تغییر تقویم آموزشی کاری شایسته است

مدرس دانشگاه: تمام ملزومات تغییر تقویم آموزشی را فراهم کنید

اسد حجازی، مدرس دانشگاه معتقد است که تغییر تقویم آموزشی جمهوری اسلامی ایران کاری شایسته است اما باید تمام ملزوماتش فراهم باشد و کاری نسنجیده انجام نداد.

کد مطلب: ۵۶۷۱۱۲
لینک کوتاه کپی شد
به گزارش خبرنگار آموزش و پرورش پانا، تقویم آموزشی کشورها گوناگون است و هر کشوری برای رشد و توسعه اش سیاست خاصی برای این تقویم دارد. در جمهوری اسلامی ایران هم تقویم آموزشی قبل از انقلاب اجرا شد و تغییراتی هم داشت و تاکنون 13 بار تغییراتی در آن ایجاد شده اما هنوز هم نقدهایی نسبت به آن مطرح می شود.
امروز دیگر نمی‌توانیم یک تقویم ثابت یا برنامه معینی را برای همه کشور به صورت واحد داشته باشیم. باید اصل تنوع و تکثر را بپذیریم و در بررسی‌ها آن را در نظر بگیریم و به آن توجه کنیم،
مسائلی را باید به‌ عنوان اصول و سیاست‌های کلان در نظر بگیریم و تلاش کنیم خدشه‌ای به آن وارد نشود. یکی از این موارد این است که زمان و استاندارد جهانی ساعات آموزش و هفته‌های آموزش را خدشه‌دار نکنیم؛ یعنی مثلا یک زمان یک منطقه‌ای که به لحاظ آب‌وهوایی می‌تواند یک ماه دیرتر مدارسش را تعطیل کند، می‌تواند، اما اصل این است که اگر قرار باشد اين اتفاق بيفتد، نبايد از ميزان ساعات آموزش در سال کم شود،
ما باید به تعداد هفته‌ها و روزهاي آموزش هم توجه کنیم؛ شاید يكي ‌از اشکالات اساسی نظام تعلیم و تربیت ما اين انعطاف‌ناپذيري در زمان، مكان و انتخاب معلم باشد؛ مثلا در حوزه‌هاي علميه، این یک اصل است که طلبه استادش را خودش پیدا و انتخاب می‌کند.
می‌بینید که اين اختیار و قدرت انتخاب چقدر در آموزش تأثيرگذار است، حالا برای ما امکانش وجود ندارد که یک دانش‌آموز کلاس و معلمانش را انتخاب کند. اگر یک موقع یک بچه هفت‌ساله واقعا دوست نداشت ساعت شش از خواب بیدارش کنید و خواب‌آلود به مدرسه بفرستید، با این فضا كه ما در شهرها داریم، اگر این امکان وجود داشته باشد که زمان را به‌نوعی تعيين كنيم که مخاطب احساس کند هنگامی که عشق و علاقه دارد، برود و پای درس معلم و كلاس درس، بسيار بهتر است.
مهرماه به عنوان آغاز سال تحصیلی با فرهنگ تربیت و تعلیم ما عجين شده و حالت نوستالژيك پيدا كرده است. اما آن طرف قضیه را می‌توانیم شناور و انعطاف‌پذير کنیم.
جاهایی ما می‌توانیم تعطیلات زمستانی را پيشنهاد كنيم؛ مثلا برای مناطقی که آب‌و‌هوای معتدل دارند، براي مناطق سردسير و گرمسير سناریوهای مختلفی را پيش‌بيني و به آن توجه کنیم و طول آموزش را از آن طرف اضافه کنیم.
ممکن است در جاهایی به تناسب شرایط اقلیمی، بخشی از زمان آموزش را شناور كنيم؛ چون ما امتحانات شهریور هم داریم، دوره‌های جبرانی داریم. مي‌شود اين زمان را به سال تحصیلی آینده، وصل كرد تا اتصال آموزش هم برقرار و پايدار شود. چهار، پنج سناریو در‌این‌باره به ذهن ما رسيده است که باید روی اینها فکر و به لحاظ کارشناسی بررسي كنيم تا ببينيم کدام‌یک آثار و پيامدهايی ‌دارد و آثار مثبت كدام‌يك بیشتر است؛ مثلا یکي از سناریوهاي ما آغاز زودهنگام سال تحصیلی است، مثلا ١٥ شهریور با یک تعطیلات زمستانی و در آخر خرداد تمام شود.
یک سناریو هم این است که مهرماه آغاز شود، تعطیلات زمستانی داشته باشیم، به‌موقع هم پایان یابد ولی آن تعطیلات دوهفته‌ای را در این سه ماه به‌نوعی جبران کنیم و ببینیم چه زماني آن را مي‌توانيم جبران کنیم، بعد از آن امتحانش را برگزار کنیم. يكي از منافع ملي توزيع تعطيلات در طول سال اين است كه مردم با خیال راحت‌تر مي‌توانند مسافرت خود را مديريت كنند و از تعطیلاتشان لذت ببرند. بخشی از کشور ممکن است زمانی را تنظیم کند، بعضی جاهای خوش‌آب‌وهوا و جاهایی که طبیعت خوبی دارند و جاهایی که اماکن تاریخی دارند و می‌خواهند از آنها بازدید کنند. شاید یکی از موضوعاتی که الان به یک معضل تبدیل شده است، بحث تصادف جاده‌ای باشد که بیشترین این تصادفات در ايام تعطيلات ملي و هجوم مردم براي عقب‌نماندن از قافله مسافران اتفاق مي‌افتد و سرمايه عظيم انساني را از بين مي‌برد. با اين طرح مي‌توان مقداري خسارت را تقليل داد و جلویش را گرفت.
تقویم آموزشی جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب تغییراتی را داشت و در این چند سال هم به تناوب شاهد تغییراتی هر چند جزیی در آن بودیم. این تقویم به این شکل بود که از ابتدای مهر شروع و تا پایان خرداد ادامه داشت.در چند سال اخیر چندین بار به صورت آزمایشی کلاس اولی ها و نوآموزان یک یا دو هفته زودتر هم به مدرسه ها آمدند اما این برنامه ادامه نیافت و فقط همان یک یا دو روز قبل از مهر اجرا شد.
سال گذشته بود که معصومه ابتکار معاون رئییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست از پیشنهاد تغییر تقویم آموزشی کشور خبرداد و مسئولان وزارت آموزش و پرورش هم از این پیشنهاد استقبال کرده و گفتند که مطالعاتی هم در این زمینه انجام داده اند.
حال باید دید این تغییر تقویم آموزشی با چه نیتی قرار است رخ دهد.آیا تغییر تقویم کاری آینده نگرانه و برای پیشرفت کشور است؟
آیا این تغییر بابت تعطیلی های اجباری به دلیل شرایط نامساعد هوای کلان شهرها صورت می گیرد و قصد دارند تا از تعطیلات تابستان کاسته و در این ایام آذر و دی ماه تعطیلاتی را بگنجانند؟
آیا هدف از این تغییر تقویم پراکنده کردن تعطیلات به منظور تقسیم مسافرتهای انجام شده در کشور است تا مسافران بتوانند در تمام طول سال به همه اماکن دیدنی و گردشگری کشور بروند و این ایام مسافرت فقط به ایام عید نوروز و تعطیلات تابستان محدود نشود؟
دکتر اسد حجازی در گفت و گو با خبرنگار آموزش و پرورش پانا در پاسخ به این سوال که تقویم آموزشی که اکنون در کشور در حال اجراست را چطور ارزیابی می کند؟ اظهار کرد: برای توضیح کامل این سوال باید گریزی به گذشته و سالهایی که خودم دانش آموز بودم بزنم. تقویم آموزشی آن زمان با زمانی آن زمان تدریس را شروع کردم تقریبا یکی بود و تغییر اندکی داشت. بنده دو سال در تربیت معلم درس خواندم و آماده آن شدم که بروم تدریس کنم. مرا به روستایی در دامنه زاگرس از توابع لرستان فرستادند و آماده حضور در کلاس درس در اول مهر بودم و شور و شوق خاصی داشتم اما وقتی به روستای مورد نظر رفتم دیدم که هیچ دانش آموزی به کلاس نیامد.
وی افزود: بعد از ساعتها حضور در مدرسه بالاخره مدیر مدرسه آمد و گفت که به خاطر شرایط اقلیمی این منطقه، کلاس های درس اواخر مهر یا اوایل آبان شروع می شود.کودکان هم اکنون مشغول کمک به خانواده هایشان در کارهای دامپروری و کشاورزی هستند و به نمی توانند به کلاس بیایند.
تغییر تقویم شایسته است
استاد دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه با کلیات تغییر تقویم آموزشی ایران موافق است گفت: اما باید ابزار،وسایل و تجهیزات و امکانات در همه بخش ها هم آماده باشد و دیده شود. تغییر تقویم کار شایسته ای است به شرط آنکه همه ملزومات لازم برای این کار فراهم شود که شاید یکی از مهمترین ملزومات، مسائل و پشتوانه مالی و دید مسئولان بالادستی و حمایت آنها از این طرح است.
همه زیست بوم ها را در نظر بگیرید
وی ادامه داد: ایران اقلیم های مختلفی دارد و تغییر تقویم براساس زیست بوم ایران باید صورت بگیرد و همه جوانب سنجیده شود.باید به این تقویم با در نظر گرفتن همه این متغیرها آماده شود.
هدفگذاری بسیار سخت در آموزش و پرورش
استاد دانشگاه فرهنگیان به خاطراتی که از استاد شکوهی، صافی و چندین استاد دیگر در زمینه اهمیت برنامه ریزی برای آموزش و پرورش و نکات معلمی اشاره کرد و گفت: هدفگذاری در آموزش و پرورش خاص است و با هدفگذاری برای رسیدن به چیزهای دیگر متفاوت است.در این بخش ما برای سرنوشت آینده جامعه هدفگذاری می کنیم و باید مبنای این هدفگذاری کاملا محکم و با شناخت صورت گیرد.
آمایش، حلقه مفقوده آموزش و پرورش
وی ادامه داد: برای یک هدفگذاری جامع در آموزش و پرورش باید وضعیت موجود را به خوبی بشناسیم و آمایش درست و دقیقی داشته باشیم چرا که آمایش درست حلقه مفقوده آموزش و پرورش است.وقتی همه این موارد را در کنار هم قرار دهیم و ملزومات مورد نیاز را هم ببینیم می توانیم یک برنامه ریزی درست و اصولی را برای آینده داشته باشیم.
مدرس دانشگاه خوارزمی با تاکید بر اینکه هدفگذاری برای آموزش و پرورشی به خوبی در سند تحول بنیادین آمده است گفت:در زیر نظام تربیت معلم و آموزش معلمان نظام اسلامی ایران به خوبی این ویژگی ها دیده شده است.باید تجهیزات و منابع به خوبی آماده باشد.
وی افزود: هدفگذاری در تقویم آموزشی باید کاملا شفاف باشد. ما باید بدانیم که این تغییر تقویم آموزشی را برای مهار کردن تعطیلات می خواهیم؟ برای رفع شرایط بحرانی وضعیت کیفت هوا و تعطیلات اجباری که در این زمان رخ می دهد این کار را می خواهیم انجام دهیم؟ یا اینکه یک برنامه بلند مدت برای آینده ایران اسلامی مدنظر داریم؟
حجازی با تاکید بر اینکه تغییر تقویم آموزشی کشور کاری کاملا شایسته است اما باید تمام ملزومات آن هم دیده شود گفت: این کار هر چه زودتر باید انجام شود اما دقت نباید فدای چیزهای دیگر شود.ایران از نظر اقلیم، فرهنگ و تفاوت آب وهوایی مناطق گونانی دارد و باید به همه این ها توجه شود.
نقش تعیین کننده پشتوانه مالی
وی با تاکید بر اینکه پشتوانه مالی برای تغییر تقویم آموزشی و اجرای آن بسیار تعیین کننده است گفت: سند تحول بنیادین یک سند جامع و کامل است و مدتها روی تدوین این سند کار کارشناسی صورت گرفته و تقریبا همه جوانب لازم در آن دیده شده است.آموزش و رشد افراد در همه ابعاد در دین مبین اسلام همه مورد تاکید است که در این سند هم تحت عنوان ساحت آورده شده است.
مدرس دانشگاه افزود:اگر برنامه ریزی خوبی صورت بگیرد و هدفگذاری هم خوب باشد ولی پشتوانه مالی مناسبی وجود نداشته باشد تا برنامه در مرحله اجرا به طور مناسب اجرا شود همه چیز ناقص می ماند.
وی در پاسخ به این سوال که به طور مشخص چه پیشنهادی برای تغییر تقویم آموزشی کشور دارد؟ گفت: تغییر تقویم به طور کل کار شایسته ای است اما باید تمام ملزومات در کنار هم دیده شود و ما تمام نواحی کشور، تراکم جمعیتی، آب و هوای آنها را از دور دست ترین تا نزدیکترین مناطق را در نظر بگیریم.تنظیم یک تقویم آموزشی متناسب با جغرافیای ایران بسیار مهم است.
حجازی در مورد اینکه آیا تغییر تقویم آموزشی برای نظام آموزشی ایران مفید است؟ گفت: هر تغییری بد نیست و تغییرات خوب لازمه توسعه است. اگر برنامه ریزی درست صورت بگیرد و همه ملزومات را هم داشته باشیم این کار بزرگ به سرانجام می رسد. باید نگاه از بالا به پایین تغییر کند و سیاستگذاران و تصمیم گیران همه شرایط را برای رسیدن به این هدف بزرگ آماده کنند.
وی افزود: اگر حمایتها خوب باشد و ارتباط خوبی بین تصمیم ساز و تصمیم گیر و اجرا کننده ایجاد شود یک کار بنیادین انجام می شود.
تغییر تقویم کاری علمی است
مدرس دانشگاه با تاکید بر اینکه اگر چنین تغییری صورت گیرد یک تغییر کاملا علمی و درست است کفت:قیمت تمام شده آموزش در ایران بسیار بالاست و اگر فرمایشات مقام معظم رهبری پیرامون اقتصاد مقاومتی را سرلوحه کار خودمان قرار دهیم و با برنامه ریزی اصولی پیش برویم این تغییر تقویم هم در همین راستا است.
وی ادامه داد: پیشرفت بسیاری از کشورها به همین برنامه ریزی اصولی برای آموزش و پرورش آنها باز می گردد. به طور مثال در دهه1950 میلادی پس از آنکه شوروی سابق سفینه اسپانتیک را به فضا پرتاب کرد آمریکایی ها دچار ناامیدی و سرخوردگی شدند که چرا آنها نتوانستند این موفقیت را کسب کنند. بعد از آن یک کار کارشناسی صورت گرفت و دلیل این امر را برنامه آموزشی این کشور دریافتند. در آن زمان تمام برنامه های آموزشی این کشور تغییر کرد و آنها بعد از گذشت 10 سال به جایی رسیدند که توانستند خیلی زا موفقیت های جهان را به نام خودشان ثبت کنند.
تقویم های کشورهای دیگر هم مطالعه شود
حجازی با تاکید بر اینکه برای نگارش یک تقویم آموزشی عالی و بدون نقص باید تمام اطلاعات از گوشه و کنار جهان را جمع آوری کرد گفت: ما باید تقویم های آموزشی کشورهای مختلف را بخوانیم و با آگاهی از آنها و با در نظر گرفتن تمام شرایط داخلی، یک تقویم خوب، بدون نقص و با تمام ملزومات را به نگارش درآوریم.مطالعه تقویم های دیگر کشورها بدنیست و ما باید آنها را براساس الگوی ایرانی-اسلامی خودمان بازمهندسی کنیم.
محمد حسن نژاد

ارسال دیدگاه

پربازدیدترین ها
آخرین اخبار