تفکیک دانش‌آموزان در مدارس گوناگون نخبه‌کشی است/مراحل ثبت اختراع در ایران طولانی است

این موفقیت سبب شد تا به سراغ متین فراهانی، دانش آموز پایه یازدهم رشته تجربی رفته و گفت و گویی صمیمی با این جوان موفق داشته باشیم.

متین برای ما از نحوه شروع کار در این عرصه بگو

بعد از گذراندن سه سال دوره راهنمایی در مدرسه باقرالعلوم و شناخت علائق و توانایی هایم، انگیزه ای در من ایجاد شد تا با تحصیل و پژوهش در زمینه مهندسی تجهیزات پزشکی به کار خودم در سال های جاری ادامه بدهم.

اما متاسفانه اواخر سال متوجه شدم که رشته تحصیلی خودم را اشتباه انتخاب کرده و در واقع مهندسی تجهیزات پزشکی برای رشته های ریاضی بوده است؛ اما با توکل به خدا با این قضیه کنار آمده و همچنان سعی می کنم تا در همین رشته بتوانم روز به روز پیشرفت کرده و در درجات عالی قرار بگیرم.

اگر بخواهی ازیک نفر به‌عنوان عامل موفقیت اصلی خودت نام ببری، از چه کسی یاد می کنی؟

من به جرئت می‌توانم از استاد راهنمایم آقای رمضانعلی یوسفی که در سال آخر دوره اول متوسطه با ایشان آشنا شدم، یاد کنم که همین آشنایی سبب شد تا این دوران، بهترین و تاثیرگذارترین سال های خوش زندگی من باشد. در واقع ایشان برای اولین بار این مسابقات را در کلاس مطرح کرد و اولین انگیزه برای شروع یک پژوهش در من ایجاد شد؛ هرچند در این دوران، ایده های زیادی داشتم اما بسیاری از آن ها امکان محقق شدنش نبود.

هدفت از ساخت دستگاه «میکرو استریوسکوپ سه بعدی» چه بود؟

از آنجایی که من شش سال ابتدایی خود را در مدارس روستایی و محروم شهرستان سرخه درس خوانده بودم و در زنگ های علوم به وضوح می دیدم، که هم میکروسکوپ به علت گران بودن، به اندازه کافی وجود ندارد و هم دانش آموزان برای کار با میکروسکوپ در این زنگ فرصت کمی دارند.

و همین قضیه باعث شد که من بعد از دو سال به دنبال همین موضوع رفته و با طراحی اولین میکروسکوپ های دو کاره الکترونیکی سه بعدی، گام جدیدی در دنیای میکروسکوپ ها و بهینه سازی آنها، هم از لحاظ قیمت و هم از لحاظ کاربردی بردارم.

میتوانی در رابطه با این دستگاه، بیشتر به ما توضیح بدهید؟ آیا این یه میکروسکوپ معمولی است؟

کار کرد این دستگاه این گونه می باشد که می تواند دو نوع تصویر برداری میکرو و استریو را در یک بدنه انجام دهد و درواقع کار دو میکروسکوپ را همزمان انجام می دهد.

تصویرهای نمونه زیر میکروسکوپ بر روی دو چشمی مانند بقیه میکروسکوپ ها ایجاد نمی شوند. بلکه تصویر زیر میکروسکوپ به صورت واضح بر روی گوشی یا تبلتی که بر روی آن قرار می گیرد، می افتد و قابلیت فیلم برداری و عکس برداری از نمونه های زنده زیر میکروسکوپ را نیز برای فرد پژوهشگر فراهم می کند.

در نهایت این امکان را به شما می دهد تا توسط نرم افزاری که برای این دستگاه طراحی شده است، نمونه های استریو زیر میکروسکوپ را به صورت سه بعدی به تماشای عموم مردم بگذارید و در همین راستا محدودیت استفاده انفرادی میکروسکوپ ها نیز از بین می رود.

کنترل تمام اجزای قسمت تنظیم لام به صورت برقی بوده و تنظیم نمونه را برای فرد پژوهشگر آسان تر ساخته و زمینه سازی برای ساخت میکروسکوپ های تمام اتوماتیک می باشد که این امر نیز متاسفانه به علت عدم وجود بودجه کافی در حال حاضر غیرممکن می باشد.

با ساخت این دستگاه، چه موفقیت هایی توانستی کسب کنید؟

بعد از ساخت این دستگاه در مراحل ابتدایی، آن را در مقطع تحصیلی نهم در جشنواره نوجوان خوارزمی ارائه داده و به لطف خدا و راهنمایی های استاد مربوطه، این طرح، مقام دوم کشوری نوجوان خوارزمی را به خود اختصاص داد.

در سال گذشته که دوباره قصد شرکت در جشنواره خوارزمی در بخش جوان را داشتم به پژوهش سرای دانش آموزی که به مدیریت شایسته آقای مرتضی خیرخواه می باشد، مراجعه کردم.

در ادامه طبق تجربیات ایشان و دیگر اساتید پژوهش سرا و مشخص کردن ارزش های دیده نشده دستگاه مربوطه سال قبل، به این نتیجه رسیدیم که این دست سازه را در سطحی بالاتر و پرکاربردتر با توجه به مستند سازی های علمی و کاربردی، آن را دوباره برای سری جدید مسابقات شرکت دهیم.

چه کسانی در ساخت این طرح، از لحاظ مالی و معنوی به تو کمک کردند؟

روند تولید دوباره این دستگاه به روشی که مد نظر جمع بود؛ پر هزینه و بسیار زمان بر در می آمد و البته باعث شد تا مجبور به مراجعه به سازمان ها و نهادهای مختلفی از جمله پارک های علم و فناوری، مراکز رشد و... شویم.

تأمین نیازهای مالی این دستگاه، اگر چه بعد ها از طریق اشخاص محترمی همچون آقایان مجید نظری از شورای شهر، مرتضی خیرخواه از پژوهش سرای دانش آموزی و یوسف سلطان از طرف مسجد بیت الزهرا تأمین شد، اما به نظر من، اگر بخواهیم در آینده های نه چندان دور شاهد موفقیت های بزرگی در استان باشیم، باید بدانیم دور از شأن یک پژوهشگر است که همیشه نگران‌ نیازهای مالی بوده و برای تأمین نیازهای علمی یا مشاوره ای مجبور باشد به هر شخصی رو بیندازد و سر تعظیم فرود آورد.

این درحالی هست که من قصد هیچ بی احترامی به افراد یا شخصیت ها را ندارم و تنها خواهشی است از مسئولین برای توجه و بها دادن بیشتر به پژوهشگران استان.

برای ساخت این دستگاه، چه مراحلی را طی کردی و چه مقدار برای ساخت آن زمان گذاشتی؟

ساخت نهایی دستگاه با توجه به محدودیت های مالی و عدم دسترسی به تجهیزات مورد نیاز که باید بصورت متداول از قطعات مختلف مهیا می شد که هم بحث طراحی و نوع پیدایش و ساخت آنها مطرح بود، زمان زیادی را به خود اختصاص داد.

بعد از ساخت نهایی وارد مراحل ثبت اختراع و گرفتن تاییدیه های علمی از مراکز گوناگون مانند دانشگاه ها و پارک های علم و فناوری و در نهایت برای گرفتن تاییدیه، تولید و ساخت آن به شرکت صنایع آموزشی در تهران مراجعه کردیم و با توجه به مکاتبات و وقت زیادی که صرف این امر شد، توانستیم ایده ای را که ابتدا بصورت خیلی ساده به آن نگاه می کردیم، در حال حاضر به یک اختراع و یک محصول قابل تولید در مراکز گوناگون (شرکت های سرمایه گذار) می توانیم نگاه کنیم.

در همین راستا افتخار بزرگی است که این طرح به تایید وزارت علوم و فناوری تهران رسیده و رتبه دوم کشوری جوان خوارزمی را به خود اختصاص داد.

هیچ زمان به این موضوع فکر نکردی که حضورت در مدارس عادی، مانع رشد تو شده است؟

نکته قابل توجه این است که پس از کسب رتبه بنده از جشنواره خوارزمی، بعضی خبرگزاری ها به اشتباه، من را دانش آموز مدارس نمونه رشد و ... خواندند و این هیچ تعجبی ندارد، چرا که در واقع چیزی که بنظر من به صورت کاملا اشتباه در استان در حال رواج یافتن است، این بوده که حتما همیشه مدارس خاص لایق بهترین ها هستند و طبق مشاهداتی که طی این سه سال به مدارس گوناگون داشتم، همه چشم و امیدشان به مدارس خاص است.

ولی اما موضوعی که این وسط مطرح می شود، آیا به مدارس عادی هم به اندازه دانش آموزان نمونه، بها و تجهیزات داده می شود؟! آیا کلاس های توجیهی که برای دانش آموزان مدارس خاص برگزار می شود، این کلاس ها با همین کیفیت و شوق و ذوق برای مدارس عادی نیز برگزار می شود؟!

هیچ وقت فکر کردی ای کا ش در مدرسه ویژه و خاص درس میخواندی و میتوانستی در آن شرایط از امکانات بیشتری بهره مند شوی؟

به نظر من تفکیک بچه ها در لیست های ثبت نامی مدارس خاص و عادی می تواند باعث تضعیف روحیه هر پژوهشگری چه کوچک یا بزرگ بشود ...

من با افتخار هم در مدارس خاص حائز رتبه کشوری شده ام و هم در مدارس عادی و به جرئت می توانم بگویم این دو، هیچگاه از لحاظ امکانات و تجهیزات با هم در یک سطح نیستند، اما آنچه که در مدارس عادی بسیار به چشم آمده و خیلی مهم است، زحمت و تلاش زیاد معلمان در راستای تعلیم و تربیت دانش آموزان این مدارس می باشد.

اما معتقدم با تفکیک دانش آموزان در مدارس خاص و عادی، چه استعدادهایی که با عدم توجه از بین رفته و هرگز شکوفا نمی شوند و سوال اصلی من این است:

# آیا ما در مدارس عادی نخبه نداریم ؟!

پس باتوجه به صحبت هایی که داشتی، میتوانیم نتیجه بگیریم آنچه که در موفقیت یک دانش آموز مهم است، خود همت و پشتکار دانش آموز و معلم هایش می باشد؛ هرچند در مدارس عادی درس بخواند.

متین جان، در تمامی عرصه ها برات آرزوی موفقیت می کنم.