پانا گزارش می‌دهد؛
ابتکار پکن برای پایان غائله اوکراین؛ چرا آمریکا مخالف است
تهران (پانا) - در بیستم مارس، شی جین پینگ، رهبر چین برای گفتوگو با ولادیمیر پوتین به مسکو سفر کرد. موضوع اوکراین و پایان دادن به جنگ و اعلام طرح صلح چین یکی از مهمترین موضوعات این دیدار بود که واکنش‌های زیادی را به‌دنبال داشت.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و شی‌جین پینگ، رهبر چین عصر روز سه‌شنبه بعد از مذاکرات گسترده خود در کاخ کرملین بیانیه مشترکی در مورد تعمیق مشارکت همه‌جانبه و همکاری راهبردی امضا کردند. پوتین پس از امضای اسناد مشترک (توافق‌نامه همکاری راهبردی و تعمیق مشارکت همه‌جانبه) با شی جین پینگ رهبر چین، مذاکرات با رئیس‌جمهور چین را موفقیت‌آمیز و سازنده خواند و درباره ابتکار طرح صلح چین به رسانه‌ها گفت «طرح صلح چین را می‌توان به‌عنوان پایه‌ای برای حل‌و‌فصل صلح‌آمیز در اوکراین در نظر گرفت؛ زمانی که آنها در غرب و در کی‌یف برای آن آماده باشند». شی جین پینگ نیز درباره موضع چین درخصوص وضعیت اوکراین گفت «ما طرفدار صلح و گفتوگو هستیم». اما محتوای طرحی که چین برای پایان جنگ در اوکراین پیشنهاد داده است، چیست. جزئیات این طرح و واکنش‌های کشورهای مختلف به ابتکار پکن را در ادامه می‌خوانید.
طرح 12 ماده‌ای چین درباره حل‌و‌فصل سیاسی جنگ در اوکراین
1. احترام به حاکمیت همه کشورها (قوانین بین‌المللی شناخته شده جهانی، از جمله اهداف و اصول منشور ملل متحد، باید به‌شدت رعایت شود. حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی همه کشورها باید به‌طور موثر مورد حمایت قرار گیرد. همه کشورها، بزرگ یا کوچک، قوی یا ضعیف، غنی یا فقیر، اعضای برابر جامعه بین‌المللی هستند. همه طرف‌ها باید به‌طور مشترک از هنجارهای اساسی حاکم بر روابط بین‌الملل حمایت کرده و از عدالت و عدالت بین‌المللی دفاع کنند. اجرای برابر و یکسان قوانین بین‌المللی باید ترویج شود، در حالی که استانداردهای دوگانه باید رد شود.»
2. کنار گذاشتن ذهنیت جنگ سرد (امنیت یک کشور نباید به هزینه دیگران دنبال شود. امنیت یک منطقه نباید با تقویت یا گسترش بلوک‌های نظامی محقق شود. منافع و نگرانی‌های مشروع امنیتی همه کشورها باید جدی گرفته شود و به‌درستی مورد توجه قرار گیرد. هیچ راه‌حل ساده‌ای برای یک موضوع پیچیده وجود ندارد. همه طرف‌ها باید با پیروی از چشم‌انداز امنیت مشترک، جامع، همکاری و پایدار و با در نظر گرفتن صلح و ثبات بلند‌مدت جهان، به ایجاد یک معماری امنیتی متعادل، موثر و پایدار اروپایی کمک کنند. همه طرف‌ها باید با پیگیری امنیت خود به قیمت امنیت دیگران مخالفت کنند، از رویارویی بلوک‌ها جلوگیری کنند و برای صلح و ثبات در منطقه اوراسیا با یکدیگر همکاری کنند.»
3. توقف خصومت‌ها (درگیری و جنگ به نفع کسی نیست. همه طرف‌ها باید منطقی عمل کنند و خویشتن‌داری نمایند تا از شعله‌ور شدن آتش و تشدید تنش‌ها اجتناب شود و از وخامت بیشتر یا حتی خارج‌شدن از کنترل بحران جلوگیری کنند. همه طرف‌ها باید از روسیه و اوکراین برای کار در یک مسیر و از سرگیری گفت‌وگوهای مستقیم در سریع‌ترین زمان ممکن حمایت کنند تا به تدریج از تنش‌زدایی اوضاع و در نهایت رسیدن به یک آتش‌بس فراگیر برسند.»
4. از سرگیری مذاکرات صلح (گفتوگو و مذاکره تنها راه‌حل مناسب برای بحران اوکراین است. همه تلاش‌هایی که برای حل مسالمت‌آمیز بحران کمک می‌کنند باید تشویق و حمایت شوند. جامعه بین‌الملل باید به رویکرد صحیح ترویج گفت‌وگوها برای صلح متعهد بماند، به طرف‌های درگیر کمک کند تا درهای راه‌حل سیاسی را در اسرع وقت باز کنند و شرایط و بسترهایی را برای از سرگیری مذاکرات ایجاد کنند. چین به ایفای نقش سازنده در این زمینه ادامه خواهد داد.»
5. حل بحران انسانی (همه اقداماتی که برای کاهش بحران انسانی مفید است باید تشویق و حمایت شوند. عملیات بشردوستانه باید از اصول بی‌طرفی و بی‌طرفی پیروی کند و مسائل بشردوستانه نباید سیاسی شود. امنیت غیرنظامیان باید به‌طور موثر محافظت شود و کریدورهای بشردوستانه باید برای تخلیه غیرنظامیان از مناطق درگیری ایجاد شود. تلاش‌هایی برای افزایش کمک‌های بشردوستانه به مناطق مربوطه، بهبود شرایط بشردوستانه و فراهم کردن دسترسی سریع، ایمن و بدون مانع به کمک‌های بشردوستانه، با هدف جلوگیری از یک بحران انسانی در مقیاس بزرگ‌تر، مورد نیاز است. سازمان ملل باید در ایفای نقش هماهنگ‌کننده در ارسال کمک‌های بشردوستانه به مناطق درگیری حمایت شود.»
6. حفاظت از غیرنظامیان و اسیران جنگی (POWs) (طرف‌های درگیر باید قوانین بشردوستانه بین‌المللی را به‌شدت رعایت کنند، از حمله به غیرنظامیان یا تأسیسات غیرنظامی خودداری کنند، از زنان، کودکان و سایر قربانیان درگیری محافظت کنند و به حقوق اولیه اسیران جنگی احترام بگذارند. چین از تبادل اسرا بین روسیه و اوکراین حمایت می‌کند و از همه طرف‌ها می‌خواهد که شرایط مساعدتری را برای این منظور ایجاد کنند.»
7. ایمن نگه‌داشتن نیروگاه‌های هسته‌ای (چین با حملات مسلحانه علیه نیروگاه‌های هسته‌ای یا سایر تاسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز مخالف است و از همه طرف‌ها می‌خواهد که قوانین بین‌المللی از جمله کنوانسیون ایمنی هسته‌ای (CNS) را رعایت کنند و قاطعانه از حوادث هسته‌ای ساخته دست بشر اجتناب کنند. چین از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در ایفای نقش سازنده در ارتقای ایمنی و امنیت تاسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز حمایت می‌کند.»
8. کاهش ریسک‌های استراتژیک (نباید از سلاح‌های هسته‌ای استفاده کرد و نباید جنگ‌های هسته‌ای انجام داد. با تهدید یا استفاده از سلاح هسته‌ای باید مخالفت کرد. باید از گسترش سلاح‌های هسته‌ای جلوگیری کرد و از بحران هسته‌ای جلوگیری کرد. چین با تحقیق، توسعه و استفاده از سلاح‌های شیمیایی و بیولوژیکی توسط هر کشوری تحت هر شرایطی مخالف است.»
9. تسهیل صادرات غلات (همه طرف‌ها باید ابتکار غلات دریای سیاه را که توسط روسیه، ترکیه، اوکراین و سازمان ملل امضا شده است، به‌طور کامل و موثر به‌صورت متعادل اجرا کنند و از سازمان ملل در ایفای نقش مهم در این زمینه حمایت کنند. ابتکار همکاری در زمینه امنیت غذایی جهانی که توسط چین پیشنهاد شده است، یک راه‌حل عملی برای بحران جهانی غذا ارائه می‌دهد.»
10. توقف تحریم‌های یکجانبه (تحریم‌های یکجانبه و فشار حداکثری نمی‌تواند مشکل را حل کند. آنها فقط مشکلات جدید ایجاد می‌کند. چین با تحریم‌های یکجانبه غیرمجاز شورای امنیت سازمان ملل مخالف است. کشورهای مربوطه باید از سوء‌استفاده از تحریم‌های یکجانبه و «صلاحیت قضایی بلند‌مدت» علیه سایر کشورها دست بردارند تا سهم خود را در تنش‌زدایی از بحران اوکراین انجام دهند و شرایطی را برای کشورهای در حال توسعه ایجاد کنند تا بتوانند اقتصاد خود را رشد دهند و زندگی مردم خود را بهتر کنند.»
11- پایدار نگه‌داشتن زنجیره‌های صنعتی و تامین مواد اولیه (همه احزاب باید با جدیت نظام اقتصادی موجود جهان را حفظ کنند و با استفاده از اقتصاد جهانی به‌عنوان ابزار یا سلاح برای اهداف سیاسی مخالفت کنند. تلاش‌های مشترک برای کاهش سرریز بحران و جلوگیری از اختلال در همکاری بین‌المللی در انرژی، مالی، تجارت مواد غذایی و حمل و نقل و تضعیف بهبود اقتصاد جهانی مورد نیاز است.»
12- ترویج بازسازی پس از جنگ (جامعه بین‌المللی باید اقداماتی را برای حمایت از بازسازی پس از جنگ در مناطق درگیری اتخاذ کند. چین آماده ارائه کمک و ایفای نقش سازنده در این تلاش است.»
واکنش‌ها به طرح چین برای پایان جنگ در اوکراین
ناتو: چین اعتبار لازم برای این کار را ندارد
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در واکنش به طرح صلح چین گفت «چین اعتبار لازم برای این کار را ندارد، چراکه آنها تاکنون تهاجم غیرقانونی روسیه به اوکراین را محکوم نکرده‌اند.»
اروپا: چین جانب یکی از طرف‌های جنگ را گرفته است
اورسولا ون، رئیس کمیسیون اروپا نیز تصریح کرد که «چین جانب یکی از طرف‌های جنگ را گرفته است. ایالات متحده هم واکنش خوبی به پیشنهاد چین نشان نداد».
بایدن: طرح چین برای طرفی جز روسیه مفید نخواهد بود
جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا هم در گفتوگو با شبکه خبری ای‌بی‌سی‌نیوز این پیشنهاد را «غیرمنطقی» توصیف کرد و گفت «ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه با این طرح موافق است. چگونه چنین طرحی می‌تواند خوب باشد؟ من هیچ چیز در این طرح ندیدم که نشان دهد اگر طرح چین دنبال شود، برای طرفی جز روسیه مفید خواهد بود. این ایده که چین بخواهد درباره نتیجه نهایی جنگی که ناعادلانه بر اوکراین تحمیل شده مذاکره کند، ایده‌ای منطقی نیست.»
استقبال اوکراین
ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین اما در اولین سخنرانی خود پس از سالگرد حمله روسیه به اوکراین اعلام کرد که طرح صلح چین نشان می‌دهد «چین در جست‌وجوی صلح است.» زلنسکی افزود «من واقعا می‌خواهم باور کنم که چین به تامین‌کننده تسلیحات برای روسیه بدل نخواهد شد.» به گفته زلنسکی، اوکراین طرح صلحی را که شامل خروج روسیه از خاک اوکراین نباشد به‌رسمیت نخواهد شناخت.
ژانا لشچینسکا، کاردار اوکراین در چین نیز طرح صلح چین را «یک نشانه خوب» توصیف کرد و گفت «اوکراین انتظار حمایت بیشتری را از چین داشت. ما امیدواریم که آنها از روسیه هم بخواهند تا نیروهای خود را از اوکراین خارج کرده و جنگ را متوقف کند.»
بهشتی‌پور: آمریکا نمی‌خواهد اعتبار پایان جنگ را به چین بدهد
حسن بهشتی‌پور در گفتوگو با پانا درباره طرح 12 ماده‌ای چین درباره حل‌و‌فصل سیاسی جنگ در اوکراین اظهار کرد: «این طرح به امور کلی و بدیهی اشاره دارد که در شرایط عادی هر عقل سلیمی آن را می‌پذیرد.»
وی در پاسخ به این سوال که چرا آمریکا و برخی دیگر از کشورها با این طرح کلی چین برای استقرار صلح در اوکراین مخالفت می‌کنند؟ به‌ویژه آن‌که موافقت روسیه با این طرح رسما اعلام شده است، گفت: «به نظر می‌رسد فقط بند چهارم که از‌سر‌گیری مذاکرات صلح است با منافع اوکراین در تعارض باشد زیرا اوکراین نمی‌خواهد با شروع مذاکرات صلح در عمل موقعیت اشغالی روسیه در کریمه و چهار استان شرق اوکراین به رسمیت شناخته شود.»
این تحلیلگر مسائل سیاسی تاکید کرد: «آمریکا در سیاست کلی‌اش نمی‌خواهد اعتبار پایان جنگ را به چین بدهد که در واقع رقیب جدی هژمونی آمریکا در جهان است.»
ارسال دیدگاه