فروش فیلم های اجتماعی زیر سایه فروش فیلم های کمدی

به گزارش سرویس فرهنگی پانا، امیر اسفندیاری در بخش اول این برنامه به ارائه توضیحاتی پیرامون برگزاری این دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر که از امروز (جمعه یکم اردیبهشت ماه) کار خود را در پردیس چهارسو، سینما فرهنگ و فلسطین آغاز می کند، پرداخت.

اسفندیاری در ابتدا به دلایل مهم تفکیک شدن این جشنواره از جشنواره فجر پرداخت و گفت: مدت سه سال از مستقل شدن جشنواره جهانی فجر می گذرد. به نظر من یکی از دلایل مهم آن به شور و شوقی برمی گشت که برای دیدن فیلم های ایرانی وجود داشت و باعث می شد بخش بین الملل در سایه سینمای ملی قرار گیرد و دیده نشود. تفکیک بخش بین الملل در دوره اول استقبال چندانی نیافت اما امروز بسیار گسترده شده.

وی در ادامه پیرامون این گستردگی توضیح داد: در جشنواره های خارجی افرادی به صورت داوطلب کمک می کنند و امسال در این جشنواره این افراد حدود 140 نفرند. همچنین باشگاه هوادران بیش از 20 هزار عضو دارد. بنابراین با توجه به خاص بودن مخاطب بخش بین الملل این تعداد دنبال کننده عدد قابل توجهی است. ضمن اینکه بخش دارالفنون هم با توجه به تاثیرگذاری که سینمای ایران در کشورهای هم جوار و منطقه دارد راه اندازی شده و می تواند رشد یابد.

اسفندیاری در خصوص نحوه دریافت فیلم ها در این دوره از جشنواره توضیح داد: نحوه دریافت فیلم ها در این دوره نسبت به گذشته متحول شده. سال گذشته 1200 فیلم در مرحله اول به جشنواره رسید . امسال از طریق دو سایت اینترنتی حدود 6100 فیلم ثبت شد.

او ادامه داد: هنوز سینمای ایران پس از سه دهه در صدر قرار دارد و خارجی ها می خواهند فیلم های ایرانی را ببینند و این جشنواره فرصت خوبی برای دیده شدن فیلم های بخش بین الملل است.

اسفندیاری در خصوص سیاست های جشنواره در انتخاب فیلم ها بیان داشت: در سینمای بخش بین الملل هم یک جریان مسلط و یک سینمای هنری داریم که فیلم های ما جزو همان بخش هنری است و به همین خاطر طرفداران بسیاری دارد. در حقیقت فیلم هایی که دارای چارچوب های اخلاقی است و همانطور که قبلا هم توسط دبیر جشنواره اعلام شده جشنواره جهانی فجر فرش قرمز ندارد و قرار نیست ستاره ها را بیاورد.

وی ادامه داد: اتفاقا امسال یک بخش جنبی به نام «زیتون های زخمی» داریم که فیلم های مربوط به مسائل منطقه در آن نمایش داده می شود مثل بسیاری از جشنواره های مطرح دنیا که به موضوعات روز از نگاه خودشان توجه می کنند. این نگاه ویژه در کنار راه اندازی «دارالفنون» به سینمای منطقه توجه دارد. مضافا بر اینکه امسال بیش از 20 کارگاه آموزشی مختلف داریم که درباره موضوعات مختلف سینما مخاطبان حرفه ای و دانشجویان سینما را هدف قرار داده است.

این دست اندرکار پیشکسوت جشنواره جهانی فجر بیان داشت: برداشت ما این است که این جشنواره جای رشد زیادی دارد و فارغ از جایگاه خود در ایران، باید در دنیا شناخته شود. همانطور که به سالن های نمایش فیلم های جشنواره در این دوره افزوده شده و سالن های خاص هم برنامه های مختلفی برای علاقمندان سینما تدارک دیده اند.

بازار فیلم باید پاسخگوی هزینه کرد مهمانان بین المللی جشنواره باشد

اسفندیاری در خصوص هزینه دعوت مهمانان خارجی به این جشنواره توضیح داد: به مهمانان این جشنواره حدود 100 مهمان اضافه شده ضمن اینکه قرار نیست برای جلب این مهمانان هزینه گزافی پرداخت شود، بسیاری از مهمانان ما همه هزینه ها را خودشان پرداخت می کنند و ما فقط به آنها کارت جشنواره را می دهیم. اگر بازار فیلم ما نیاز شرکت کنندگان در بازار جشنواره را پاسخگو باشد نیازی به هزینه کرد بالا نیست.

وی ادامه داد: وقتی که بیست دوره این بازار ادامه پیدا کرده و در کشورهای اطراف ما با هزینه های بسیاری همراه بوده، باید حضور در این جشنواره برای شرکت کنندگان آورده مالی داشته باشد چون پخش کنندگان فیلم که تغییر نمی کنند و هزینه ای که برای حضور در بازار فیلم می پردازند باید به صرفه باشد. در هیچ بازار فیلمی آماری در خصوص نقل و انتقالات به صورت دقیق داده نمی شود. فکر می کنم در جشنواره ما حدود 2، 3 میلیون دلاری فیلم خرید و فروش شده است.

اسفندیاری در خصوص این پرسش محمد خزاعی؛ مجری- کارشناس برنامه که چرا زمان مناسبی برای این جشنواره هنوز طراحی نشده؟ اظهار داشت: انتخاب زمان بسیار کار سختی است.همزمانی با جشنواره های معتبر ، ترافیک اسفندماه تهران و توجه به اتمام ساخت برخی فیلم ها و ... دست ما را در انتخاب زمان مناسب می بندد.

اسفندیاری همچنین به بخش ویژه بزرگداشت عباس کیارستمی در این جشنواره اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه 200 و اندی بزرگداشت برای این فیلمساز فقید در نقاط مختلف دنیا برگزار شده در این جشنواره بخش ویژه بزرگداشت عباس کیارستمی به همراه نمایش عکس و سمینار، برگزاری کارگاه های مختلف را برای مخاطبان پیگیر سینما در نظر گرفته ایم.

وی ادامه داد: از 6100 فیلمی که باید بررسی می شد، با توجه به اینکه هیات انتخاب در این جشنواره وجود ندارد و دبیر جشنواره به همراه مشاوران وظیفه انتخاب فیلم ها را بر عهده دارند حدود 86 فیلم سینمایی بلند خارجی، 24 فیلم کوتاه خارجی و 44 فیلم ایرانی انتخاب شد که در بخش های سینمای سعادت یا مسابقه بین الملل، جلوه گاه شرق یا پانارومای آسیا، نمایش های ویژه مختص اساتید سینما، جشنواره جشنواره ها، مستند زیر ذره بین، مروری بر سینمای بالتیک، مروری بر سینمای کره، فیلم های کلاسیک مرمت شده و ... به نمایش در می آیند.

فروش فیلم های اجتماعی مهجور مانده است

در بخش بعدی برنامه که به نقد و بررسی فیلم «آباجان» ساخته هاتف علیمردانی اختصاص داشت؛ وی در پاسخ به این پرسش که چرا به سراغ سینمای اجتماعی رفتید و از سینمای کودک فاصله گرفتید؟ پاسخ داد:هزینه بالایی برای تولید فیلم های سینمای کودک لازم است و نمی توان بدون بودجه لازم سراغ این کار رفت.

وی پیرامون فروش فیلم «آباجان» توضیح داد: در کل تاریخ سینمای ایران 3، 4 فیلم اجتماعی بالای سه میلیارد فروخته است و بقیه فیلم ها با احتساب بهترین فروش ها زیر 3 میلیارد بوده ضمن اینکه فیلم های حاتمی کیا را هم جزو فیلم های اجتماعی تعریف نمی کنم.

او ادامه داد: خدا را شاکرم که همیشه فیلم هایم فروش خوبی داشته و همین امر باعث شده بتوانم فیلم بعدیم را بسازم. اما اکنون با وجود اینکه «آباجان» فیلم برگزیده مردمی جشنواره بوده که به همین دلیل توانست اکران نوروزی را بگیرد و در فضای مجازی هم فعالیت خوبی داشته اما تا کنون که نصف مدت اکران آن گذشته حدود یک و نیم میلیارد فروش داشته و تا پایان زمان اکران هم به همان دو، سه میلیارد می رسد. اما با این وضعیت؛ فروش فیلم های اجتماعی به مشکل برمی خورد. نباید نمایش فیلم دست سینمادار باشد که عدالت در خصوص نمایش و فروش ژانرهای مختلف را با انتخاب برخی فیلم های خاص و بفروش به خطر بیندازد.

«آباجان» در ژانر دفاع مقدس تعریف نمی شود

جواد طوسی؛ منتقد سینمایی در ادامه برنامه بیان داشت: در ارزیابی کلی فیلم های علیمردانی از «بخاطر پونه» به بعد نشان می دهد کانون خانواده برای علیمردانی بسیار اهمیت دارد و بحران هایی که از شرایط اجتماعی متاثر می شود در فیلم های او نقش پررنگی دارد.

علیمردانی پاسخ داد: من در حال تجربه هستم ضمن اینکه به نظرم پراکندگی قومی و فرهنگی در کشور ما یک فرصت بسیار خوب برای فیلمساز است. حتی در تهران هم مناطق مختلف فضاهای مختلفی ایجاد می کند که جنس تفکر شخصیت ها را متفاوت می کند و بار دراماتیک کاراکترها را قوام می بخشد. من «آباجان» را در ژانر دفاع مقدس تعریف نمی کنم، «آباجان» یک فیلم اجتماعی در دهه 60 است که واقعه دفاع مقدس را به عنوان حقیقتی تاثیرگذار در زندگی افراد آن دهه نمایش می دهد.

طوسی ادامه داد: شخصیت هایی مثل آباجان از گذشته در فیلم هایی مثل «باشو غریبه ای کوچک» تا «گیلانه» و «شیار 143 »وجود داشته، چرا شخصیت های دیگر مثل محسن در این فیلم قوام پیدا نمی کنند؟

علیمردانی پاسخ داد: من به عنوان یک فیلمساز اجتماعی خط و خطوط مشخصی دارم. یک فیلمساز مستقل هستم که باید بدون ترس فیلم بسازم. وقتی در پروانه ساخت بخش هایی از شخصیت «محسن» در فیلمنامه حذف می شود این قهرمان مقوایی می شود. امروز که سال ها از آن تاریخ جنگ گذشته نباید همت ها و باکری ها به عنوان نام یک اتوبان برای فرزندان ما شناخته شوند. امروز باید دقیق تر و درست تر حرف بزنیم و صراحت زیادی داشته باشیم تا قهرمان های ما بهتر شناخته شوند.

او درباره مساله این فیلم توضیح داد: بحران این فیلم گم شدن فرزند است. ببینید در زندگی واقعی شاید هیچگاه وقایع به هم مربوط نیست و من هم در فیلم هایم که فضای ناتورالیستی دارند به این مساله توجه می کنم. در مورد کلیت داستان سعی می کنم داستانک ها در دل بحران بیایند ضمن اینکه حجم این داستانک ها نباید خط اصلی را تحت تاثیر قرار دهند. با بی طرفی کامل این فیلمنامه را نوشتم چون دیدگاه منِ کودک در دهه 60 همه واقعیت را نمی توانست نشان دهد.

طوسی در ادامه به نگاه علیمردانی به روزمرگی اشاره کرد و گفت: در مقاطع زمانی فیلمسازان مختلف روزمرگی به صور گوناگونی دیده شده است. علیمردانی پاسخ داد: یکی از تجربه های من این است که علاوه بر بفروش بودن، فیلمم مقبول و دوست داشتنی باشد. تاکنون شاید به 50 درصد از این مساله رسیده باشم. همیشه وقتی فیلمی را می سازم بهترین اثرم به نظرم می آید بعد از دو سه ماه احساس می کنم ایده ساده لوحانه ای داشته و بعد دیگر نمی توانم آن را ببینم و آن موقع است که به سراغ ساختن فیلم بعدیم می رود.

طوسی به بازی گرفتن حرفه ای علیمردانی اشاره کرد و او در پایان توضیح داد: در فیلم هایی که فضای ناتورالیستی دارند تعمدا به نفع بازیگر، میزانسن، طراحی صحنه و ... گم می شوند. طراحی صحنه آباجان به نظرم یک اتفاق عجیبی است که حتی یک مورد نامتناسب با دهه 60 ندارد یا طراحی جلوه های ویژه که 70 درصد آن در فیلم گم است و مخاطب متوجه آن نمی شود و اینها مواردیست که می تواند مورد توجه قرار گیرد.

گفتنیست «سینما دو» هر هفته میزبان یک کارگردان سینمای ایران است که با حضور منتقدان و کارشناسان برنامه به بحث و تبادل نظر درباره‌ آخرین ساخته کارگردان مدعو می‌پردازند. همچنین پرداختن به اتفاقات سینمای ایران، گزارش رویدادهای سینمایی و مردمی، گفت و گو با بازیگران، اعضای اصناف سینمای ایران، گزارشِ فیلم و ... از جمله بخش های در نظر گرفته شده برای این برنامه است.

برنامه «سینما دو» به تهیه‌کنندگی عباس یداللهی و کارگردانی حمیدرضا معدنچی کاری است از گروه نهادهای اجتماعی که پنجشنبه هر هفته ساعت ۲۳:۳۰ از شبکه دو سیما پخش می‌شود.