دلایل عدم استفاده اورژانس تهران از پرسنل زن در مأموریت‌ها

دکتر سید رضا معتمدی؛ معاون فنی و عملیات مرکز اورژانس تهران در رابطه با پرسنل زن در اورژانس گفت: تمام کارشناسان پرستاری که در مرکز ارتباطات اورژانس 115 کار می‌کنند زن هستند. وزارت بهداشت پرستاران زنی که باید طرحشان را بگذرانند به ما معرفی می‌کنند و آن‌ها طرح خود را به مدت 2 سال در مرکز ارتباطات اورژانس می‌گذرانند.

فعالیت زنان در مرکز ارتباطات اورژانس به‌صورت پرستاران طرحی
او افزود: ما در سال‌های گذشته می‌خواستیم این پرستاران زن را به‌صورت رسمی - پیمانی به‌کار بگیریم اما این زنان باید 8 ساعت در روز پشت دستگاه بنشینند و پاسخ‌گوی تلفن‌ها باشند و فرسودگی این کار بسیار بالاست؛ به‌طوری که نیروی زن بعد از حدود 5 سال کار در مرکز ارتباطات اورژانس دچار مشکل می‌شود و نمی‌تواند به کار ادامه دهد. به همین دلیل این سیاست اتخاذ شد که از پرستاران طرحی استفاده کنیم؛ به‌طوری که آن‌ها پس از گذراندن 2 سال طرحشان از مرکز می‌روند و نیروهای دیگر جایگزین می‌شوند.

در تهران نیروی عملیاتی زن داخل آمبولانس نداریم
معتمدی درباره حضور پرسنل زن در آمبولانس‌های اورژانس بیان داشت: ما در تهران در حال حاضر نیروی عملیاتی زن داخل آمبولانس نداریم. البته، حدود 8 سال پیش در پایگاه‌های اورژانس تهران به‌صورت پایلوت، پزشک طرحی زن گرفتیم و همکاران پزشک زن به‌عنوان نفر سوم آمبولانس برای مأموریت اعزام می‌شدند. باید به این نکته توجه داشت که کار فوریت‌های پزشکی 115 علاوه بر تسلط علمی تا حدودی به کار فیزیکی هم نیاز دارد و حمل بیمار تا آمبولانس توسط همکاران تکنسین ما انجام می‌شود که این کار برای زنان سخت است. از سوی دیگر، زمانی که پایلوت این طرح را در تهران اجرا کردیم از نظر فرهنگی تا حدودی به مشکل برخوردیم چون مثلاً مواردی پیش می‌آمد که خانم دکتر به همراه آمبولانس اعزام می‌شد اما بیمار اگر مشکل اعصاب و روان داشت شروع به ناسزا گفتن می‌کرد یا گاهی همراهان بیمار رفتارهای تهاجمی داشتند.

حضور زنان در اورژانس بهتر است معطوف به مأموریت‌هایی مانند زایمان باشد
معاون فنی و عملیات مرکز اورژانس تهران خاطرنشان کرد: با توجه به این‌که سالانه تعداد بالایی از مأموریت‌های ما مربوط به زایمان است، می‌توانیم برای انجام این مأموریت‌ها از پرسنل زن استفاده کنیم. به‌صورتی که در برخی از مناطق تهران پرستار زن داشته باشیم و در مأموریت‌های مرتبط با زایمان آن‌ها را اعزام کنیم. در واقع حضور زنان در اورژانس بهتر است معطوف به مأموریت‌های خاص باشد؛ چون سختی کار اورژانس بالاست.

سختی کار اورژانس و کمبود نیروی مرد
او با اشاره به کمبود نیروی مرد در اورژانس بیان داشت: در رشته فوریت‌های پزشکی دانشگاه‌ها تنها مردان پذیرش می‌شوند؛ چون فقط مردان در اورژانس‌های 115 به‌کارگیری می‌شوند. در همه جای دنیا تکنسینی که می‌خواهد وارد این کار شود از نظر استاندارد قد و وزن و BMI تست می‌شود و از نظر فیزیکی باید شرایط کار را داشته باشد. چون این کار، شغل سختی محسوب می‌شود. ما در پایگاه‌های اورژانس کمبود نیروی مرد داریم؛ به‌طوری که ظرفیت پذیرش بعضی از دانشگاه‌ها برای این رشته پر نمی‌شود. مثلاً دانشگاه 30 نفر ظرفیت اعلام می‌کند اما شاید 15 نفر متقاضی داشته باشد و بقیه صندلی‌ها خالی می‌مانند.

معتمدی در ادامه گفت: بسیاری از نیروهای ما که سابقه کار آن‌ها به 20 سال می‌رسد دیسک کمر گرفته‌اند و مشکلات مربوط به ستون فقرات پیدا کرده‌اند. میزان سکته قلبی هم در میان بازنشسته‌های ما خیلی زیاد است؛ چون میزان بالای استرس و بی‌خوابی و بیدار شدن از خواب در شب به خاطر اعزام به مأموریت باعث خستگی زیاد و فرسایش نیرو می‌شود. اما با تمام این اوصاف کار تکنسین‌های ما به‌عنوان مشاغل سخت دیده نشده است. با در نظر گرفتن تمام این شرایط اگر بخواهیم نگاه کارشناسی داشته باشیم، گرفتن پرستار زن یا فوریت‌های پزشکی زن برای مأموریت‌های اورژانس تهران واقعاً سخت است؛ مگر این‌که به‌صورت پایلوت در یک‌سری از پایگاه‌های اورژانس پرستار زن یا رشته‌های مامایی را بگیریم و از آن‌ها برای مأموریت‌های زایمان استفاده کنیم.

با توجه به کمبود آمبولانس نمی‌توانیم آمبولانس ویژه مددجویان زن داشته باشیم
معاون فنی و عملیات مرکز اورژانس تهران اظهار داشت: این‌که بخواهیم مأموریت‌ها را تفکیک کنیم، مثلاً بگوییم آمبولانسی که همکار زن در آن‌جا مشغول به کار است برای بیمار سکته قلبی یا مغزی یا تصادفی اعزام شود، به دلیل پراکندگی امکان‌پذیر نیست. ممکن است در برخی استان‌ها که ترافیک شدید تهران را ندارند و شهر کوچک‌تر و فاصله پایگاه‌ها تا منزل بیمار کمتر است بتوان این کار را انجام داد اما در تهران خیلی سخت است که تفکیک کنیم و برای مددجوی زن تنها آمبولانسی که کادر زن دارد اعزام شود. این کار مستلزم این است که ابتدا ظرفیت آمبولانس‌های تهران به حد استاندارد برسد تا اگر مددجو زن بود، پرستار زن به محل اعزام شود. در آن صورت هم حتماً باید دو نفر مرد داخل آمبولانس باشند چون زنان از نظر فیزیکی نمی‌توانند بیمار را مثلاً از طبقه دوم بدون آسانسور حمل کنند و به آمبولانس برسانند. ما به تعداد 400 آمبولانس در تهران نیاز داریم اما به دلیل کمبودهایی که وجود دارد فعلاً با 200 آمبولانس سرویس می‌دهیم.

طرح پایلوت شیراز برای مأموریت‌های مربوط به زایمان
او با اشاره به طرح پایلوت شیراز گفت: الان در شیراز این کار به‌صورت پایلوت انجام می‌شود که در آمبولانس 2 مرد به همراه یک زن پرستار یا ماما برای مأموریت‌های مربوط به زایمان اعزام می‌شوند. در چهار نقطه استان فارس این کار انجام می‌شود و برای مواردی که احتمال زایمان می‌رود آمبولانس همراه با کادر زن اعزام می‌کنند. قرار است اگر این پایلوت موفقیت‌آمیز بود، در شهرهای دیگر هم اجرا شود.

معتمدی افزود: در تهران مأموران ما که به مأموریت اعزام می‌شوند فقط مرد هستند و وقتی که مریض یک زن باردار با درد شکم است، اگر طی مسیر نیاز به زایمان باشد، مأموران ما با توجه به تجربه‌ای که دارند و آموزش‌هایی که به آن‌ها داده شده زایمان را داخل آمبولانس انجام می‌دهند. در اورژانس وقتی حیات بیمار در معرض تهدید است، زن و مرد مطرح نیست و نمی‌توانیم بگوییم پروسه زایمان را متوقف می‌کنیم تا زن به بیمارستان زنان و زایمان که دکتر زن دارد برسد. وقتی فرآیند زایمان طبیعی در حال انجام است، همکاران ما مجبور هستند زایمان را انجام دهند.

معاون فنی و عملیات مرکز اورژانس تهران خاطرنشان کرد: در تهران به دلیل کمبود آمبولانس نمی‌توان آمبولانس‌هایی را تنها برای مددجویان زن در نظر گرفت. درواقع نمی‌توانیم وقتی مأموریتی پیش می‌آید بگوییم به دلیل این‌که ممکن است مددجوی بعدی زن باشد این آمبولانس برای مددجوی مرد اعزام نشود. درصورتی که تعداد آمبولانس‌های تهران به میزان استاندارد برسد می‌توانیم از مازاد این ظرفیت استفاده کنیم و آمبولانس‌هایی برای مددجویان زن اختصاص دهیم.

او در پایان گفت: کار در اورژانس بیمارستان و اورژانس 115 واقعا سخت و پراسترس است و معمولاً زنان تمایل چندانی ندارند در بخش اورژانس فعالیت کنند. البته با دستور وزیر حقوق پرسنل اورژانس بالاتر از پرسنل بخش‌هاست اما به دلیل سخت بودن کار معمولاً تمایل زنان برای حضور در این حوزه کمتر است.