سابقه خبر را در کجای خبر بیاوریم؟

ضرورت

از آنجا که مخاطبان خبر درگیر زندگی روزمره هستند و رویدادهای مختلفی را تجربه و مطالعه می‌کنند، نمی‌توانند همه چیز را به ذهن بسپارند، لذا خبرنگاران باید زمانی که رویدادی را پوشش می‌دهند همزمان پیشینۀ آن را نیز یادآورشوند تا مخاطب به تحلیل درستی از موضوع دست یابد.

تاریخچۀ خبر می‌تواند درباره پیشینۀ افراد، سازمان‌ها یا وقایع و رویدادها باشد، وقتی حکم یک متهم را که در زندان به‌سرمی‌برد، خبری می‌کنیم؛ گزارشگر علاوه بر اعلام این خبر به‌طرح سابقه و پیشینه آن نیز می‌پردازد.

مطالب پس زمینه‌ای بویژه در مطالب فیچری کاربرد فراوان دارد.

[مثال :

• حکم متهمان پرونده "بنیتا" صادر شد

متهم ردیف اول به اتهام قتل عمد به اعدام و ... و متهم ردیف دوم این پرونده جمعا به 13 سال حبس و ... محکوم شد

این احکام در دیوان عالی قابل اعتراض است

***بنیتادختر هشت‌ماهه‌ای بود که در تابستان امسال همراه با خودروی سرقت‌شده، ناخواسته بوسیله متهمان ربوده شد و پس از 8 روز جسدش در خودرو در پاکدشت تهران در حالیکه از گرسنگی و گرما مرده بود،یافت شد.

[باز هم تاکید می‌کنیم؛ مخاطب تعهد نداده چون سریال، حتما خوانندۀ خبرهای قبلی شما بوده باشد و باید فرض را بر این بگیرید که تا به حال این خبر را نشنیده و اولین بار است که خبر را دریافت می‌کند.

• بی‌تردید لازم نیست همه اخبار گذشته را بی‌کم و کاست در خبرهای تکمیلی جدید درباره یک رویداد بیاوریم اما آن میزان که مخاطب بداند اصل قضیه چه بوده است ضروری است.

از سوی دیگر وقتی خبری درباره حواشی یک رویداد است، حتما لازم است؛ پیشینۀ خبر نیز در مورد حواشی قبلی باشد تا مخاطب به یک تحلیل درست درباره همان موضوع دست یابد.

• توجه کنید !

مثلا در اخبار واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان اردویی اگر در حال حاضر مسوولی اشاره کرده است که "همه قوانین اعزام دانش‌آموزان به اردو رعایت شده‌بود و سازمانها و وزارتخانه‌های دیگر باید در این گونه اعزام‌ها پشتیبان آموزش و پرورش باشند وظایفی را انجام دهند و مقصر خطای انسانی و سهل‌انگاری راننده بوده است."

شما به‌عنوان خبرنگار برای " سابقه‌خبر" هم باید بنویسید." در روز .... 7 دانش‌آموز فرزانه و یک مربی در واژگونی اتوبوس جان باختند" و هم در جای دیگر خبر باز هم به‌عنوان " سابقه خبر" باید بیاورید؛ "برخی از رسانه‌ها و نمایندگان مجلس و منتقدان؛ مسوولان اعزام اردو و حرکت شبانه اتوبوس را عامل حادثه می‌دانستند".

در حالی‌که مطابق با دستورالعمل اعزام به اردو حرکت شبانه وسایل نقلیه، بدون اشکال است.]

سابقه را آخرِ خبر می‌نویسند؟

[این سوالِ برخی خبرنگاران است که می‌خواهند خبری جامع به خواننده ارائه دهند . پاسخ این است که؛ گرچه بسیاری از باتجربه‌ها، مطابق یک سنت و عادت قدیمی آن را در انتهای خبر می‌آورند؛ اما نوشتن سابقه در خبرنویسی مدرن، جای از پیش تعیین‌شدۀ خاصی ندارد.]

درکتاب"خبرنویسی" استاد "اکبر نصرالهی" دربارۀ جای سابقه در متن خبر چند پیشنهاد ذکر شده است:

1-سابقه‌خبر به عنوان جمله مستقل در آخرخبر

مثال:

• دانشجویان در کره‌جنوبی در اعتراض به سیاست‌های مداخله‌جویانۀ آمریکا در امورداخلی کشورشان، تظاهرات کردند.

تظاهرات دانشجویان هنگامی که چندتن از آنها قصد ورود به سفارت امریکا در سئول را داشتند با دخالت پلیس به خشونت گرایید و پلیس 200 دانشجو را دستگیر کرد.

***ماه گذشته نیز دانشجویان به علت مشابهی در سئول تجمع کرده‌بودند.

2- سابقه خبر می‌تواند به‌عنوان جمله مستقل در بعد از لید یا مقدمه یا در متن خبر هم بیاید

مثال

• کارگران ایران خودرو در اعتراض به تاخیر پرداخت دستمزدها، اعتصاب کردند.

*** اعتصاب امروز کارگران سومین اعتصاب در دو هفته گذشته است.

به گزارش خبرنگار ما ........

3-برخی مواقع نیز سابقه در مقدمه، لید و حتی تیتر یا روتیتر خبر ذکر می‌شود.

مثال در تیتر :

برای سومین بار در این هفته، بجنورد لرزید.

سابقه خبر در لید:

مثال :

زلزله 6 ریشتری بار دیگر استامبول ترکیه را لرزاند.

4-گاهی اوقات سابقه خبر در همان ابتدای خبر آورده می‌شود

مثال:

در پی سقوط هواپیمای مسافربری ایران ، وزیر راه و ترابری استعفا کرد.

5- بعضی مواقع نیز سابقه خبر به‌صورت یک عبارت کوتاه در لید یا متن خبر یا با تفصیل بیشتر در ادامه خبر می‌آید.

• نکته

[آنچه مهم است این‌که بخاطر داشته‌باشیم؛ گرچه در نوشتن پیشینه خبر، خبرنگار آگاهانه عمل می‌کند و آن را برای خود منفک می‌کند اما این تفکیک‌ِ اطلاعات قبلی(سابقه) را نباید خواننده متوجه شود یعنی باید سابقه مثل بافتی در تارو پود خبر بخوبی جاگرفته باشد و مثل وصله جدا از خبر نباشد باید در ساختار به‌هم تنیده متناسب با متن در خبر جای گیرد.].

----------------------------------------------------------------------------------------------------

منابع :

1-واژه های کلیدی در روزنامه نگاری دکتر احمدی توکلی /نشرثانیه

2-خبرنویسی/اکبر نصرالهی

*بخشهای داخل کروشه [....] توضیحات آموزش پانا