد شده در دوره تحولی آموزش و پرورش که براساس سند تحول بنیادین مبنایی و پژوهش پایه است، آینده‌ای بسیار خوب در انتظار دستگاه و تعلیم و تربیت خواهد بود.

نوری با یادآور شدن این موضوع که بسیاری می‌خواستند آموزش و پرورش را ناکارآمد نشان دهند، گفت: مقام معظم رهبری به صورت جدی به این موضوع ورود پیدا کردند و از آموزش و پرورش به جهت اینکه پایه بسیاری از اتفاقات در حوزه‌های دانش‌بنیان، علمی، فرهنگی و مذهبی است، حمایت کردند.

وزیر آموزش و پرورش در ادامه به جشن تکلیف دختران اشاره داشت و اظهار کرد: جشن تکلیف پسران نیز آغاز شده و بسیاری از برگزاری مراسم‌های جشن تکلیف مردمی و بدون هزینه بود و نقطه اوج آن حضور دختران عزیزمان در محضر مقام معظم رهبری بود. چنین کارهایی مصداق بارز کار فرهنگی است و این زمینه فرهنگی باعث می‌شود دانش‌آموزان در نهضت علمی و جنبش نرم‌افزاری که با فرمان مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۰ آغاز شد، حضور پیدا کنند.

نوری افزود: شبی که حضرت آقا پذیرفتند جشن تکلیف دختران در محضر ایشان برگزار شود، دیدیم بچه‌ها با چه شور و شعفی به دور مقام معظم رهبری حلقه زده بودند، چنین کارهایی تذهیب است و باید در کنار تحصیل انجام شود.

وی در خصوص مبحث رتبه‌بندی معلمان گفت: این طرح اسفندماه سال گذشته تصویب شد، البته در برنامه ششم توسعه نیز این موضوع وجود داشت. ما نزدیک به ۱۰۰ هزار هیات علمی در کل کشور داریم و سالیانه نزدیک به ۵ الی ۶ هزار نفر رتبه‌بندی می‌شوند، رتبه هر استاد دانشگاه یک دوره زمانی دوساله دارد، در نتیجه رتبه‌بندی معلمان نیز طول می‌کشد. ما نمی‌خواهیم حق کسی تضییع شود و رتبه‌بندی دقیق و صحیح زمان‌بر خواهد بود و زمانی که ما برای بررسی داشتیم کم بود، اما با این وجود بازهم رتبه همه معلمان مشخص شده است و به تدریج برای هیئت ممیزه ارسال می‌شود تا بازبینی صورت گیرد.

وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه برخی افراد به دنبال تشدید مباحثی مانند رتبه‌بندی هستند، بیان کرد: در دوره کرونا نیز همین افراد تعطیلی را تشدید می‌کردند و ۲۶ ماه آموزش حضوری کشور تعطیل شد.

این عضو کابینه دولت با اشاره به پژوهشی که در سال ۱۳۸۲ در رابطه با بررسی میانیگن دریافتی کارکنان دولت انجام شده بود، افزود: یکی از عوامل انگیزشی برای کارکنان براساس نظریات انگیزشی میزان دریافتی است. یک حقوق داریم که در حکم کارگزینی دیده می‌شود و یک خارج از حکم داریم تحت عنوان مزایای نامستمر خارج از حکم. معمولا میزان دریافتی باید سنجیده شود. آنچه دولت اراده کرده و ریاست محترم جمهوری روی آن تاکید دارند، بحث عدالت در پرداخت‌ها است. این افزایشی که به‌واسطه اصلاح بودجه ۱۴۰۱ یا ترمیم حقوق انجام شد شامل معلمان نیز شد.

وی ادامه داد: اگر نظام هماهنگ پرداختی داشته باشیم، قطعا کارکنان براساس قواعد و قوانینی که دارند در جایگاه خود قرار خواهند گرفت اما در معلمان اموزش و پرورش دارای یک نظام رتبه‌بندی همانند اساتید دانشگاه و قضات هستند و اگر افزایشی انجام شود شامل آن‌ها نیز می‌شود.

وزیر آموزش و پرورش تاکید کرد: رتبه‌بندی فقط بحث افزایش حقوق نیست، بلکه بحث ارتقاء کیفیت نظام تعلیم و تربیت ما است که موجب ایجاد رقابت در آموزش و پرورش و ارتقاء صلاحیت معلمان خواهد شد. فرهنگیان با اعمال رتبه‌بندی وارد بحث اخذ صلاحیت معلمی خواهند شد.

نوری با اشاره به تعطیلی آموزش حضوری در زمان کرونا ابراز کرد: قبل از دوره وزارت نیز بنده به این موضوع پرداخته‌ام و همواره برای ما سوال بود که چرا باقی کشورها آموزش‌های حضوری را تعطیل نکرده‌اند اما در ایران این کار اتفاق افتاد. پس از تصدی وزارت آموزش ‌و پرورش بررسی‌های لازم انجام شد و خیز برداشتم که در دی ماه سال ۱۴۰۰ مدارس باز شود اما این اجازه داده نشد ولی عالمانه روی این مسئله کار کردیم و دلایل بازگشایی مدارس را برای ستاد ملی کرونا تببین و تشریح کردیم. در نهایت این زمینه به وجود آمد تا امتحانات دی‌ماه سال گذشته حضوری برگزار شود و پس از تعطیلات نوروز سال ۱۴۰۱ مدارس بالاخره حضوری شد.

وی ادامه داد: نزدیک به ۳ سال آموزش حضوری را تعطیل کردیم در صورتیکه فقط یک کشور را در دنیا داشتیم که ۳ ماه تعطیل بود و باقی کشورها نهایتا یک ماه تعطیل بودند. نباید دانش‌آموزان را از نیازهای تحصیلی، اجتماعی و فرهنگی بازداریم.

وزیر آموزش و پرورش درخصوص تعطیلی در ایام آلودگی هوا نیز خاطرنشان کرد: در کشورهای دیگر تعطیلی مدارس برای آلودگی هوا به این راحتی نیست. ما در زمان آلودگی هوا توصیه‌های لازم را به دانش‌آموزان داریم و چنین مباحث توصیه‌ای از سوی آموزش و پرورش مطرح شده است، نه اینکه شاخص‌های جهانی عوض شود. باید اول تلاش کنیم به صورت منطقی با این معضل مواجه شویم چون آسیب‌های بسیاری از جمله آسیب اجتماعی را برای دانش‌اموز به همراه دارد. برای مثال چون میزان آلودگی هوا در صبح بسیار بیشتر است، زمان شروع مدارس کمی با تاخیر باشد یا تقویم زمانی مدارس را آزاد بگذاریم.

نوری در رابطه با سند ۲۰۳۰ و اجرا نکردن آن در آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران گفت: در مدیریت بحث سازگاری یکی از مباحث مهم است، سندی که در خارج از ایران نوشته می‌شود براساس نهادهایی است که در ‌آن‌جا وجود دارد و برای ما قابل اجرا نیست، ما دارای یک تمدن و فرهنگ غنی با پیشنه بسیار زیاد و موفق هستیم، در نتیجه پذیرش این سند برای یک نظام الهی و دینی به مصداق آیات قرآن امکان پذیر نیست و خودمان سند تحول بنیادین را داریم که دارای بیش از ۱۶۰ پژوهش پایه و مبتنی بر آموزه‌های ما است و تمام مباحث درون و برون سازمانی آموزش و پرورش را ترسیم کرده است، هرچند نیاز به بازنگری دارد.

وی افزود: الگوی مدرسه‌ای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در هفته تربیت اسلامی استخراج می‌شود، البته این الگو در برخی از مدارس پیاده شده است و ان‌شالله در هفته معلم جشنواره این مدازس برگزار می‌شود.

وزیر آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: تغییر در کتب درسی نیز در چارچوب سند تحول بنیادین آموزش و پرورش انجام خواهد شد و طرحواره آن آماده شده است، همچنین یکی از کارهای خوب دیگر بر پایه سند تحول بنیادین احیای تربیت معلم به معنی مرکز تربیت معلم است که در دانشگاه‌های تربیت معلم و تربیت دبیر شهید رجایی انجام می‌شود.

وی در پایان تاکید کرد: آموزش و پرورش باید با اولیا ارتباط وسیعی داشته باشد و کارهای خوبی را نیز در این خصوص انجام داده‌ایم و ان‌شالله مسمتر خواهد بود.