دلایل دیر حرف‌ زدن کودک و راه‌حلی برای والدین

به گزارش نمناک، دیر زبان باز کردن به حالتی گفته می شود که کودک تا سن ۳ سالگی نتواند به اندازه کودکان هم سن و سال خود صحبت کندو دایره لغات کودک در ۳ سالگی، در حدود ۹۰ درصد کمتر از هم سن و سالان خود باشد.

عوامل متعددی در بروز دیر حرف زدن کودکان وجود دارد که ناشناخته ماندن آنها و بی توجهی والدین به آنها می تواند مشکلات زیادی را در آینده برای کودک ایجاد کند پس والدین باید هنگامی که مشاهده می کنند کودکشان نسبت به هم سن و سالان خود کمتر صحبت می کند و دایره لغات کمتری دارد، به پزشک مراجعه کنند. ممکن است مشکل دیر حرف زدن کودکان ، به علت شاغل بودن والدین باشد و اینکه آنها وقت کافی برای برای ارتباط با کودک خود نداشته باشند.

با این بخش همراه باشید تا بدانید چه عواملی مسبب و تشدید کننده ی مشکل دیر زبانی کودکان هستند؟ اختلال و تاخیر کلامی و زبانی چیست و چگونه رفع می شود؟

روند طبیعی حرف زدن در کودک

قبل از ۱۲ ماهگی

کودکان تا قبل از ۱۲ ماهگی باید برای ایجاد ارتباط با محیط اطراف از صداها استفاده کنند. د ر اولین مرحله برای یادگیری گفتار کودک باید بتواند صداهای نامفهومی از خود بروز دهد. با بزرگتر شدن کودک او می تواند آواها را با هم ترکیب کند و صداسازی نماید و به بیان کلماتی مانند «ماما» و «بابا» بپردازد.

لازم است کودک قبل از ۱۲ ماهگی، به صداها هم توجه کند و نسبت به صداها واکنش دهد ، کودکانی که به صداها واکنش نشان نمی دهند ممکن است مبتلا به مشکلات شنوایی باشند.

دیر حرف زدن کودک

حرف زدن کودک از ۱۲ تا ۱۵ ماهگی

در این سنین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی کودک باید اصوات کلامی زیادی بکار ببرد و چند کلمه درست مانند ماما و بابا بکار ببرد . کلمه توپ نیز جزو کلماتی است که کودک می تواند آن را بیان کند . همچنین کودک شما باید توانایی فهم و انجام دستورات را داشته باشد.

حرف زدن کودک از ۱۸ تا ۲۴ ماهگی

دامنه لغات کودک ۱۸ ماهه باید حدود ۲۰ کلمه باشد و او باید بتواند تا ۲ سالگی حدود ۵۰ کلمه یا بیشتر را بیان کند؛ در این سن باید به کودک بیاموزید که چگونه دو کلمه مانند بابا و رفت را با هم ترکیب کند و جمله کوتاهی مانند «بابا رفت.» بسازد . کودک ۲ ساله شما باید بتواند دستورات دو قسمتی را انجام دهد (مانند لطفا عروسکت را بردار و لیوانت را به من بده.)

صجبت کردن کودک از ۲ تا ۳ سالگی

در این سن، در صحبت کردن کودک تحول اساسی رخ می دهد و کودک می تواند لغات زیادی را یکباره بیان کند و جملاتی با ترکیب ۳ کلمه یا بیشتر بسازد. در این سن درک کودک بیشتر می شود و او می تواند تفاوت مطالب را بفهمد و تشخیص دهد این جملات «آن را روی میز قرار بده» یا «آن را زیر تخت بگذار» چه مفهوم و تفاوتی دارند. کودک در این سن کم کم شروع به تشخیص رنگ ها می کند و صفاتی مانند «بزرگ» در مقابل «کوچک» را درک خواهد کرد.

روند طبیعی حرف زدن در کودکان

اختلاف بین گفتار و زبان

«گفتار» شامل تلفظ شمرده کلمات می شود و بیان کلامی زبان است اما «زبان» با هم اشتباه می شوند اما یک فرق اساسی بین آن دو وجود دارد:«گفتار» واما «زبان» بسیار وسیع تر است و طی یک ارتباط، فهمیده و فهمانده می شود و به تمام سیستم بیان و دریافت اطلاعات به روشی قابل فهم گفته می شود. زبان به صورت کلامی، غیر کلامی یا نوشتاری وجود دارد.

مشکلات در گفتار و زبان اغلب با هم همپوشانی دارند اما متفاوت هستند . کودک دارای مشکلات زبانی و تکلمی شاید بتواند کلمات را صحیح تلفظ کند اما شاید قادر به کنار هم گذاشتن دو کلمه نباشد . در مورد دیگر شاید کودک نتواند صحیح کلمه را بیان کند و مانتوانیم معنی گفتارش را بفهمیم اما اومیتواند برای بیان نظراتش از لغات و اصطلاحات استفاده کند و دیگری شاید قادر به خوب صحبت کردن باشد اما ممکن است در انجام دستورات و فهم آنها دچار مشکل باشد.

نشانه های وجود مشکل احتمالی در حرف زدن کودک

اگر شما نگران گفتار و تکلم کودک خود هستید ، به نکاتی که با توجه به آنها می توانید بفهمید فرزندتان مشکل دارد یا خیر:

چنانچه در این بخش گفته ایم باید به رفتار کودک خود دقت کنید و به عدم پاسخ کودک به صداها یا ناتوانی در ایجاد صدا و ناتوانی در رساندن دقیق منظور را بررسی کنید . اگر در کودک ۱۲ تا ۲۴ ماهه خود این موارد ر دیدید آنها را پیگیری کنید و پشت گوش نیندازید.

اگر کودک شما تا ۱۲ ماهگی از اشاره و ادا مثل تکان دادن دست در هنگام خداحافظی استفاده نمی کند.

اگر کودک شما تا ۱۸ ماهگی به جای به کارگیری کلمات در ارتباط با دیگران ااز ایماء و اشاره استفاده می کند.

اگر کودک شما تا ۱۸ ماهگی قادر به تقلید صدانیست.

اگر کودک شما قادر به فهم درخواست های کلامی ساده و انجام آنها نیست.

کودکانی که قبل از ۱۲ ماهگی، به صداها عکس العمل نشان نمی دهند ممکن است دچار مشکلات شنوایی باشد.

مشکل احتمالی در حرف زدن کودک

مشکلاتی که اگر در کودک بزرگ تر از ۲ سال وجود داشت، باید او را نزد متخصص ببرید:

اگر کودک شما قادر به تقلید کلمات و عکس العمل ها است اما نمی تواند کلمات یا اصطلاحات را به صورت آگاهانه تولید کند.

اگر کودک شما تنها می تواند صداها و کلمات خاص و تکرار شونده را بیان کند و قادر به استفاده از گفتار برای ارتباط بیشترنیست.

اگر کودک شما قادر به فهم دستورات ساده نباشد و نتواند آن را اجرا کند.

اگر کودک شما تن صدای نا متعارفی مانند صدای خشن و گوشخراش یا صدای تو دماغی دارد.

اگر گفتار کودک شما به نسبت سنش، قابل فهم نباشد. والدین باید حدود نیمی از گفتار کودک خود را در ۲ سالگی متوجه شوند و حدود سه چهارم آن را در ۳ سالگی متوجه شوند. شما باید تا ۴ سالگی مفهوم صحبت کودک را کاملا بفهمید و افراد دیگر به جز والدین نیز باید متوجه صحبت کودک شما شوند.

دلایل تاخیر کلامی و زبانی:

تاخیر کلامی و زبانی علت های گوناگونی دارد که در ادامه به بیان این علت ها پرداخته ایم.

معیوب بودن سیستم تکلم کودک

مشکل در سیستم تکلم کودک مانند مشکل در زبان یا سقف دهان کودک می تواند سبب تاخیر تکلمی کودک گردد مثلا تا خوردن زیر زبان باعث محدود شدن تولید کلام، می شود.

علت تاخیر کلامی و زبانی چیست ؟

وجود مشکلاتی در مغز از دلایل تاخیر کلامی

کودکانی که در گفت و گوی خود مشکل دارند و در صحبت کردن تاخیر دارند ممکن است مشکلاتی در مغز داشته باشند به صورتی که برای ایجاد و تولید کلام ارتباط کافی در مغزوجود نداشته باشد. این کودکان اغلب برای تولید آوا در استفاده از لب ها، زبان و فک مشکل دارند.

مشکل در بلع

مشکل در بلع می تواند باعث مشکلات گفتاری گردد و تاخیر در گفتار را سبب شود همچنین می تواند نشانه تاخیر در همه زمینه های رشد کودک باشد.

مشکلات شنیداری از دلایل دیر حرف زدن کودک

تاخیر در سخن گفتن می توان به علت مشکلات شنیداری باشد پس کودکانی که دچار تاخیر در گفتار هستند باید از نظر شنیداری بررسی شوند . این کودکان اغلب در فهم، تقلید و گفتار دچار مشکل هستند.

دلایل دیر حرف زدن کودک

تاثیرات عفونت گوش بر روی گفتار

عفونت گوش از عفونت های مزمن می باشد که روی قدرت شنیداری تاثیرگذار است. عفونت های ساده گوش را هم باید درمان کرد و به آن اهمیت داد زیرا روی گفتار تاثیر گذار است.

تاثیر ژنتیک (وراثت) در کلام کودک

بعضی از مشکلات گفتاری کودک مثل لکنت زبان و اختلال در بیان ریشه در ژنتیک و توارث دارد. اختلال بیان سبب دیر به حرف آمدن کودک می شود.. بدرفتاری و آزار کودک مهارت های کلامی کودک را کاهش می دهد و والدینی که برای صحبت کردن با کودک زمان زیادی صرف می کنند فرزندان آنها از هوش بالاتری برخوردارند و زودتر به حرف می آیند.

در سایر جنبه های رشدی کودک رشد کلامی و توانایی های گفتاری کودکان تاثیر می گذارد. توانایی بیشتر کودک در گفتار باعث ارتباط قوی تر او با همسالان و حتی پیشرفت تحصیلی می گردد و در مقابل اگر تا ۴ سالگی این عقب افتادگی در کلام جبران نشود باعث افت تحصیلی اوو عواقب آن در سنین بالاتر می شود.

درمان دیر حرف زدن کودک

روش اول :گفتار درمانی

اگر شک دارید که کودکتان مشکلات گفتاری دارد ، توسط متخصص گفتار درمانی یک آزمایش و بررسی مقدماتی انجام دهید. متخصص گفتار درمانی، ابتدا به مهارت های کلامی و زبانی کودک توجه می کند و به بررسی آن ها با توجه به جنبه های دیگر رشد کودک می پردازد. این متخصص به انجام تست های استانداردی می پردازد و به بررسی نکات بر جسته در ارتباط پیشرفت گفتاری و زبانی کودک می گردد. او به بررسی مقدار فهم کودک ، توانایی در گفتار کلمات ، برقراری ارتباط با اشاره کردن و تکان دادن سر به جای گفتار، بررسی وضوح کلام کودک ، بررسی وضعیت زبان، دهان و سقف آن و بررسی عملکرد بخش های مختلف دهان برای صحبت کردن، غذا خوردن و بلع می پردازد.

اگر تشخیص او به درمان کودک باشد، به شما آموزش می دهد که چگونه برای بهبود مهارت های گفتاری در خانه با کودک خود تمرین کنید.

روش هایی برای درمان دیر حرف زدن کودک

روش دوم :اقدامات والدین

بسیاری از عوامل می تواند در پیشرفت گفتار تاثیر گذار باشد که در این میان ژنتیک، نحوه تربیت کودک و محیط اطراف اهمیت ویژه ای دارد. ژنتیک در مهارت های گفتاری کودک موثر است و هوش و استعداد کودک در یادگیری گفتار به او کمک کند اما محیط اطراف و نحوه تربیت کودک نقش مهمی در مهارت های گفتاری کودک ایفا می کند. در صورت وجود مشکل در گفتار، زبان، شنوایی یا در رشد کودک، والدین باید برای کمک به کودک مداخله کنند. هنگامی که والدین از دلیل حرف نزدن کودک خود آگاه باشند، می توانید برای بهبود رشد گفتاری او راه هایی را بیاموزند و آنها را در منزل به کار ببرند و با آن به رشد گفتاری فرزندکمک کنند، این راه ها عبارتند از:

زمان زیادی را به برقراری ارتباط با کودک اختصاص دهید.

والدین باید با کودک خود حتی در دوران نوزادی ارتباط برقرار کنند و با او حرف بزنند، برایش شعر بخوانند و او را به تقلید از صداها و اشارات تشویق کنند.

برای درمان دیر حرف زدن کودک، برای کودکتان کتاب بخوانید.

کتاب خوانی را برای کودک خود از ۶ ماهگی یا حتی زودتر آغاز کنند و کتاب هایی مناسب سن او و دارای تصاویر زیادی که او را تشویق به تماشای آنها می کندبرایش بخوانند و به تصاویر اشاره کنند و نام آنها رابگویند. سپس به صورت شعر وار برای او کتاب بخوانند.

کتاب خواندن برای کودکان

از تمام موقعیت ها در طول روز استفاده کنید.

برای تقویت گفتار کودک از موقعیت های روزانه استفاده کنندو در طی روز با کودک صحبت کنند. مثلا با اشاره به میوه ها اسم میوه ها را به او بگویید، درست کردن غذا یا تمیز کردن خانه را برای او توضیح دهید ، به اشیاء منزل اشاره کنید و نامشان را بگویید. از او سوالاتی بپرسید و جواب های او را حتی اگر فهمشان سخت باشد، تصدیق کنید. شما در قبال فرزندتان مسئولید پس هر چه زودتر به مشکلات گفتاری کودک خود را دریابید و با کمک گرفتن بموقع از متخصص و وقت گذاشتن او را درمان کنیدتا کودک شما در آینده بتواند با شما و دنیای اطرافتان ارتباط برقرار کند.

هنگام حرف زدن، بازی کنید

فرآیند آموزش حرف زدن به کودک خود را لذت بخش کنید و در زمان حرف زدن با او صدا بسازید و دائما او را در آغوش بگیرید، با او بازی کرده و ارتباط چشمی با کودک برقرار کنید.

برای درمان دیر حرف زدن کودک بلند حرف بزنید

هنگام انجام کارهای مربوط به کودک تان با او حرف بزنید. مثلا هنگام پوشاندن لباس، اسم لباس ها را بیاورید یا آرام آرام و به زبان بسیار ساده مراحل این کار را برایش توضیح دهید.

درمان دیر حرف زدن کودکان

آهنگ دار و پرجنب وجوش باشید

کودکان کلماتی را که به صورت شعرگونه برای شان گفته می شود بهتر به خاطر می سپارند و همچنین بهتر می توانند آن ها را در جملات به کار ببرندپس هنگام حرف زدن با کودک سعی کنید ادای جملات با یک ریتم یا آهنگ باشد و هنگام حرف زدن از حرکت هم استفاده کنید، زیرا به کار گرفتن همزمان چشم و گوش کودکان تاثیر کلمات را بیشتر می کند.

برای درمان دیر حرف زدن با کودک تمرین کنید

از هر فرصتی برای به سخن درآوردن کودک خود استفاده کنید و زمانی که کودک تان تلاش می کند کلمه را به زبان بیاورد صبور باشید و به او اجازه بدهید از ذهن و حافظه خودش استفاده کند.

با او درست حرف بزنید

به ساده ترین شکل منظور خود را بیان کنید اما از «کلام بچگانه» استفاده نکنید و با لحن یک کودک صحبت نکنید. بعضی از والدین سعی می کنند با همان زبان کودکانه کلمات نامفهوم را بیان کنند اما این کار کاملا اشتباه است. شما نه تنها باید کلمات را درست تلفظ کنید و پاسخ جملات نامفهوم کودک تان را هم به شیوه صحیح بدهید.

نوبت را رعایت کنید

زمانی که کودک حرف می زند منتظر باشید تا او سخنش را تمام کند، سپس شما حرف بزنید، سوال بپرسید.