علایم کمبود فولات در بدن

به‌گزارش کوکا، برخی افراد به خصوص کسانی که در رژیم غذایی خود فولات کافی مصرف نمی کنند، به بعضی از بیماری مبتلا هستند یا از جهش ژنتیکی خاص که مانع جذب یا تبدیل فولات توسط بدن می شود رنج می برند ممکن است بعد از مدتی به کمبود فولات دچار شوند که می تواند مشکلات و عوارض آزار دهنده ای به دنبال داشته باشد.

در ادامه قصد داریم درباره کمبود فولات و علائم و عوارض آن صحبت کنیم، با کوکا همراه باشید.

کمبود فولات چیست؟

همان طور که می دانید بدن ما به خودی خود نمی تواند فولات مورد نیازش را تامین کند بلکه برای برطرف کردن نیاز روزانه اش به مواد غذایی و نوشیدنی های حاوی فولات مانند سبزیجات برگ دار سبز و آب مرکبات متکی می باشد.

کمبود فولات ممکن است به دلایل مختلف رخ داده و به کم خونی منجر شود. در عارضه کم خونی تعداد گلبول های قرمز که مسئول اکسیژن رسانی به بافت های بدن هستند کاهش یافته و این مسئله ممکن است باعث اختلال در عملکرد اندام های مختلف شود.

مصرف فولات در زنان، به خصوص در سنین باروری، اهمیت زیادی دارد زیرا کمبود آن در دوران بارداری می تواند به نقایص مادر زادی منجر شود.

اگرچه بسیاری از افرادی که تغذیه سالم و متعادل دارند می توانند فولات مورد نیاز خود را از غذاهای مصرفی دریافت کنند و در حال حاضر برای جلوگیری از کمبود فولات به برخی از غذاها فولات اضافی به شکل اسید فولیک (نسخه مصنوعی فولات) اضافه می شود، با این وجود به خانم های باردار توصیه شده از مکمل های اسید فولیک در این دوران بهره ببرند.

علائم کمبود فولات

علائم کمبود فولات اغلب نسبتا نا محسوس بوده و شامل موارد زیر می باشد:

خستگی

خاکستری شدن موها

زخم های دهان

ورم زبان

مشکلات رشد

برخی علائم کم خونی که به دلیل کمبود فولات رخ می دهد نیز شامل موارد زیر می باشد:

خستگی مداوم

ضعف

بی حالی

رنگ پریدگی پوست

تنگی نفس

تحریک پذیری

علت کمبود فولات

فولات یک ویتامین محلول در آب است که در سلول های چربی ذخیره نمی شود، به همین دلیل بدن قادر به ذخیره آن نبوده و باید آن را از مواد غذایی روزانه خود دریافت کند.

لازم به ذکر است مقادیر اضافی ویتامین های محلول در آب از طریق ادرار دفع می شوند.

برخی از مهم ترین دلایل کمبود فولات عبارتند از:

1. تغذیه

استفاده از رژیم های غذایی که مقدار کمی میوه های تازه، سبزیجات و غلات غنی شده در آن ها گنجانده شده دلیل اصلی کمبود فولات می باشد. پخت بیش از حد مواد غذایی نیز گاهی اوقات می تواند ویتامین ها را از بین ببرد.

فولات بدن افرادی که به اندازه کافی مواد غذایی غنی از فولات مصرف نمی کنند می تواند در عرض چند هفته کاهش قابل توجهی داشته باشد.

2. بیماری

ابتلا به بیماری هایی که روی جذب دستگاه گوارش تاثیر می گذارند از عوامل بروز کمبود فولات در برخی افراد می باشد، این بیماری ها عبارتند از:

بیماری کرون

بیماری سلیاک

انواع خاصی از سرطان ها

مشکلات شدید کلیه که نیاز به دیالیز دارد

3. ژنتیک

برخی افراد دچار جهش ژنتیکی خاصی هستند که مانع تبدیل درست و کار آمد فولات مصرفی به فرم قابل استفاده آن یعنی متیل فولات می شود و ممکن است به کمبود فولات در بدن منجر شود.

4. عوارض جانبی داروها

مصرف برخی داروهای خاص ممکن است باعث کمبود فولات در بدن شود، از جمله:

فنی توئین

تری متوپریم - سولفامتوکسازول

متوترکسات

سولفاسالازین

5. مصرف بیش از حد الکل

الکل می تواند در جذب فولاد تداخل ایجاد کرده و باعث افزایش دفع این ماده مغذی از طریق ادرار شود.

نحوه تشخیص کمبود فولات

کمبود فولات با آزمایش خون تشخیص داده می شود. پزشکان اغلب در معاینات دوره بارداری، میزان فولات بدن زنان باردار را کنترل می کنند. به علاوه کیت های تست خانگی فولات نیز موجود است.

عوارض کمبود فولات

فولات برای تولید نرمال گلبول های قرمز بدن مورد نیاز است، برخی عوارض ناشی از کمبود فولات در بدن عبارتند از:

کم خونی مگالوبلاستیک که در آن گلبول های قرمز بزرگ تر از حد طبیعی بوده و به طور کامل رشد نمی کنند

سطح پایین گلبول های سفید خون و پلاکت ها

نقص جدی مادر زادی در نخاع و مغز جنین در حال رشد که به نام نقایص لوله عصبی شناخته شده است

درمان کمبود فولات

درمان کمبود فولات شامل افزایش مصرف فولات با استفاده از رژیم غذایی سرشار از فولات و همچنین مصرف مکمل های فولات یا اسید فولیک می باشد.

افرادی که دچار جهش ژنتکی خاص و تاثیر گذار روی جذب فولات هستند برای جلوگیری از کمبود این ماده مغذی نیاز به مصرف فولات متیله شده دارند.

فولات اغلب با سایر ویتامین های گروه B در مکمل ها ترکیب می شود که گاهی به آن ها ویتامین های ب کمپلکس گفته می شود.

افرادی که الکل مصرف می کنند برای درمان کمبود فولات لازم است از نوشیدن الکل اجتناب کنند.

جلوگیری از کمبود فولات

برای جلوگیری از کمبود فولات باید یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید، برخی مواد غذایی سرشار از فولات عبارتند از:

سبزیجات برگ دار و سبز مانند کلم بروکلی و اسفناج

جوانه بروکسل

نخود فرنگی

مرکبات

میوه ها مانند موز و خربزه

آب گوجه فرنگی

تخم مرغ

لوبیاها

حبوبات

قارچ

مارچوبه

مرغ

صدف

سبوس گندم

غلات غنی شده

دوز توصیه شده فولات 400 میکرو گرم در روز می باشد اما نیاز روزانه خانم هایی که قصد بارداری دارند بیشتر از این مقدار می باشد. این افراد باید از مکمل های فولات نیز استفاده کنند زیرا فولات برای رشد طبیعی جنین بسیار مهم است.

اگر به MTHFR (نوعی جهش ژنتیکی خاص) مبتلا هستید لازم است از مصرف مواد غذایی غنی شده با اسید فولیک اجتناب کنید زیرا برخی انواع خاص از این عارضه مانع تجزیه اسید فولیک به متیل فولات در بدن می شوند.

در صورت استفاده از داروهای خاص که باعث کمبود فولات در بدن می شوند، قبل از مصرف مکمل با پزشک مشورت کنید.